کدام یک از ما از مشهد نشنیدیم یا یک سفر به مشهد نرفتیم؟ سفر مشهد در برنامه اکثر خانواده‌های ایرانی از قدیم بوده و این شهر را به یکی از توریستی‌ترین شهرهای ایران تبدیل کرده است.
در این راهنمای سفر مشهد که از مجله علی بابا می‌خوانید، سعی کردم جنبه‌هایی از سفر به این شهر مقدس، از آب‌وهوای مشهد گرفته تا دیدنیهای آن را بررسی کنم و نکاتی را که برای سفر به مشهد لازم دارید، به شما بگویم.
مناسبتهای مذهبی شلوغترین زمان سفر به مشهدند. اگر میخواهید سفری آرام در فضای خلوت تجربه کنید، فصل زمستان و اواخر بهار بهترین زمان است.
مسجد گوهرشاد، آرامگاه پیر پالاندوز در کنار حرم، مسجد 72 تن، مقبره نادرشاه در باغ نادری، حمام قلی بیک مشهد، آرامگاه فردوسی و… از دیدنیهای تاریخی مشهدند.
شاندیز، طرقبه، چالیدره، پارک وکیلآباد، پارک کوهسنگی، سرزمین موجهای آبی و… از جاذبههای تفریحی مشهدند.
ازجمله مراکز خرید مشهد بازار رضا، الماس شرق، پروما و آرماناند.
موقعیت جغرافیایی شهر مشهد
کلان‌شهر مشهد در شمال شرق ایران ، با 351 کیلومترمربع، دومین شهر بزرگ ایران بعد از تهران و مرکز استان خراسان رضوی است. مشهد حدود سه میلیون نفر جمعیت دارد و سالی حدودا 30 میلیون نفر مسافر و زائر داخلی و خارجی را میزبانی می‌کند.
پیشینه‌ای تاریخی از شهر مشهد
نام قدیم مشهد
واژه «مشهد» به معنی محل شهادت است. تا قبل از شهادت امام رضا(ع)، نام قدیم این شهر، «سناباد» بود. سناباد دهکده کوچکی از توابع نوغان بود که بعد از شهادت امام هشتم، به «مشهدالرضا» معروف شد و کم‌کم نام مشهد در میان مردم جا افتاد. بعد از شهادت امام رضا(ع)، مردم خانه‌هایشان را نزدیک حرم ساختند و مشهد امروزی شکل گرفت.
حرم امام رضا علیه‌السلام
حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام مقصد اصلی اکثر مسافران مشهد است. این مکان مقدس در نیمه شرقی شهر مشهد است و چهار خیابان اصلی نواب صفوی، طبرسی، امام رضا و شیرازی به این حرم منتهی می‌شوند. به غیر از مقبره امام رضا(ع) در مرکز حرم، مساجد، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه‌ها و موزه‌ها در اطراف آن قرار دارند. مسجد گوهرشاد و مسجد بالاسر از مهم‌ترین بناهای پیوست به حرم است.
قدمت بنای اولیه حرم به دوازده قرن پیش برمی‌گردد. در زمان سلطان محمود برای اولین بار گنبد حرم ساخته شد. در عصر تیموریان با همت شاهرخ تیموری و همسرش گوهرشاد، بخش‌های زیادی به حرم اضافه شد که مهم‌ترین آن مسجد گوهرشاد بود.
در گذر زمان ذره‌ذره به وسعت حرم اضافه شد و به شکل امروزی درآمد. در حال حاضر حرم 17 ورودی از چهار جهت شمال، شرق، غرب و جنوب دارد. حرم مطهر 9 صحن دارد به نام‌های صحن انقلاب اسلامی (عتیق)، صحن جمهوری اسلامی، صحن امام خمینی، صحن آزادی(نو)، صحن قدس، صحن جامع رضوی، صحن هدایت، صحن کوثر و صحن غدیر.
مقبره بسیاری از بزرگان تاریخ علم و هنر ایران در جوار امام رضا است. شیخ حر عاملی، شیخ بهایی و شیخ محمد عارف ( پیر پالاندوز) ازجمله مشاهیر دفن شده در حرم هستند.
شما برای رسیدن به حرم امام رضا(ع) می‌توانید از اتوبوس، تاکسی و مترو استفاده کنید. اگر از مترو استفاده می‌کنید در ایستگاه میدان بسیج پیاده شوید و از طریق خیابان امام رضا(ع) خود را به حرم برسانید. قیمت بلیت مترو در مشهد 800 تومان، اتوبوس 650 تومان و تاکسی بسته به مسیر شما از 1500 تا 5000 تومان متفاوت است. (این قیمت‌ها مربوط به پاییز 98 است)
پایتخت‌بودن مشهد
نادر شاه افشار در سال 1145 ه.ق، بعد از خلع شاه طهماسب دوم و بزرگ‌شدن قلمرو ایران به سمت شرق مشهد را به‌عنوان پایتخت ایران انتخاب کرد. مشهد بعد از اصفهان و قبل از شیراز نزدیک به 35 سال پایتخت ایران و محل تحولات زیادی بود.
آب‌وهوای مشهد
آب‌وهوای مشهد به‌طورکلی معتدل و متمایل به سرد و خشک است. به‌خاطر موقعیت جغرافیایی مشهد، این منطقه ویژگی‌های آب‌وهوایی مختلفی دارد. در بعضی نقاط سرد و خشک و در بعضی مناطق سرد و مرطوب است.
تابستان‌های مشهد گرم و خشک است و میانگین دما 21 درجه و حداکثر دما تا 43 درجه بالای صفر می‌رسد. اگر تحمل گرما و شلوغی را ندارید، تابستان فصل مناسبی برای سفر شما نیست. گرم‌ترین ماه‌های سال در مشهد تیر و مرداد است.
زمستان‌های مشهد سرد و مرطوب است. در ماه‌های دی و بهمن، مشهد سردترین روزهای خود را سپری می‌کند و اگر تحمل سرما را دارید؛ به نسبت شهر و حرم خلوت‌تر است و زمان مناسبی برای سفر است. میانگین دما 7 درجه و حداقل دما در مشهد در زمستان‌ها 23 درجه زیر صفر است.
بهترین زمان سفر به مشهد
من از دو جنبه بهترین زمان سفر به مشهد را مشخص کرده‌ام.
بهترین زمان سفر به مشهد برای زیارت
مشهد مسافرپذیرترین شهر ایران است و در تمام سال مسافر ایرانی و خارجی در شهر دیده می‌شود. اما ایام تعطیل به‌خصوص مناسبتهای تولد و شهادت امام رضا، تاسوعا و عاشورا عید فطر و عید نوروز و دیگر تعطیلات مذهبی شهر و حرم خیلی شلوغ است.
اگر میخواهید در حرم به‌راحتی و بدون دغدغه زیارت کنید یا حتی دستی به ضریح برسانید، پاییز و زمستان و همین‌طور اواخر بهار فصل مناسبی برای شماست. در ایام خلوت بعضی از اقامتگاه‌ها نیز تخفیف های خوبی ارائه می‌دهند.
بهترین زمان برای گردش و خرید
تابستان و تعطیلات مشهد حسابی شلوغ می‌شود. در تابستان گاهی دما تا 40 درجه می‌رسد و برای گردش در سطح شهر مناسب نیست؛ اما در اواخر تابستان اکثر مراکز خرید مشهد در حراج است و می‌توانید از تخفیف‌ها استفاده کنید.
برای گردش و تفریح، پارک‌های آبی مشهد در تابستان لذت و هیجان وصف‌ناپذیری دارد. اما در مجموع زمان طلایی برای سفر به مشهد اواخر بهار و اوایل پاییز ازنظر آب و هوا و تراکم کم جمعیت در مناطق زیارتی و تفریحی است.
برای رزرو هتل مشهد می‌توانید به سایت علی بابا مراجعه کنید و با مشاهده امکانات و قیمت هتل ها بهترین رزرو را انجام دهید.
ماشین شخصی یا اتوبوس؟ قطار یا هواپیما؟
1- سفر زمینی به مشهد
ماشین شخصی
خوشبختانه روش‌های زیادی برای سفر به مشهد با وسایل نقلیه متفاوت و هزینه‌های مناسب وجود دارد. شما می‌توانید با ماشین شخصی خودتان به مشهد سفر کنید یا اگر حوصله رانندگی ندارید، با اتوبوس، قطار و هواپیما خود را به مشهد برسانید. فاصله تهران تا مشهد حدود 890 کیلومتر است و با ماشین شخصی تقریبا 9 ساعت طول می‌کشد. (درباره فاصله سایر شهرهای ایران، به مقاله فاصله تهران تا سایر شهرها مراجعه کنید)
برای سفر به مشهد با ماشین، دو مسیر وجود دارد، یکی از جاده سمنان و دیگری از جاده شمال که جاده سمنان تقریبا سه ساعت نزدیک‌تر است، اما مسیر یکنواخت کویری ممکن است خسته‌تان کند. شما در مسیر از شهرهای گرمسار، سرخه، سمنان، دامغان، شاهرود، سبزوار و نیشابور عبور می‌کنید.
جاده شمال سرسبز و خوش‌آب‌وهواتر است و در راه می‌توانید از جنگل‌های گلستان و طبیعت بکرش لذت ببرید و حتی سری به دریای خزر هم بزنید و سفر به مشهد با ماشین را خاطره‌انگیز کنید. در این مسیر هم از شهرهای آمل، بابل، قائم‌شهر، ساری، بهشهر، گلوگاه، گرگان، گالیکش، آشخانه، بجنورد، قوچان، چناران می‌گذرید.
اتوبوس
یکی از راه‌های دیگر سفر به مشهد ، استفاده از اتوبوس است. طی‌کردن مسیر تقریبا 900 کیلومتری تهران به مشهد با اتوبوس شاید خسته‌کننده باشد، اما در هزینه سفر شما صرفه‌جویی می‌شود.
اگر برای این سفر اتوبوس را انتخاب کردید، حداقل باید 13 ساعت زمان بگذارید. اتوبوس‌ها از جاده سمنان-شاهرود به مشهد می‌روند. بلیطتان را هم به‌راحتی از علی بابا می‌توانید بخرید.
قطار
مسیر ریلی تهران-مشهد بی‌شک پررفت‌وآمدترین مسیر ریلی کشور است. قطارهای مسیر تهران-مشهد به‌خصوص قطارهای لوکس در سال‌های اخیر در حال رقابت با هواپیما، ازنظر قیمت و امکانات‌اند.
طول سفر با قطار بسته به نوع قطار (تندرو یا معمولی) از 8 ساعت تا 11 ساعت متفاوت است. برای مثال قطارهای فدک، لوکس و گران‌قیمت است و قطارهای رجا یا جوپار قیمت های مناسب‌تری دارند. درباره امکانات قطارهای مختلف می‌توانید این مقالات را بخوانید.
معمولا سفر به مشهد، سفری خانوادگی است. برای مدیریت هزینه‌های سفر و امنیت بیشتر، می‌توانید با قطار سفر کنید.
2- سفر هوایی به مشهد
راحت‌ترین و سریع‌ترین راه رسیدن به حرم امام رضا(ع)، سفر با هواپیما است. فاصله هوایی تهران-مشهد 741 کیلومتر است و طول پرواز یک ساعت و بیست‌وپنج دقیقه. برای تهیه بلیط هواپیما مشهد کافی است به سایت علی‌بابا مراجعه کنید.
فرودگاه هاشمی نژاد مشهد که در جنوب شرقی شهر مشهد قرار گرفته، 18 مسیر داخلی در این فرودگاه به زمین می‌نشیند و روزانه میزبان حدود 22000 مسافر داخلی و خارجی است. شما از فرودگاه راحت می‌توانید با مترو، اتوبوس و تاکسی های فرودگاه به هرکجای شهر بروید.
اقامت در مشهد
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های هر سفری اقامت در شهر مقصد است. اما بعید است شما در سفر مشهد خود، دچار دردسر برای پیداکردن محل اقامت شوید. برای اسکان در مشهد شما گزینه‌های زیادی پیش رو دارید. از زائرسراها و مهمانپذیرها گرفته تا هتل‌آپارتمان‌ها، هتل‌های ارزان و هتل های مجلل و پنج ستاره. قیمت اقامتگاه‌ها بستگی به فاصله‌شان از حرم و خدماتشان دارد.
اقامتگاه‌های نزدیک حرم معمولا قیمت بیشتری دارند و آن هایی که دورترند، ارزان‌ترند و بعضی از آنها سرویس رفت‌وبرگشت به حرم دارند. تنوع آن‌قدر زیاد است که دقیقا می‌توانید باتوجه‌به بودجه مدنظرتان، جایی را برای اقامت انتخاب کنید.
زائرسرا و مهمانپذیر
اگر شما میخواهید در سفر به مشهد، هزینه زیادی برای اسکان پرداخت نکنید، زائرسراها و مهمانپذیرها بهترین گزینه‌اند. نزدیک به 300 زائرسرا و 500 مهمانپذیر در مشهد آماده پذیرایی از زائران و مسافران مشهدند.
اکثر این اماکن در خیابان‌های نزدیک حرم قرار دارند و برای زائرانی که هم دغدغه نزدیکی به حرم امام رضا(ع) و هم هزینه اقامت را دارند، بسیار مناسب است. زائرسراهای فدک، نفت، فرهنگیان و رضوی، از معروف‌ترین‌هایند.
هتل آپارتمان
مشهد نزدیک به 300 هتل آپارتمان دارد. این هتل‌آپارتمان‌ها به یک ستاره، یک ستاره ممتاز، دو ستاره و سه ستاره دسته‌بندی می‌شوند. معمولا هتل‌آپارتمان‌ها خدمات بهتری از زائرسراها و مهمانپذیرها دارند. هزینه اتاق‌ها در این اقامتگاه‌ها به زمان سفر به مشهد بستگی دارد. اما من سعی کردم قیمت حدودی و میانگین از اتاق‌ها را بنویسم.
- هتل آپارتمان ملل مشهد در میدان بیت‌المقدس (فلکه آب) و در فاصله چند قدمی حرم قرار دارد. هتلی در ده طبقه که با معماری خاصش به یکی از اقامتگاه‌های پرطرفدار مشهد تبدیل شده و امکانات زیادی را در خود جا داده است. قیمت اتاق برای هر شب در این اقامتگاه از 150 هزار تومان شروع می‌شود.
آدرس: خیابان امام رضا(ع)، امام رضا(ع) 1
- هتل آپارتمان تبسم هم که در صد متری حرم امام رضا(ع) قرار گرفته است، به‌تازگی تاسیس شده و جزو هتل‌آپارتمان‌های تمیز و شیک است. قیمت اتاق‌های این هتل برای هر نفر، از شبی 90 هزار تومان شروع خواهد شد. در نظر داشته باشید، هزینه سفر به مشهد با اقامت در این هتل‌آپارتمان‌ها کمتر می‌شود.
آدرس: خیابان امام رضا(ع)، امام رضا(ع) 3، کوچه دوم
- هتل آپارتمان ستاره آرمان توس، جزو هتل‌های سه ستاره مشهد است که در فاصله سه کیلومتری از حرم مطهر قرار دارد. شما در این هتل مشهد علاوه بر امکانات معمول، از استخر، سونا و جکوزی هم می‌توانید استفاده کنید.
اگر با هواپیما به مشهد سفر می‌کنید، هتل آپارتمان توس برای شما ترنسفر فرودگاهی در نظر گرفته است. باتوجه‌به امکانات ویژه این هتل آپارتمان، حداقل قیمت اتاق‌ها برای یک شب اقامت ، 150 هزار تومان است.
آدرس: خیابان نواب صفوی، بین نواب صفوی 12 و 14
هتل
بیش از 120 هتل در مشهد مشغول فعالیت‌اند. این هتل‌ها از درجه یک تا پنج بسته به کیفیت ارائه خدماتشان، متفاوتند. بهترین هتل‌های مشهد معمولا درخیابان امام رضا(ع) قرار دارند. خیابان امام رضا(ع) در ضلع جنوبی حرم قرار دارد و تا حرم پنج تا ده دقیقه پیاده فاصله دارد.
برای رزرو هتل در مشهد نگران نباشید. شما می‌توانید باتوجه‌به بودجه‌تان هتل را انتخاب کنید. قیمت هتل‌ها از شبی صد هزار تومان تا یک میلیون تومان متغیر است. ممکن است در ایام غیر شلوغی هتل‌هایی با قیمت مناسب‌تر هم پیدا کنید..
- هتل درویشی مشهد از مجلل‌ترین هتل‌های کشور است. این هتل پنج ستاره در حاشیه خیابان امام رضا(ع) و در فاصله 1.4 کیلومتری حرم قرار دارد.
مجموعه تفریحات آبی، خدمات ماساژ و اسپا هتل را حتما امتحان کنید. رستوران‌های متنوع با سرو انواع غذاها و امکانات عالی در اتاق‌ها، از دیگر ویژگی‌های این هتل بیست‌وسه طبقه است تا شما در مدت اقامتتان در مشهد، در رفاه و آرامش کامل باشید. هزینه یک شب اقامت در هتل درویشی از حدود 300 هزار تومان شروع می‌شود.
برای اقامتی جذاب و زیبا می‌توانید به هتل های زیر سر بزنید:
آدرس: خیابان امام رضا(ع)، بین امام رضا(ع) 24 و 26
- اگر میخواهید پنج دقیقه پیاده تا حرم فاصله داشته باشید، هتل چهار ستاره جواد مشهد انتخاب مناسبی برای شماست. این هتل به مسجد گوهرشاد و بازار رضا هم نزدیک است.
از مزایای این هتل رستوران خوب، مجموعه ورزشی، سه طبقه پارکینگ و خشک‌شویی است. قیمت این هتل نسبت به هتل درویشی مناسب‌تر است و از حدود شبی 250 هزار تومان شروع می‌شود.
آدرس: خیابان امام رضا(ع)، امام رضا(ع) 3
- کمتر کسی است که نام هتل بین‌المللی قصر را نشنیده باشد. این هتل پنج ستاره در فاصله 800 متری از حرم قرار دارد. هتلی که در سال 1356 ساخته و در سال‌های اخیر بازسازی شد.
16 مدل اتاق در هتل بین‌المللی قصر تعریف شده است که بسته به بودجه و تعداد نفرات می‌توانید انتخاب کنید. سوئیت های هتل قصر، مجهز است و امکانات استانداردی دارد.
از خدمات آبی تا صندوق امانات، خشک‌شویی، صرافی و تاکسیهای ویژه گردشگری در شهر مشهد و … . هتل قصر ترنسفر رایگان به فرودگاه نیز دارد.
آدرس: خیابان امام رضا(ع)، بین امام رضا 14 و 16
به‌طورکلی هزینه سفر به مشهد کاملا نسبت به بودجه شما انعطاف‌پذیر است. شما می‌توانید ساده‌ترین یا لوکس‌ترین سفر را به مشهد داشته باشید. این انتخاب خودتان است.
دیدنیهای مشهد
ما در یک مقاله دیگر این دیدنی‌ها را کامل معرفی کرده‌ایم، می‌توانید به مقاله جاهای دیدنی مشهد سر بزنید. در اینجا اشاره مستقیمی به این دیدنی‌ها می‌کنیم.
جاذبههای تاریخی مشهد
در کنار زیارت حرم امام رضا(ع)، جنبه سیاحتی سفر به مشهد، روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌شود. مسجد گوهرشاد و آرامگاه پیر پالاندوز در کنار حرم، مسجد 72 تن و معماری بی‌نظیرش، مقبره نادرشاه در باغ نادری، حمام قلی بیک مشهد، آرامگاه فردوسی و … از مکان‌های تاریخی است که دیدنش را به شما پیشنهاد میکنم.
جاهای تفریحی مشهد
اما وقتی صحبت تفریح در سفر به مشهد می‌شود، بدون شک یاد شاندیز و طرقبه می‌افتیم. شیشلیک و کباب لذیذ شاندیز در محبوبیت این مکان خوش‌آب‌وهوا تاثیر زیادی داشته است. طرقبه نیز یکی دیگر از ییلاقات اطراف مشهد است که آب‌وهوای کوهستانی دارد و مقصد بسیاری از مسافران مشهد است. طرقبه علاوه بر آب و هوا به رستوران‌ها و بستنی‌هایش معروف است. فاصله مشهد تا شاندیز 40 کیلومتر و تا طرقبه 18 کیلومتر است.
اگر علاقه‌مند به قایق‌سواری، تله سیژ، بانجی جامپینگ و… هستید، چالیدره در غرب مشهد همان جایی است که باید بروید. ییلاقات، چشمه‌ها، دریاچه‌ها، آبشارها و غارهای اطراف مشهد هم برای گردشگران عاشق طبیعت ایدئال است. در اغلب این مراکز تفریحی هم می‌توانید فست فود مشهد را هم امتحان کنید.
اما اگر نمی‌خواهید برای تفریح از شهر بیرون بروید، پارک وکیلآباد در منطقه وکیلآباد و پارک کوهسنگی انتخاب مناسبی برای شماست. سرزمین موجهای آبی، پارک آبی ایرانیان، پارک ساحلی آفتاب و موجهای خروشان از مهم‌ترین مکان‌های تفریحی مشهدند که اگر وقتی پا در آنها می‌گذرید، به‌سختی می‌توانید دل بکنید.
مراکز خرید
با رشد تعداد گردشگران ایرانی و خارجی در مشهد، به تعداد مراکز خرید هم اضافه شد. در مراکز خرید مشهد مثل بازار رضا، الماس شرق، پروما و آرمان می‌توانید هم گردش و تفریح کنید و هم برای عزیزانتان زعفران، زرشک و نبات بخرید و به‌عنوان سوغات مشهد ببرید.
خورد و خوراک
کمی بالاتر به شاندیز و طرقبه و کباب‌های خوش‌طعمشان اشاره کردم، اما در مرکز شهر مشهد هم رستوران‌های خوبی مثل پسران کریم در بلوار خیام 23، رستوران معین درباری در خیابان پاسداران، رستوران ایتالیایی لیو در بلوار احمدآباد و کافه رستوران تراس در بلوار وکیل‌آبادند.
اگر دوست دارید در سفر به مشهد، غذاهای سنتی مشهد را هم در رستوران های مشهد امتحان کنید، بهتر است بدانید شُله مشهدی معروف‌ترین غذای مشهدی را می‌توانید در خیابان وکیلآباد، کترینگ خوش‌اخلاق پیدا کنید.
و درنهایت
در این مقاله سعی کردم اطلاعاتی درباره سفر معنوی و تفریحی به مشهد به شما بدهم تا بتوانید با اطلاعات بیشتر و راحت‌تر برای سفر خود برنامه‌ریزی کنید و لذت سفر به مشهد در جوار ضامن آهو، برای شما دوچندان شود. اگر به مشهد رفتید، حتما تجربه سفرتان را با ما به اشتراک بگذارید.
