قدم گذاشتن در بزرگترین و قدیمیترین کاخ در کل جهان حس حضور در یک انیمیشن را در دل آدم زنده می‌کند. برای تجربه این حس پیشنهاد می‌کنم به کاخ توپکاپی استانبول بروید. بنایی که در دوران حکومت عثمانی محل زندگی درباریان جاه‌طلب و خواجه‌های حیله‌گر بود و الان یکی از جاهای دیدنی استانبول است.
در این مقاله از مجله گردشگری علی‌بابا شما را به بازدید از کاخ توپکاپی استامبول دعوت می‌کنم و راهنمای گشتن در این کاخ تاریخی و سحرانگیز را در اختیار شما قرار می‌دهم.
کاخ توپکاپی کجاست؟
مهمترین ویژگی کاخ توپکاپی چیست؟
راحتترین مسیر برای رسیدن به کاخ توپکاپی کدام است؟
برای بازدید از کاخ توپکاپی باید ورودی پرداخت کرد؟
بهترین زمان برای بازدید از کاخ توپکاپی چه زمانی است؟
کاخ توپکاپی کجاست؟
این کاخ جذاب و سحرانگیز از زیباترین جاهای دیدنی ترکیه است که روی بلندترین نقطه کوهپایه‌ای ساخته شده که دریای مرمره دقیقا روبه‌روی آن قرار دارد. رفتن از فرودگاه آتاتورک استانبول به کاخ توپکاپی حدود ۵۰ دقیقه طول می‌کشد. جاذبه‌های گردشگری مهم دیگری مثل مسجد سلطان احمد، ایاصوفیه و آب انبار باسیلیکا هم نزدیک این کاخ ساخته شده‌اند.
لوکیشن کاخ توپکاپی روی گوگل مپ
عکس از: سایت Google Maps
بهترین زمان بازدید از کاخ توپکاپی
حواستان باشد که روزهای سه‌شنبه برای رفتن به کاخ توپکاپی استانبول برنامه‌ریزی نکنید چون این کاخ سه‌شنبه‌ها تعطیل است اما بقیه روزهای هفته آماده پذیرایی از شما است. کاخ توپکاپی از ساعت ۹ صبح تا ۵ونیم عصر باز است.
عکس از: سایت Google Maps
به‌دلیل اینکه اطراف کاخ توپکاپی پر از باغ و محوطه‌های سرسبز است، فصل بهار از تمام زمان‌های دیگر دیدنی‌تر است. و دقیقا به همین دلیل در این فصل استانبول شلوغ‌تر و همه‌چیز گران‌تر می‌شود؛ پس اگر دوست دارید در زمان خلوت‌تر و با هزینه کمتری کاخ توپکاپی را ببینید، فصل‌های سرد سال بهترین گزینه هستند.
مسیر دسترسی به کاخ توپکاپی
راحتترین راه رفتن به کاخ سلطان محمد، استفاد از سیستم حمل و نقل عمومی (تراموا، مترو یا اتوبوس) است که از بخش اروپایی استانبول به آنجا راه دارند. ایستگاه گولهانه و سلطان احمد نزدیک‌ترین ایستگاه‌ها به کاخ موزه توپکاپی هستند که در عرض پنج دقیقه شما را به آنجا می‌رسانند.
عکس از: سایت Google Maps
معماری کاخ توپکاپی
سبک معماری کاخ توپکاپی استانبول به شکل تودرتو است و شما برای دیدن بخش‌های مختلف آن باید از چهار حیاط رد شوید. پیشنهاد می‌کنم با ورود به این کاخ اول به به بالای سرتان نگاه کنید تا مسحور معماری و حکاکی‌های سقف آن شوید. اینجاست که آرزو می‌کنید کاش سقف اتاق شما هم به این شکل بود تا هر شب با خیره شدن به آن خوابتان ببرد.
عکس از: سایت Google Maps
بخش‌های مختلف کاخ توپکاپی
اگر می‌خواهید در این کاخ تاریخی و جاذبه تاریخی استانبول گشتی بزنید، قبل آن بهتر است با بخش‌های مختلف این کاح آشنا شوید.
– حیاط اول
حیاط اول که به آن حیاط بیرونی هم می‌گویند، بزرگترین حیاط این کاخ است. در زمان امپراتوری عثمانی، هر فرد غیرمسلحی می‌توانست از این حیاط و دروازه امپراتوری وارد کاخ شود. فضای باز این حیاط احتمالا محلی برای اجرای مراسم‌های مختلف مذهبی و فرهنگی بوده است. در گوشه به گوشه این حیاط می‌توانید آثار هنرمندان، نقاشان، معماران و صنعتگران را ببینید و لذت ببرید.
عکس از: سایت Google Maps
– حیاط دوم
حیاط دوم یا دروازه میانی به دربار دوم کاخ منتهی میشد که محلی برای انجام کارهای اداری امپراتوری بود. این دروازه در زمان عثمانی فقط برای عبور سلطان و خانواده‌اش بود که سوار بر اسب وارد آن می‌شدند اما بقیه نظامیان و وزرا باید از اسب پیاده می‌شدند و بعد از آن دروازه می‌گذشتند.
عکس از: سایت Google Maps
در داخل حیاط دوم، سه منطقه مهم وجود دارد که نباید از دست بدهید؛ اولی آشپزخانه سلطنتی است که بعد از ورود در سمت راست قرار دارد؛ این بخش همچنین دارای بزرگترین مجموعه چینی در جهان است.
عکس از: سایت Wikipedia
جای دوم، تالار شورای پارلمان امپراتوری بین قرن ۱۵ و ۱۹ است. آخری هم حرمسرای سلطان، یعنی جایی است که همسران خانواده سلطان در آن زندگی می‌کردند. بعد از دیدن این بخش‌ها می‌توانید به باغ حیاط سوم وارد شوید.
– حیاط سوم
حیاط سوم که به آن دروازه خوشبختی هم می‌گویند، مخصوص اقامت خصوصی سلطان بود که یک مدرسه هم در آن ساخته شده بود بسیاری از جشن‌های بزرگ در این دروازه برگزار میشد. اما هیچ‌کس حق نداشت بدون اجازه از این دروازه عبور کند و فقط خود سلطان و اعضای خانواده‌اش حق رفت‌وآمد از آن را داشتند.
عکس از: سایت Wikipedia
برای ورود به این حیاط از یک سری آداب سخت‌گیرانه استفاده میشد؛ مثلا هیچ‌کس حق نداشت با سلطان تماس چشمی برقرار کند و نباید مستقیما با او صحبت می‌کردند. آن‌ها باید سرشان را پایین می‌انداختند و زمین را نگاه می‌کردند و برای صحبت با سلطان باید حرف‌هایشان را به مترجم او می‌گفتند.
عکس از: سایت Google Maps
دو قسمت مهم دیگر درباره این بخش وجود دارد که نباید از دست بدهید؛ یکی قسمت بقاع دینی که در آن می‌توانید اموال انبیا، قسمت‌های قدیمی کعبه در مکه و تزئینات مذهبی را ببینید. دومین بخش مهم، خزانه‌داری امپراتوری است که با دیدن آن به قدرت و شکوه سلاطین حاکم بر یک سوم جهان را درک می‌کنید.
بعد از دیدن این قسمت‌ها، می‌توانید به حیاط چهارم وارد شوید؛ جایی که شباهت زیادی به بهشت دارد.
عکس از: سایت Wikipedia
– حیاط چهارم
امتداد حیاط سوم به حیاط چهارم کاخ می‌رسد؛ جایی پر از باغ‌های پلکانی، آلاچیق‌ها و عمارت‌های باشکوه. این اتاق‌ها هر کدام مخصوص کار خاصی بودند؛ مثلا اتاق ختنه پسران شاه، عمارت بغداد، عمارت ایروان، عمارت صوفی که همه آن‌ها به منظره‌های بی‌نظیری مشرف می‌شوند.
عکس از: سایت Wikipedia
یکی از مشهورترین بناهای حیاط چهارم، آلاچیق افطار طلایی و برنزی است که اگر رمضان در تابستان بود، سلاطین آنجا افطار می‌کردند. بسیاری از سلاطین عثمانی به گل و باغبانی علاقه داشتند و به همین دلیل باغ‌های حیاط چهارم پر از گل‌های لاله است؛ به همان شکلی که در زمان سلطنت عثمانی‌ها بوده است.
– حرمسرا
حرمسرا را شاه مراد سوم ساخت. برای رفتن به آنجا باید از حیاط دوم وارد آن شوید. در آن زمان ساکنین کاخ برای ورود و خروج از حرمسرا لازم بود از دروازه سلطتنی رد می‌شدند که توسط خواجه‌ها محافظت و کنترل میشد. خواجه‌ها برده‌هایی بودند که از بازار خریداری می‌شدند و قبل از بلوغ آن‌ها را ختنه می‌کردند؛ اصلی‌ترین وظیفه آن‌ها نگهداری و محافظت از حرمسرا در ازای دریافت دستمزد بود.
عکس از: سایت Wikipedia
– موزه اسلامی
یکی دیگر از جذابیت‌های کاخ توپکاپی استانبول تالاری است که در آن اشیای مذهبی مربوط به دوران پیامبر و مکه نگهداری می‌شوند. سلطان سلیم در آن زمان با سفر به نقاطی مثل قاهره، مدینه، مکه و بغداد این اشیای ارزشمند را جمع‌آوری می‌کرد و به کاخش در استانبول انتقال می‌داد.
عکس از: سایت Google Maps
موضوع جالب توجه درباره این تالار این است که در تمام سالهای حکومت عثمانی داخل آن قرآن خوانده میشد؛ حالا هم در زمان باز بودن موزه صدای تلاوت قرآن را یک‌سره می‌شنوید.
عکس از: سایت Google Maps
– قصر مجیدیه
این قصر را والی مصر برای عرض وفاداری برای سلطان عبدالمجید عثمانی حدود سال ۱۸۴۵ ساخت و به او هدیه داد. این قصر بیشتر برای شکار و قرارهای سلاطین عثمانی استفاده میشد؛ اما کسی برای طولانی مدت در آن ساکن نمی‌شد.
عکس از: سایت Google Maps
این ساختمان بعد از اتمام جنگ جهانی به حال خودش رها شد و بعد از مدتی به یتیم‌خانه تبدیل شد. کمی بعد محل سکونت آوارگان بعد از جنگ شد. سال‌ها بعد دوباره بازسازی شد و حالا قسمتی از کاخ موزه توپکاپی به حساب می‌آید.
– کتابخانه سلطان احمد سوم
تصور کنید واردکتابخانه‌ای قدیمی با معماری بی‌نظیر می‌شوید که در آن حدود ۱۸ هزار کتاب قدیمی وجود دارد. با راه رفتن در این فضا عطر کاغذهای قدیمی و بوی صفحات خاک خورده این کتاب‌ها به مشامتان می‌رسد. این کتاب‌ها در مختلف مینیاتور، نقاشی و نسخه‌های خطی دیده می‌شوند.
عکس از: سایت Wikipedia
به‌جز این کتابخانه ارزشمند، بزرگترین مجموعه نگارگری در دنیا در این کتابخانه نگهداری می‌شود که آثار برجسته‌ترین نگارگران دوران صفوی در بین آن‌ها است. حتی در این کتابخانه می‌توانید هزاران کتاب پیدا کنید که به زبان فارسی نوشته شده‌اند و مربوط به دوران صفوی می‌شوند.
امکانات رفاهی کاخ توپکاپی
قصر توپکاپی استانبول برای ورود معمولان راه‌های دسترسی دارد؛ اما به‌دلیل سنگ‌فرش بودن زمین آن ممکن است برای کسانی که با ویلچر وارد کاخ می‌شوند کمی سخت باشد. در خود کاخ پارکینگ نیست؛ اما در بیرون کاخ می‌توانید ماشینتان را پارک کنید. فراموش نکنید که عکاسی از داخل تالارهای موزه ممنوع است.
عکس از: سایت Wikipedia
تاریخچه کاخ توپکاپی
کاخ توپکاپی استانبول چند سال بعد از فتح قسطنطنیه و به دستور سلطان محمد دوم ساخته شد. او در سال ۱۴۷۸ به این کاخ نقل مکان کرد و تا زمان مرگش در آن ماند. در طول امپراتوری ششصد ساله عثمانی، حدود سی سلطان از داخل همین کاخ به اداره امور کشور پرداختند و به وسعت و سبک معماری آن افزودند.
عکس از: سایت Google Maps
کاخ توپکاپی استانبول که مملو از عمارت‌ها و کاخ‌های باشکوه در استامبول است، نزدیک به چهار قرن منزل سلطان عثمانی بود و از حدود یک قرن پیش به عنوان موزه افتتاح شد.
بنای ۵۰۰ سالهای که نه‌تنها برای معماری باشکوهش بلکه ارزش‌های فرهنگی و تاریخی انکارنشدنی واقعا ارزش دیدن را دارد. این بنا اولین کاخی است که در دوره عثمانی ساخته شده و یکی از میراث‌های جهانی یونسکو است. مهمترین دلیل جذب گردشگران به اینجا این است که به‌عنوان بزرگترین و قدیمیترین کاخ جهان شناخته می‌شود.
عکس از: سایت Google Maps
کاخ توپکاپی استانبول همچنین اهمیت ویژه‌ای برای مسلمانان دارد؛ چون یادگاری‌هایی از پیامبر هم در این موزه نگهداری می‌شود. کاخ توپکاپی استانبول را سلطان محمد دوم از سال ۱۴۶۶ تا ۱۴۷۸ روی یک شبه جزیره کوچک ساخت. این بنا حدود چهار قرن تا زمان ساخته شدن کاخ دلما باغچه به‌عنوان مرکز سیاسی امپراتوری عثمانی شناخته میشد.
عکس از: سایت Google Maps
به‌طور کلی از روز اول ساخت کاخ توپکاپی استانبول بیشتر از ۴ هزار نفر در آن زندگی کردند. نزدیک به چهار قرن طول کشید تا کاخ دلماباغچه به این بنا اضافه شد.
علت نام‌گذاری کاخ توپکاپی
قصر توپکاپی استانبول در زمانی که ساخته شد، سرای جدید عامره نام گرفت. سلطان محمد دوم با هدف ایجاد تمایز بین این کاخ و کاخ قدیمی قسطنطنیه آن را به عنوان کاخ جدید امپراتوری انتخاب کرد. با گذشت زمان و رسیدن قرن نوزدهم، اسم ین کاخ به توپکاپی (به ترکی طوپقاپو) تغییر پیدا کرد.
عکس از: سایت Google Maps
در آن زمان توپ‌های جنگی در مقابل دروازه این کاخ به نمایش گذاشته میشد؛ به همین دلیل توپکاپی یعنی دروازه توپ‌ها نامیده شد.
توصیه‌هایی برای بازدید از کاخ توپکاپی
نکته مهم در زمان بازدید از زیبایی‌های کاخ توپکاپی استانبول این است که استفاده از کالسکه‌های موجود در کاخ ممنوع است. و نکته مهم دیگر اینکه پوشیدن لباس‌های پوشیده به‌خصوص در زمان بازدید از بخش آثار مذهبی و مقدس ضروری است؛ بنابراین سعی کنید از پوشیدن لباس‌های تابستانی یا دامن‌های کوتاه خودداری کنید.
عکس از: سایت Google Maps
از همه مهم‌تر بردن دوربین عکاسی را فراموش نکنید تا بتوانید از زیبایی‌های این کاخ عکس یادگاری هم بگیرید. اما عکس‌برداری داخل تالارها و موزه‌های کاخ ممنوع است و شما فقط می‌توانید از فضای خارجی و حیاط‌ها عکس بگیرید. و همینطور گفتیم که در تعطیلات مذهبی و رسمی موزه تعطیل است.
جاهای دیدنی نزدیک به کاخ توپکاپی
بعد بازدید از کاخ توپکاپی به جای آن که بلافاصله از آن منطقه دور شوید، بهتر است در جاهای دیدنی استانبول حوالی این کاخ گشتی بزنید.
– مسجد ایاصوفیه
مسجد ایاصوفیه یا کلیستی حکمت مقدس جزو مهمترین بناهای تاریخی با معماری بی‌ظیر در جهان است. این مسجد که به آن کلیسای حکمت الهی هم می‌گویند، درواقع یک کلیسای مسیحی است که در قرن ششم بعد از میلاد و در دوران امپراتوری بیزانس ساخته شد.
عکس از: سایت Google Maps
بعد از گذشت چند قرن این کلیسا به مسجد و موزه تغییر پیدا کرد؛ در اولین قدم با ورود به این بنا متوجه تغییرات مذهبی منطقه با گذر سال‌ها می‌شوید؛ مثلا موزاییک‌های مربوط به دوران مسیحیت هستند اما آن طرف سالن مناره‌ها و کتیبه‌های اسلام را هم می‌بینید. این مسجد و بناهای تاریخی اطرافش در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
عکس از: سایت Google Maps
برای رفتن به این مسجد باید به میدان ایاصوفیه در محله سلطان احمد بروید. ساعت بازدید از مسجد ایاصوفیه در فصل‌های تابستان بهار از ۹ صبح تا ۷ بعد از ظهر و در فصول پاییز و زمستان از ۹ صبح تا ۳ بعدازظهر تمام روزها به‌جز یکشبه و دوشنبه است.
مسجد ایاصوفیه در نزدیکی کاخ توپکاپی استانبول است و می‌توانید بعد از بازدید از کاخ توپکاپی با چند دقیقه پیاده‌روی سری هم به آنجا بزنید.
– آب انبار باسیلیکا
این بنای زیرزمینی را دستور امپراطور ژوستینیانوس در سال ۵۳۲ ساخت. این قصر مدفون شده با ستون‌های مرمری که دارد، بزرگترین آب‌انبار بیزانسی در استامبول است. با دیدن معماری متقارن و حکاکی‌های روی ستون‌های این بنا شگفت‌زده می‌شوید.
عکس از: سایت Google Maps
آب انبار باسیلیکا روبه‌روی مسجد ایاصوفیه و در نزدیکی کاخ موزه توپکاپی است. پس بعد از دیدن مسجد اباصوفیه می‌توانید در چند قدمی‌تان این بنای تاریخی مشهور را هم ببینید.
– موزه باستان شناسی
اگر به سمت جنوبی قصر توپکاپی استانبول بروید، موزه باستان‌شناسی را در پارک گلخانه می‌بینید. این موزه مربوط به هنرهای باستانی و آثار هنری دوران تمدن بابل است که سه ساختمان جدا از هم دارد. با ورود به این موزه می‌توانید آثار باستانی مربوط به دولت‌های بیزانس، یونان و رم را ببینید.
عکس از: سایت Google Maps
– مسجد سلطان احمد
مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی که در سال ۱۶۱۷ ساخته شد، با معماری شگفت‌انگیزی که دارد توجه گردشگران زیادی را جلب کرده است. گنبدهای سربه‌فلک کشیده و مناره‌های باریک و بلند این مسجد شاید باعث شوند دلتان بخواهد ساعت‌ها آنجا بمانید و فقط به معماری بی‌نظیر این مسجد خیره شوید.
عکس از: سایت Google Maps
اگر به این مسجد رفتید قبل از هرکاری بالای سرتان را نگاه کنید تا زیبایی مسحورکننده معماری آن شما را غافلگیر کند. هزاران هزار موزاییکی که فقط در سقف مسجد چیده شده‌اند با ترکیب رنگ‌های شگف‌انگیز دل شما را می‌برند. زیبایی دیگر این مسجد پنجره‌های فوق‌العاده‌اش است. چیزی حدود ۲۰۰ پنجره در این بنا ساخته شده که به طرز خیره‌کننده‌ای نور خورشید را به داخل بنا وارد می‌کند.
پیشنهاد می‌کنیم اولین جایی که بعد از قصر توپکاپی استانبول می‌بینید این مسجد باشد؛ چون فاصله زیادی هم با هم ندارند و کافی است ۵۵۰ متر پیاده‌روی کنید تا به آن برسید.
