اگر تا این لحظه اسم بازار خان یزد را نشنیده‌اید جای تعجب دارد چون این بازار آن‌قدر شهرت تاریخی و گردشگری دارد که به طولانی‌ترین و اصیل‌ترین بازار یزد معروف است. این بازار تاریخی در کنار حمام خان یزد، میدان خان و مدرسه علمیه خان که همگی در زمان قاجار و در طول چندین و چند سال ساخته شده‌اند داستانی تاریخی و ماندگار برای مردم یزد و ایران دارد.
روزی مبادلاتی که در جاده ابریشم شکل می‌گرفته از این بازار و راسته‌هایش گذر می‌کرده است و هنوز هم پناهگاه صنف‌های اصیل و ماندگار آهنگری و مسگری و طلا و جواهر‌سازی یزد است. البته شاید برایتان جالب باشد که بدانید اگر در زمان قاجار می‌خواستید این بازار را ببینید شاید اجازه‌اش را به شما نمی‌دادند مگر آن که اشراف‌زاده و خان باشید! اینجا، در مجله گردشگری علی‌بابا برایتان از بازاری اشرافی تا بازاری تاریخی در یزد نوشته‌ام.
بازار خان کجاست؟
پلان بازار خان یزد چگونه است؟
دیدنیهای بازار خان یزد چیست؟
بازار خان از زمان قاجار تا عصر تکنولوژی
اگر در زمان گذشته یعنی دوران قاجار که این بازار ساخته شده بود به شهر یزد سفر می‌کردید و از این بازار بازدید داشتید ممکن بود بسیار شوکه شوید از این‌که چقدر همه‌چیز متفاوت شده و تغییر کرده است به جز بنای اصلی و آجرها و حجره‌های بازار که هنوز هم سفت به بافت تاریخی‌اش چسبیده است.
اگر این روزها که سایه تکنولوژی به‌شدت سنگین است به بازار خان یزد می‌روید، می‌توانید تجربه خرید سنتی و همچنین لذت سفر به دوران گذشته را داشته باشید که از قضا انواع و اقسام کالاها و برندهای معروف صنایع دستی یزد را نیز می‌توانید از این بازار تهیه کنید.
عکس از: سایت ITTO
به جاهای دیدنی اطراف بازارخان یزد که آثاری تاریخی در شأن این بازار قدیمی هستند سر بزنید و در‌کل سفری کاملا تفریحی و جذاب داشته باشید. مخصوصا آن‌که این بازار دسترسی بسیار آسانی به حمام خان یزد، میدان خان، مدرسه خان، شاهزاده فاضل و موزه آب یزد و… دارد که تجربه خرید تاریخی را به لذت بازدید آثار تاریخی پیوند می‌زند!
بازار خان یزد چندین ساله است؟
بازار خان یزد مانند بسیاری از جاهای دیدنی یزد و آثار تاریخی آن قدمتش به دوران قاجار بر‌می‌گردد. این بازار بزرگ و پهناور یزد هم در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار ساخته شده و به تدریج کامل‌تر و بزرگ‌تر شده است، تا جایی‌که امروزه، طولانی‌ترین بازار سنتی یزد به حساب می‌آید.
درست است که این بازار در زمان قاجار و ناصرالدین‌شاه ساخته شد، اما موسس و بانی آن «محمدتقی خان بافقی» بود که در سال‌های بعد، وظیفه تکمیل بازار نیز بر عهده نوادگانش بود. محمدتقی خان بافقی، موسس سلسله خوانین و یکی از حکام یزد در زمان قاجار بود که در طول عمر خود آثار دیدنی زیادی در یزد مانند باغ دولت آباد، بازار قیصریه، میدان خان، باغ گلشن و مدرسه خان را ساخته و از خود به یادگار گذاشته است.
عکس از: سایت Echo
مجوعه خان که شامل بازار خان یزد، حمام خان یزد، مدرسه و میدان خان می‌شود همگی به دست محمدتقی خان بافقی و نوادگان ایشان تأسیس شده و همگی از زیباترین جاهای دیدنی یزد حساب می‌شوند. همچنین در سال ۱۳۸۲ در تاریخ ۹ اردیبهشت ماه، بازار خان یزد به‌عنوان آثار ملی ایران ثبت شد و جایگاه تاریخی‌اش جاودانه شد.
حالا چرا بازار خان یزد به این نام نامگذاری شده است؟ شاید شما هم مانند من فکر کرده باشید به خاطر نام محمدتقی خان این بازار اینگونه نامگذاری شده اما در‌واقع داستان جالب‌تری از سبک زندگی زمان قاجار و مردمانش پشت این اسم پنهان است:
عکس از: سایت ITTO
در یزد قدیم، تنها اشراف‌زادگان یا افراد بزرگ شهر که به آن‌ها «خان» می‌گفتند حق ورود به این بازار مجلل در آن زمان را داشتند، و طبقه رعیت جامعه نمی‌توانست در این بازار رفت‌و‌آمد کند یا حتی وارد آن شود. به همین علت که البته از نابرابری اجتماعی جامعه ایرانی نشأت می‌گرفت نام این بازار هم به بازار خان معروف و ماندگار شد.
از روزگاران قدیم در شهر یزد، بازارها جزو مناطق مهم اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و فرهنگی این شهر محسوب می‌شدند و همین دلیلی بود که گاهی یک بازار فقط متعلق به اشراف‌زادگان و مناسبات اقتصادی آن‌ها باشد و بعضی از بازارها در سطح شهر مختص به رعیت‌ها و فرودست‌ها و از آن‌جایی‌که بخشی از جاده ابریشم در آن زمان‌ها که نه هواپیمایی بود و نه قطار و وسیله نقلیه اتوموبیل، از شهر یزد عبور می‌کرد، نقش و اهمیت این بازارها و مخصوصا بازار خان یزد بیشتر واضح و آشکار می‌شود.
عکس از: سایت تسنیم
بازار خان، طولانی‌ترین بازار یزد
بازار خان یزد ۲۷۴ متر طول دارد یعنی از مجموعه خان یزد مثل حمام خان تا امامزاده شاهزاده فاضل یزد که خیابان‌ها آن طرف‌تر است ادامه دارد. سقف این بازار نیز ارتفاعش بین ۴ متر تا ۶ متر متغیر است که این هم بیشتر به علت تدریجی‌بودن زمان ساخت این بازار قدیمی شهر یزد است.
این بازار قدیمی و تاریخی دو بخش شمالی- جنوبی و شرقی- غربی دارد که قسمت شمالی-جنوبی آن طولش کوتاه‌تر است: ۷۸ متر طول دارد و ۵۳ باب مغازه. اما بخش شرقی-غربی بازار خان یزد، ۱۸۰ متر طول دارد و ۱۰۰ باب مغازه. حتی از همین توضیحات می‌شود فهمید که معماری این بازار بسیار خاص و دیدنی است!
عکس از: سایت قوملو
در‌نهایت بهتر است به این اشاره کنیم که بازار خان یزد از بازارهای جزئی‌تری تشکیل شده است مانند بازار زرگری، پنجه علی، بازار علاقبندی، بازار ملا اسماعیل، بازار کاشی‌گری، بازار افشار، بازار چیت‌سازی، بازار مسگری، بازار شاهزاده فاضل، بازار دروازه مهریز و بازار نخود‌بریز‌ها.
جلوه و شکوه قاجاری بازار خان یزد
در مورد طول و ارتفاع و باب‌های بخش شمال-جنوبی و شرقی- غربی توضیح دادیم و از این اعداد و ارقام که بگذریم می‌خواهیم کمی تصویرسازی کنیم که اصلا معماری بازار خان یزد چطور شکل گرفته و چه حسی به کسانی که زیر طاق‌های شرقی‌اش قدم می‌زنند می‌دهد.
دیوارها و طاق‌های بازار خان یزد تماما از خشت و گل و آجر و گچ ساخته شده‌اند و استفاده از این مصالح باعث شده که این بازار حتی در گرم‌ترین فصل سال آن هم در شهر یزد، محوطه‌ای خنک و سایه‌گیر داشته باشد.
عکس از: سایت ITTO
در ساخت این بازار قدیمی و سنتی که اتفاقا خیلی طولانی است تیمچه‌هایی ساخته شده است که باعث می‌شود کمی فضا تو‌در‌تو و پیچیده به نظر بیاید. منظور ما از تیمچه چیست؟ در‌واقع تیمچه کاروانسراهای کوچکی است که در قدیم، در دل بازارهای سنتی به‌عنوان استراحتگاه می‌ساختند.
همانطور که هر‌قسمت از بازار خان یزد اسمی برای خود دارد، معماری خاص‌تری نیز دارد که با توجه به حرفه‌ای که در آن قسمت از بازار مشغول به فعالیت است متغیر است؛ اما از نظر گردشگران و صاحب‌نظران، معماری بازار قیصریه یزد که در فاصله میدان خان و مدرسه خان قرار دارد زیباترین بخش بازار و دیدنی‌تر است.
عکس از: سایت توریست
بازار خان یزد دو در چوبی قدیمی دارد که هنوز هم به وسیله آن‌ها بازار باز و بسته می‌شود. معماری کلی بازار خان به یک راسته فرعی، دالان یا تیمچه متصل است و اگر امتداد راسته‌ها را با چشم نگاه کنید، طاق‌هایی که منظم و هم اندازه در سقف بازار قرار گرفته‌اند مانند کرمی حلزونی با پوسته‌ای سخت به نظر می‌رسد که زیر آسمان یزد شما را به سمت‌و‌سوهای مختلفی می‌کشاند.
مجموعه خان، از بازار خان یزد تا حمام خان
حتما تا الان به خوبی می‌دانید که بازار خان یزد که به دست محمدتقی‌خان بافقی نقشه‌اش چیده شد، دارای زیر‌مجموعه‌های دیگری به‌عنوان مجموعه خان یزد است که همگی از جاهای دیدنی یزد و آثار تاریخی معروف آن به شمار می‌روند.
بازار قیصریه یزد؛ گل سرسبد بازار خان
این بازار که در‌واقع راسته پارچه‌فروشان بازار خان یزد است، یکی از ۵ بازار قیصریه معروف ایران است. بله، شهرهای دیگری هم بازار قیصریه دارند که اتفاقا شهرهایی تاریخی هم هستند مثل اصفهان، شیراز، کرمان و قزوین. اما جاذبه بازار قیصریه یزد نیز به اندازه آن‌ها یا حتی بیشتر مثال‌زدنی است.
بازار قیصریه یزد یک راسته فرعی همراه با دالان و تیمچه است که در قدیم مخصوص کالاهای گرانبها و با‌ارزش بوده است. و این بازار که در حد فاصل بین میدان خان و مدرسه خان یزد قرار دارد با دو در چوبی در انتها و اول بازار باز و بسته می‌شود.
عکس از: سایت ایرنا
به لحاظ معماری هم، نسبت به بقیه قسمت‌های بازار خان یزد، بازار قیصریه معماری شکیل‌تر و منظم‌تری دارد و انبوه پارچه‌های رنگی و بسیار زیبای یزد حسی مانند قدم‌زدن میان اتاق‌هایی با پرده‌ها و پارچه‌های اعیانی به گردشگران می‌دهد.
میدان خان یزد، مستطیل زیبای بازار
میدان خان یزد نیز بخشی از مجموعه خان است که علاوهبر منتهی‌شدن به بازار خان یزد به حمام خان نیز دسترسی دارد. اگر از دور چشمتان به این میدان بیفتد یا میان باغچه‌های کوچکش قدم بزنید، فکر می‌کنید که اینجا نه یک میدان (که البته شکلش هم بر‌خلاف میدان دایره‌ای نیست و مستطیل است!) بلکه یک پارک دنج و زیباست که سراسر از حس تاریخی شهر یزد است.
عکس از: سایت فارس
این میدان نیز به دست محمدتقی خان بافقی در دوران قاجار ساخته شده و آن زمان یکی از میادین اصلی شهر یزد بوده است. در چهار سوی میدان مغازه‌هایی با سایه‌بان‌های قدیمی و سر‌در‌های هلالی‌شکل قرار گرفته‌اند و در ضلع شمالی میدان خان، مدرسه خان یزد (شفیعیه) به چشم می‌خورد. این میدان نیز مانند بازار خان یزد همراه با مغازه‌ها و بازارهای اطرافش به‌عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مدرسه خان و راه مخفی زیرزمینی طلاب
مدرسه خان یزد که امروزه یکی از حوزه‌های علمیه مهم شهر یزد است، در متراژی حدود ۲۹۱۰ متر‌مربع به دست محمدتقی خان بافقی در دوران قاجار ساخته شده است. بنای این مدرسه به قدری بزرگ است که دو حیاط آن بهصورت قرینه و یک حیاط بزرگ در مرکز مدرسه همراه دو طبقه ساختمان با ۷۸ حجره احداث شده است.
عکس از: سایت ایسنا
سبک معماری مدرسه خان یزد که چشم هر گردشگری را به خود خیره می‌کند به اواخر دوران زندیه و اوایل دوران قاجاریه باز‌می‌گردد و یکی از جاهای دیدنی یزد و آثار تاریخی مهم این شهر به شمار می‌رود.
اما این مدرسه یک ویژگی خیلی خاص و جالبی دارد که آن هم راه زیرزمینی آن است. مدرسه خان یزد از طریق راه زیرزمینی به مدرسه مصلای یزد راه دارد و نشان می‌دهد که در آن روزگار اساتید و طلاب این مدرسه از راه زیرزمینی باهم در ارتباط بوده‌اند.
همچنین این مدرسه علمیه، کتابخانه‌ای بسیار غنی در اختیار دارد که به دست «آیت‌الله علومی» پایه‌گذاری شده و بیشتر از ۱۱ هزار جلد کتاب نفیس و ۱۳۳ نسخه خطی تاریخی دارد که مانند گنجینه‌ای در دل این مدرسه قرار گرفته است.
با‌توجه به قدمت تاریخی و سبک خاص معماری این مدرسه که بسیار زیباست، در ساعاتی که طلاب این مدرسه علمیه کلاس نداشته باشند، هماهنگی برای پذیرفتن گردشگران و کسانی که می‌خواهند از مدرسه بازدید کنند انجام می‌شود. مدرسه خان یزد نیز مانند بازار خان یزد و میدان خان به‌عنوان آثار ملی ایران ثبت شده است.
عکس از: سایت تسنیم
حمام خان یزد یا گرمخانه نور
حمام خان یزد سال‌ها طول کشید تا ساخته شود و وقتی در دوران قاجار مورد استفاده قرار می‌گرفت معمولا اشراف‌زادگان و خان‌ها از آن حق استفاده داشتند و رعیت‌ها نیز در بخش جدایی از حمام می‌توانستند جمع شوند و به بحث و گفتگو و همچنین نظافت بپردازند.
حمام خان یزد از قسمت‌هایی مانند میان‌در، بینه، گرمخانه، گاوروف، طویله، فضای پشتیبانی، تون، قرینه، سریینه و ورودی تشکیل شده بوده و استخری با مساحت تقریبا ۶ در ۱۲ متر داشته که گل سرسبد بخش‌های مختلف حمام خان یزد بوده است.
فضاهای دیگری مانند رختکن، جا‌کفشی و نیمکت هم برای این حمام ساخته شده بود که به‌لحاظ زیبایی و معماری بسیار منحصر‌به‌فرد و زیبا هستند. مثلا دیوار‌های بخش سریینه حمام خان یزد، در گذشته با نقاشی‌هایی برهنه تزیین شده بوده که متاسفانه امروزه از آن‌ها اثر کمی باقی مانده است.
عکس از: خبر آنلاین
بخش گرمخانه حمام خان نیز فضایی دلنشینی به‌خاطر سقف گنبدی‌شکل و ستون‌هایی که این سقف را نگه داشته‌اند دارد. بخش شاهنشین حمام دیوارهایی رنگارنگ و پر از طرح دارد که شخصیت‌های شاهنامه روی آن‌ها طراحی شده‌اند. همه این طرح‌ها و نقاشی‌ها متعلق به دوران قاجار هستند و در زمان بازسازی بنای حمام به آن اضافه شده‌اند.
حمام خان یزد با این سبک دلپذیر و زیبایش در معماری، نورگیرهای روی سقف و پنجره‌های رنگارنگ و گچبری‌های تماشایی در سقف حمام، آن را به یکی از زیباترین حمام‌های تاریخی ایران و جزو آثار ملی کشور قرار داده است.
عکس از: سایت ایرنا
کافه عدسی پناهنده، شکم‌گردی خوشمزه بازار خان
و اما یکی از جذاب‌ترین و خوشمزه‌ترین قسمت‌های بازار خان یزد که می‌توانید یک شکم‌گردی اصل و اساسی در آن به راه بیندازید، کافه عدسی پناهنده است. این کافه از قدیمی‌ترین کافه‌های یزد است که ۶۰ سال پیش تأسیس شده؛ یعنی بیشتر از نیم قرن!
یکی از ویژگی‌های جذاب و مهم این کافه این است که در طول این ۶۰ سال هیچ‌وقت تعطیل نبوده و نیست! یعنی شما هر‌وقت که بخواهید می‌توانید به این کافه رفته و دلی از عزا در‌بیاورید. تقریبا از هر قشر جامعه چه دانشجو و بازاری و حتی افراد سرشناس یزد به این کافه سر می‌زنند و از طرفداران پر‌و‌پاقرص کافه عدسی پناهنده هستند.
عکس از: سایت فیدیلیو
کافه عدسی پناهنده در قسمت بازار پنجه علی بازار خان یزد قرار گرفته و اطراف آن پر از مغازه‌های صنایع دستی یزد است. منوی کافه عدسی پناهنده متنوع است اما آن‌چه باعث شده شهرت کافه عدسی پناهنده حتی به اسمش هم برسد، عدسی‌های معروف و خوشمزه و داغ این کافه از قدیم‌الایام تا زمان حال بوده است.
آب‌انبار دروازه مهریز، دروازه‌ای از زمان صفویان
در قسمت دروازه مهریز بازار خان یزد که در بخش شمال خیابان قیام قرار گرفته، آبانباری قدیمی قرار دارد که به قنات‌های یزد دسترسی دارد. قدمت این آب‌انبار به سده ۱۱ هجری قمری و زمان صفویان بر‌می‌گردد و جزو آب‌انبارهایی است که آن زمان خارج از شهر ساخته می‌شدند یعنی صرفا مکانی برای برداشت آب نبوده‌اند و مکانی برای تفریح و نوعی استراحتگاه بین شهری محسوب می‌شده‌اند.
آب‌انبار دروازه مهریز مانند بسیاری از بخش‌های بازار خان یزد جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنای این آب‌انبار راهرویی با ۶۳ پله، یک نورگیر و قنات، استراحتگاه و مخزن آب است که روی دیواره‌های آن طرح‌هایی از زمان صفویان نقش بسته است.
عکس از: تجهیز نیوز
آب‌انبار دورازه مهریز طی سال‌های اخیر از طریق اداره اوقاف کشور به بخش خصوصی واگذار شده تا این آب‌انبار تاریخی مرمت و احیا شود. قبل از آن، این آب‌انبار محل جمع زباله‌ها و به‌نوعی متروکه بوده است اما الان و بعد از واگذاری، در حال رسیدگی به آن و بازسازی‌اش هستند تا مرکزی برای جذب گردشگران و بازدید‌کنندگان از بازار خان یزد باشد.
حالا چه چیزهایی می‌شود خرید؟
در بازار خان یزد مغازه و حجره‌های مختلفی با درب‌های چوبی یا فلزی قدیمی، راسته‌های متنوع و تیمچه‌های جذاب شما را به دنیای فیلم‌های قدیمی ایرانی می‌برد که از سر صبح مردم در راسته بازار در جنبوجوش و خروش هستند و روز تازه‌ای را با عطرها و رنگ‌های مختلف آغاز میکنند.
بازار زرگری در میان بازار خان یزد، مرکز مبادله طلا و بازار طلای آن‌جاست و در میان آجرها و خشت‌های دیواره بازار مانند نگینی است که حتی از دور هم می‌درخشد و چشم‌ها را خیره می‌کند. طاق‌ها و قوس هلالی سقف بازار زرگرها، شما را به گذشته‌های دور می‌برد و در‌عین‌حال با یکی از به‌روزترین و معروف‌ترین بازارهای خرید‌و‌فروش طلا و جواهرات در یزد رو‌در‌رو می‌کند.
عکس از: سایت Apochi
بازار دروازه مهریز که در قسمت شمالی-جنوبی بازار خان یزد قرار گرفته در‌نهایت به کوچه دارالشفا ختم می‌شود و آب‌انبار دروازه مهریز یزد نیز در همین قسمت بازار قرار گرفته که قرار است به زودی مرکز بزرگی برای جذب گردشگران خارجی و داخلی باشد.
بازار کاشی‌گری که صنف آهنگران را شامل می‌شود در زمان افشاریه ساخته شده و انواع محصولات دست‌ساز فلزی را در این قسمت از بازار خان یزد می‌توان پیدا کرد. و اما بازار پنجه علی که به بازار مسگران معروف است پر است از صدای چکش و آهنگ مسگران که از قدیم تا زمان حال، این بخش از بازار خان یزد را که مانند قلب تپنده بازار است سرپا نگه داشته‌اند و از طرفی بخش محبوب مسافران برای خرید ظروف مسی مرغوب و سوغاتی محسوب می‌شود.
عکس از: سایت Pinterest
کی برویم برای بازارگردی؟
فرض کنید به شهر یزد سفر کرده‌ایم و می‌خواهیم یک روز خود را به بازارگردی و خرید اختصاص دهیم، حالا بهترین زمان بازدید از بازار خان یزد چه زمانی می‌تواند باشد؟ وقتی خورشید تازه در آسمان قرار گرفته و کسبه بازار تازه درب حجره‌های خود را گشوده‌اند یا زمانی که از ظهر گذشته و بازار به خروش و جنبوجوش افتاده است؟
با‌توجه به پر‌طرفدار بودن بازار خان یزد چه بین گردشگران و چه اهالی شهر یزد، شاید بهترین زمان برای بازارگردی میان انبوه صنف‌ها و مغازه‌های مختلف، روزهای وسط هفته و بعد‌از‌ظهر باشد، که هم همه مغازه‌ها باز هستند و هم رستوران‌های سنتی داخل بازار برای شکم‌گردی شما در بازار خان یزد تدارک‌های جذابی دیده‌اند.
عکس از: سایت ایرنا
بازار خان یزد چه وقت‌هایی باز است؟
در نیمه اول سال، زمان شما برای بازارگردی طولانی‌تر است و می‌توانید از ۸ صبح تا ۱۰ شب به بازار خان یزد بیایید و یک دل سیر خرید کنید. اما بازار خان یزد در نیمه دوم سال از ۷ صبح باز است و تا ۶ غروب می‌توانید از آن دیدن کنید و میان حجره‌های قدم بزنید.
بازار خان یزد کجاست؟
از آن‌جایی‌که بازار خان و حمام خان یزد در خیابان قائم واقع شده‌اند برای دسترسی به بازار سنتی یزد باید ابتدا به تقاطع جنوبی خیابان امام خمینی رفته و از میان بازار مسگرها به بخش‌های دیگر بازار خان یزد دسترسی پیدا کرد.
عکس از: سایت پین ایران
پس به اینجا بیایید: یزد، خیابان امام خمینی، خیابان قائم، بازار خان یزد.
بازار خان یزد روی گوگل مپ
چطور به بازار خان یزد برسیم؟
برای دسترسی به بازار خان یزد تقریبا می‌توانید از هر‌وسیله نقلیه مانند تاکسی و اتوبوس استفاده کنید و خوشبختانه هر‌کجای شهر یزد که باشید اتوبوس و تاکسی به مقصد خیابان امام خمینی پیدا می‌شود و می‌توانید سر خیابان قائم پیاده شده و دوباره تاکسی بگیرید تا درب بازار و یا این مسیر را پیاده بروید.
تجربه خرید از قدیمی‌ترین بازار یزد را به خانه ببرید!
قطعا یکی از معروف‌ترین و زیباترین جاهای دیدنی یزد که گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را سمت خود می‌کشاند مجموعه خان یزد، شامل بازار خان یزد و حمام خان و مدرسه و میدان خان است و حتی همه تاریخچه آب‌انبار دروازه مهریز کافی است تا این منطقه به یکی از مناطق تمام‌عیار تاریخی شهر یزد تبدیل شود.
عکس از: سایت فارس
جایی‌که در آرامشِ هنر و صنایع دستی یزد و صدای زندگی در راسته‌های بازار، می‌توانید نوعی ریلکسیشن و تراپی را از تجربه خریدی عالی به خانه برد، ذهن را به سمت زیبایی‌ها و طاق‌های بلندش رها کرد و از بازاری به بازار دیگر قدم زد و میان گشت‌و‌گذار خود از رستوران سنتی حمام خان یزد و یا کافه عدسی پناهنده دیدن کرد، طعمی خوش به کام گرفت و این سفر را بیشتر و بیشتر رویایی کرد.
سلام مجموعه زیرزمینی تاریخی دروازه مهریز واقعا زیبا و چشم نواز است.
مجموعه زیرزمینی تاریخی دروازه مهریز شاهکار معماری ایران با قدمت بالغ بر ۸۰۰ سال شامل قسمتی از بازار قدیم، قنات‌ها ، شاهنشین، حوضخانه، مخزن زیبا، تنوره ها و کتیبه و مقرنس کاری های زیبا ، بادگیر و محل‌های امن زیرزمینی با راه‌های فرار که چشم همگان از دیدن آن مبهوت می ماند و این زیباترین سازه های آبی با شربت خانه و رستوران سنتی آماده پذیرایی از میهمانان و گردشگران می باشد.
مغازه های بازار خان چه ساعتی شروع بکار میکنند در ماه رمضان