کرمان بزرگ‌ترین استان کویری ایران است که جاذبه‌های تاریخی و طبیعی‌اش از میراث ایران حساب می‌شود؛ بعضی از آن‌ها کمتر شناخته شده و بعضی دیگر هم در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند، دقیقا مثل غار ایوب کرمان که در نزدیکی شهر بابک، در روستای دهنج قرار گرفته و به خمیازه بزرگ تاریخ معروف است.
این غار از گدازه‌های آتشفشانی باقی مانده و دهانه آن بزرگ‌ترین دهانه غار آذرین ایران است که عظمت آن شگفت انگیز و داستان‌هایی که در‌موردش می‌گویند در نوع خود بسیار جالب است. حالا هم در مجله گردشگری علی‌بابا برایتان از داستان‌ها و افسانه‌هایش نوشته‌ام تا بیشتر در مورد خاص‌ترین غار ایران بدانید و به دل آن سفر کنید.
غار ایوب کجاست؟
چه دیدنی‌هایی در غار ایوب کرمان وجود دارد؟
بهترین زمان بازدید از غار ایوب کرمان چه زمانی است؟
غار ایوب کرمان چطور غاری است؟
غار تاریخی کرمان که در شهر بابک کرمان قرار گرفته، به دهانه بزرگش معروف است که طولی به اندازه ۶۰ متر وارتفاع ۸۰ متر دارد. جنس سنگ‌های غار آذرین است که همین باعث شده این غار، بزرگ‌ترین غار آذرین ایران محسوب شود. پس درواقع این غار از گدازه‌های آتشفشانی در سالیان دور گذشته به وجود آمده و به دست ما رسیده است.
عکس از: سایت ایرنا
غار کرمان بر روی کوهی با همین نام قرار گرفته که ارتفاع این کوه به ۳۲۰۰ متر می‌رسد و جزئی از رشته‌کوه‌های مرکزی ایران محسوب می‌شود. این غار به دلیل اهمیت زمین‌شناسی و باستان‌شناسی‌ای که دارد در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۳۹۴۵ جزو آثار ملی ایران ثبت شده است.
جالب است که غار ایوب کرمان به نام دیگری هم شناخته می‌شود که در نوع خود بامزه و نشان‌دهنده ویژگی خاص این غار، یعنی دهانه بسیار بزرگ آن است و به‌همین‌خاطر به آن خمیازه بلند تاریخ هم می‌گویند.
غار ایوب کرمان چند‌ساله است؟
معمولا غارها در سراسر زمین به‌خاطر عوامل مختلفی که مربوط به عوامل زمین‌شناسی هستند متولد شده‌اند؛ شکافته‌شدن سنگ‌ها، فرسایش و یا لغزش سنگ‌ها از عواملی است که گفتیم. و از روزگاران گذشته، از زمان انسان‌های اولیه، همیشه غارها اولین خانه و پناهگاه طبیعی انسان بوده‌اند.
عکس از: سایت خبرنگاران شیراز
این غار علاوه‌بر آن‌که جزو جاهای دیدنی کرمان محسوب می‌شود، تاریخچه‌ای عمیق در دل تاریخ دارد. غار ایوب از گدازه‌های آتشفشانی به وجود آمده؛ یعنی آب موجود زیر گدازه‌های داسیتی بعد از پیوستن به هم منفجر شده‌اند و این غار را در دل این کوه شکل داده‌اند.
البته با گذشت زمان زیادی بعد از تشکیل بدنه اصلی غار، رطوبت و هوای سرد درون غار ایوب هم باعث انبساط و انقباض شدید دیواره‌های آن و جدا‌شدن تکه‌سنگ‌های بزرگی از دل آن شده است و همین دلیل باعث بزرگ‌تر شدن وسعت غار در طول زمان بوده است.
همچنین علاوه‌بر همه این انبساط‌ها و انقباض‌ها، باد هم به کمک فرآیند فرسایشی غار کرمان آمده و کوبیده‌شدن ذرات شن و ماسه به دیواره‌های غار باعث شکل‌گیری دیواره‌های لانه‌زنبوری‌شکل درون غار شده است.
عکس از: سایت Anobaini
البته باتوجه به آثار باستان‌شناسی به جا‌مانده از درون غار و تحقیق‌های مختلف نشان داده‌اند که غار ایوب کرمان زمانی محل سکونت انسان‌هایی بوده است که زمان آن‌ها به دوره اشکانیان بر‌می‌گردد و همین باعث می‌شود غار ایوب از مکان‌های باستان‌شناسی ویژه ایران باشد.
چرا اسم غار را ایوب گذاشته‌اند؟
می‌دانید چرا به این غار، ایوب می‌گویند؟ داستان جالبی دارد. هر‌سال فصل بهار و تابستان که از راه می‌رسد، تعداد زیادی از مردم شهر‌های اطراف کرمان مانند رفسنجان، سیرجان، یزد، مهریز و غیره به‌خاطر اعتقادشان برای زیارت‌کردن و همچنین تفریح و کوهنوردی به غار کرمان می‌آیند. حالا چرا زیارت؟ آن‌ها عقیده دارند که حضرت ایوب مدتی در این غار زندگی می‌کرده و امروزه اثر آن حضرت هم به‌صورت رد پای ایشان بر سینه صخره‌ای غار بر‌جای مانده است.
عکس از: سایت خبرگزاری صداوسیما
از همان زمان، نام ایوب روی این غار ماند. همچنین درون غار ایوب کرمان چشمه گوارایی جریان دارد که اهالی روستای دهنج روی آن چشمه را بسته‌اند و آب داخل آن را با لوله به بیرون غار و یک انبار آب هدایت کرده‌اند چون باور دارند که ایوب پیامبر از بیماری پوستی رنج می‌برد و همین که آب داخل غار را پیدا کرد و خود را در آن شست، پوست او درمان شد. به‌خاطر چنین باور‌هایی مردم روستای دهنج شهر بابک کرمان، نام این غار را ایوب گذاشته‌اند.
دیدنی‌های غار ایوب چیست؟
جدا از جنس سنگ‌های آذرین دیواره‌های غار ایوب کرمان، و دیواره‌هایی که در اثر فرسایش بادی به شکل لانه‌زنبوری درآمده‌اند، داخل غار هم قسمت‌های مختلفی وجود دارد که هم می‌تواند محل زیارت بازدیدکنندگان باشد و هم محل تفریح و استراحت.
عکس از: سایت خبرگزاری صداوسیما
مثلا در قسمت شرقی غار باریکه‌ای از آب جریان دارد که در حوضچه‌ای کوچک در پایین آن جمع می‌شود. اطراف این حوضچه محل استراحت و خستگی در‌کردن کسانی است که به بالای کوه و دیدن غار ایوب کرمان آمده‌اند. حتی بین حوضچه و سوراخ حلال و حرام، مکانی به نام منزلگاه وجود دارد که برای استراحت زائرین مناسب بوده است.
مردم محلی معتقدند که زمانی حضرت ایوب در این غار زندگی می‌کرده است و کمی بالاتر از این منزلگاه، محلی گود‌شده شبیه پای انسان وجود دارد که همان ردپای حضرت ایوب است.
عکس از: سایت قطره
برای دیدن غار ایوب کرمان باید غارنوردی کنیم؟
غار ایوب کرمان از آن‌جایی که در ارتفاع قرار گرفته است برای رسیدن به آن لازم است کمی کوهنوردی و صخره‌نوردی در مسیر داشته باشید. اما همین که به دهانه غار برسید تازه متوجه عظمت و بزرگی آن می‌شوید!
قسمت ورودی غار همین که به خنکای غار پا بگذارید، در سمت راست خود یک نردبان سبز رنگ می‌بینید که به یک اتاقک با پنجره بزرگی رو به طبیعت می‌رسد. منظره‌ای که از داخل اتاقک دیده می‌شود خیره‌کننده و غیر‌قابل وصف است. کوه‌هایی که رو‌به‌روی دهانه غار ایوب کرمان قرار دارند طرح‌ها و رنگ‌های بسیار جالبی دارند که همین باعث می‌شود منظره‌ای کوهستانی و بکر پیش رویمان داشته باشیم.
عکس از: سایت پینترست
اطراف این اتاقک نیز آثار باقی‌مانده از یک‌سری دیواره دست‌ساز را می‌بینیم که نشان می‌دهد در گذشته از این غار استفاده های زیادی می‌شده است. عمق غار نهایتا به ۲۰۰ متر می‌رسد و برای رسیدن به انتهای آن باید مسیری پر‌شیب را رو به بالا طی کرد که البته از نیمه‌های راه، نرده‌هایی فلزی برای راحت‌تر کردن رفت‌و‌آمد گردشگران نصب شده است.
انتهای غار حس‌و‌حال عجیب و مرموزی دارد، با این‌که کمی به‌هم‌ریخته و شلوغ است اما با دیدن کتاب‌هایی که همه‌جا پخش شده و تزئیینات داخل غار به قصه‌های ناگفته غار ایوب کرمان فکر می‌کنید، این‌که چه کسانی برای حاجت‌روا شدن ساعت‌ها و حتی روز‌ها به این غار پناه آورده‌اند و چیز‌هایی از خود باقی گذاشته‌اند.
البته نقش‌و‌نگارهای دیواره‌های غار ایوب کرمان هم چندان خالی از جذابیت نیست، حفره‌های حاصل از فرسایش آبی و بادی منظره‌های جالبی روی دیواره‌ها ایجاد کرده‌اند.
چه افسانه‌هایی پشت غار ایوب پنهان است؟
داستان‌های زیادی در مورد غار ایوب کرمان نقل کرده‌اند و هر‌کدام از قسمت‌های آن را به یک افسانه‌ای ربط داده‌اند که هر‌کدام در نوع خود جذاب و شنیدنی است. و حتی دلیل رفتن عده‌ای به این غار، هنوز که هنوزه، برای باور داشتن به این افسانه‌هاست!
عکس از: سایت ایرنا
جایگاه بچه مهتابی
قسمتی در صحن مرکزی غار ایوب کرمان وجود دارد که به آن منزلگاه هم می‌گویند و معمولا برای رفع خستگی در این نقطه می‌نشینند. حدود ۱۵۰ متر بالاتر از این منزلگاه، جایگاه بچه مهتابی قرار دارد. در این محل گودی‌ای وجود دارد که رد پایی مانند رد پای انسان بر آن نقش بسته که مردم محلی آن را منتسب به حضرت ایوب می‌دانند.
جالب‌تر این‌که افسانه‌ای وجود دارد که می‌گویند شب‌های جمعه تعدادی کودک که به آن‌ها بچه مهتابی می‌گویند، (یک چیزی مانند روح!) در آن‌جا قرآن می‌خوانند و حتی بعضی‌ها گفته‌اند که صدای آن‌ها را شنیده‌اند!
عکس از: سایت Iranpradise
حوض آرزوها
در قسمتی از دیواره شرقی غار ایوب کرمان، جریان باریک آب از سقف جاری است که در‌نهایت به حوضچه کوچکی پای دیواره‌اش می‌ریزد. آب این حوضچه بسیار گوارا و خنک است. بالاتر از این حوضچه، مکانی صاف و مسطح وجود دارد که می‌توان چاله کوچک هاونگی شکلی در آن دید. درواقع این چاله به حوض آرزو یا جوقن معروف است.
مردم محلی معتقدند که اگر آرزویی دارید کنار این چاله نیت کنید و سپس قطعه سنگی را درون آن بیندازید؛ اگر سنگ بعد از برخورد به این چاله به سمت بیرون پرتاب شود، آرزویتان برآورده خواهد شد!
عکس از: سایت Iranpradise
سوراخ حلال و حروم
این بخش از افسانه‌های غار بسیار جالب و در عین‌حال بامزه است! اگر به غار ایوب بروید و به سمت غربی دیواره‌اش نگاه کنید، می‌توانید سوراخی بزرگ و دایره‌مانند اما با قطری کم را در دل صخره ببینید. این سوراخ به کت حلال و حروم معروف است. مردم محلی معتقدند اگر شخصی حلال‌زاده باشد می‌تواند از این سوراخ عبور کند و در غیر‌این‌صورت نمی‌تواند رد شود!
چه وسایلی با خودمان ببریم؟
از آن‌جایی‌که غار مکانی توریستی و حتی زیارتی است، برای آسان‌تر شدن رفت‌و‌آمد در آن، پله‌ها و نرده‌هایی احداث شده است اما چیزی از واقعیت غار‌بودن و کوهستانی‌بودن این منطقه کم نمی‌کند!
عکس از: سایت Irantravelguid
غار ایوب ارتفاع زیادی از زمین دارد و لازم است برای رسیدن به آن قاعدتا بخشی از مسیر را کوهنوردی کنید. پس حتما لباس مناسب، کفش مناسب و کول و کیف سبک از وسایلی است که باید همراه خودتان داشته باشید. همچنین همراه خودتان آب داشته باشید چون لزوما آب چشمه غار ایوب کرمان ممکن است برای آشامیدن در دسترس نباشد.
چه مواردی را رعایت کنیم؟
_ از آن‌جایی‌که مسیر رسیدن به غار احتیاج به کوهنوردی کوتاهی دارد بهتر است افراد مسن و کم‌توان به دیدن غار ایوب کرمان نیایند چون ممکن است خطر‌آفرین باشد.
_ همچنین تجهیزات و وسایل ضروری و پوشش مناسب کوهنوردی را فراموش نکنید. یادتان باشد هر‌چه سبک‌تر باشید سفر راحت‌تری خواهید داشت.
عکس از: سایت Iranpradise
_ مهم‌ترین نکته برای عکاسی از غارها این است که اصلا از فلش استفاده نکنید چون ممکن است خفاش‌ها به سمت شما هجوم بیاورند.
_ و آخرین نکته این‌که خواهشا زباله‌هایتان را زمین نریزید و روی دیوارهای غار یادگاری ننویسید تا طبیعت خالص و زیبای غار را برای آیندگان حفظ کنیم.
بهترین زمان برای بازدید از غار ایوب کرمان
چون غار ایوب کرمان در جغرافیایی کویری قرار گرفته است و محیطی کوهستانی دارد، می‌توان گفت بهترین زمان بازدید از آن‌جا و جاهای دیدنی کرمان، فصل بهار، اواخر تابستان و اوایل پاییز است.
عکس از: سایت Visitiran
در این مواقع از سال آب‌و‌هوا در کویر معتدل‌تر است و بیشتر از یک حدی سرد یا گرم نمی‌شود و می‌توان سفری راحت و آرام را پیش برد. یادتان باشد هنگام شب، در کوه ایوب و به‌طور‌کلی در غار هوا بسیار سرد می‌شود، بنا‌بر‌این بهتر است که روز و روشنی هوا را برای رفتن به غار کرمان انتخاب کنید.
غار ایوب کرمان چه وقت‌هایی باز است؟
ساعت کاری مجموعه تاریخی غار ایوب کرمان همه‌روزه و ۲۴ ساعته قابل دسترس است و می‌توانید به آن‌جا سر بزنید.
غار ایوب کرمان دقیقا کجاست؟
آدرس غار ایوب کرمان : کرمان، شهربابک، ۷ کیلومتری روستای دهنج، کوه ایوب، مجموعه تاریخی غار ایوب
چطور به غار ایوب برسید؟
برای آن‌که به غار معروف کرمان برسید باید به سمت استان کرمان و شهر بابک حرکت کنید. با وسیله نقلیه می‌توانید جاده بندرعباس به سمت تهران و دوراهی جوزم را انتخاب کنید. سپس در ۷ کیلومتری شهر بابک، روستایی به نام دهنج می‌بینید که غار در این روستا واقع شده است.
عکس از: سایت Persianplanet
غار ایوب کرمان، خانه هزاران‌ساله ایرانیان
غار ایوب کرمان از آن دسته جاهای دیدنی کرمان و ایران است که علاوه‌بر جاذبه طبیعی و طبیعت‌گردی در آن، می‌توان با جاذبه‌های باستان‌شناختی و تاریخی آن هم آشنا شد. انگار که این غار از زمان‌های خیلی دور همیشه همراه مردمان ایران بوده و قصه‌ای برای گفتن داشته که حتی هنوز که هنوزه افسانه‌های آن نقل مجلس مردم محلی است و خیلی‌ها برای گرفتن حاجت و زیارت به این غار سفر می‌کنند.
رمز و راز این دیواره‌های سنگی که از فوران آتشفشان با ما مانده قرار است ما را به کجا برساند؟ آیا سال‌های آینده افسانه‌های دیگری درمورد غار ایوب کرمان خواهند گفت که به کلی با چیز‌هایی که ما امروزه می‌دانیم متفاوت هستند؟
