حتما برای شما پیش آمده که به هنگام سفر جاده‌ای به‌سمت مشهد از کنار شاهرود عبور کرده باشید ولی فرصت کافی برای گشت‌وگذار در این شهر نصیبتان نشده باشد. در این مطلب قصد داریم شما را با زیباترین جاهای دیدنی شاهرود آشنا کنیم؛ جاهایی که آشنایی با آن‌ها باعث می‌شود دفعه بعد که قصد سفر داشتید، شاهرود را به‌عنوان یکی از اولین گزینه‌های خود انتخاب کنید. در ادامه همراه ما باشید.
شاهرود کجاست؟
شاهرود شهرستانی است که در استان سمنان واقع شده و یکی از وسیع‌ترین شهرستان‌های کشور است. شاهرود آب و هوایی چهارفصل دارد؛ از یک‌سو به دامنه‌های البرز تکیه داده و از سوی دیگر تا ابتدای کویر مرکزی ایران کشیده شده است. شاهرود دربرگیرنده جاذبه‌های طبیعی و تاریخی گوناگونی‌ست که به‌شکلی باورنکردنی در کنار هم قرارگرفته‌اند و این جاذبه‌ها و جاهای دیدنی شاهرود باعث شده‌اند این شهر به قاره کوچک معروف شود.
از جاهای دیدنی شاهرود و اطراف آن می‌توان به جنگل ابر، اولنگ و قطری، کویر حاج علی‌قلی و چاه جم، تپه رمل‌های رضاآباد، قله شاهوار، نخلستان طرود، دشت شقایق‌های کالپوش، روستای پلکانی مجن، آبشار مجن، چشمه هفت‌رنگ، زیستگاه یوزپلنگ ایرانی، کاروان‌سرای میاندشت، مقبره‌ی عرفای بزرگی چون بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی، موزه آب، بازار انارکی‌ها، بازار شاهرود و … اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با جاهای دیدنی شاهرود، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
۱. آرامگاه بایزید بسطامی
از جمله جاهای دیدنی شاهرود که از محبوبیت خاصی در میان مردم برخوردار است، آرامگاه بایزید بسطامی است. این آرامگاه در دل شهر تاریخی بسطام و در کنار آرامگاه امامزاده محمد قرار گرفته و مرکز توجه عارفان و سالکان صاحبدل است.
ابویزید طیفور بن عیسی بن آدم بن سروشان بسطامی معروف به بایزید بسطامی و ملقب به سلطان‌العارفین بزرگ‌ترین عارف قرن سوم هجری بوده است. او که در یک خانواده‌ی زرتشتی متولد شده بود، طی از سر گذراندن داستان‌هایی به دین اسلام می‌گرود و بعد برای هرچه نزدیک‌تر شدن به باری‌تعالی به خدمت دو امام بزرگوار شیعه، امام جعفر صادق(ع) و امام محمدباقر(ع) می‌رود. سپس برای تبلیغ دین اسلام به بسطام برمی‌گردد.
در هر فصلی از سال و هر ساعتی از شبانه‌روز می‌توانید به این آرامگاه بروید. در اعیاد یا عزاداری‌های مذهبی، رفتن به آرامگاه بایزید بسطامی حال‌وهوای دیگری دارد.
برای رفتن به آرامگاه بایزید بسطامی از شهر شاهرود، باید در جاده‌ی شاهرود-آزادشهر، به‌سمت شمال برانید، بعد از طی پنج کیلومتر به شهر بسطام می‌رسید. در عرض چند دقیقه پس از ورود به شهر بسطام بنا و محوطه آرامگاه را در سمت چپ بلوار خواهید دید.
۲. آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
«هر که در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید چه آن‌کس که به درگاه باری‌تعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد.»
شاید خیلی از شما که دارید این مطلب را می‌خوانید این جمله‌‌ی معروف از شیخ ابوالحسن خرقانی را شنیده باشید و جالب است بدانید آرامگاه این شیخ بزرگوار، یکی از جاهای دیدنی شاهرود است.
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، معروف به طاووس‌السالکین، در ۲۴ کیلومتری شمال شاهرود و در روستای قلعه‌نو خرقان قرار دارد؛ و همان طور که در قدیم‌الایام پذیرای بزرگانی چون بایزید بسطامی، ابوسعید ابوالخیر، ابوعلی سینا و … بوده، امروزه هم پذیرای گردشگران و عاشقان و صاحب‌دلان بسیاری از سرتاسر ایران است.
ساختمان مقبره، بالای یک بلندی تپه مانند و در وسط یک باغ کوچک قرار دارد که در ساخت آن از باغ‌های ایرانی الهام گرفته‌شده است.
برای رفتن به آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی از شهر شاهرود، باید در جاده شاهرود-آزادشهر، به‌سمت شمال برانید. بعد از طی ۲۴ کیلومتر بعد به روستای قلعه نو خرقان می‌رسید که در سمت چپ شما قرار دارد. وارد روستا شوید و خیابان اصلی را مستقیم در جهت غرب برانید. در انتهای خیابان به میدانی می‌رسید که اگر آنجا هم به‌سمت چپ بپیچید، در کمتر از یک دقیقه مقبره را خواهید دید.
مجموعه آرامگاه با توپوگرافی جالب به‌صورت باغ ایرانی است و نهر آبی از کنار آن روان است و در کنار آن مکانی برای استراحت گردشگران در نظر گرفته‌اند. نوع معماری خاص این بنا باعث شده این آرامگاه به یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی شاهرود تبدیل شود. در وسط مجموعه بنای آرامگاه و مسجدی منسوب به شیخ ابوالحسن واقع است. محراب این مسجد که متعلق به دوره ایلخانی است ازجمله مهم‌ترین بخش‌های بنا بوده و تنها محرابی است که رو به مغرب ساخته شده و در آن نوشتار فارسی بکار رفته که بدین مضمون است: «گفت علی شیخ قدس الله رحمه: قبله بر پنج است؛ کعبه، قبله‌ی مومنان است. بیت‌المعمور، قبله‌ی فرشتگان است. عرش، قبله‌ی دعاگویان است و حق، قبله جوانمردان و دوستان.»
۳. روستای قلعه بالا
روستای تاریخی قلعه بالا که با حفظ ساختار و معماری سنتی خود در کنار ذخیره زیست‌کره توران قرار گرفته، یکی از روستاهای زیبای کشور و جاهای دیدنی شاهرود است که مورد علاقه گردشگران زیادی است. هرساله جمعیت زیادی برای آشنایی با معماری خاص و تاریخی، بازدید از توران – مأمن یوزپلنگ آسیایی – و همچنین رصد آسمان صاف و پرستاره این منطقه، به قلعه بالا سفر می‌کنند.
مناسب‌ترین موقع برای سفر به قلعه بالا، فصل بهار و پاییز است. در هر ساعتی از روز می‌توان به قلعه بالا رفت؛ اما برای گشت و گذار در روستا و طبیعت اطراف، باید حتما چندساعتی از روز را در نظر بگیریم.
برای رفتن به روستای قلعه بالا، از شهر شاهرود که به سمت مشهد حرکت کنید، در فاصله کمتر از ۶۰ کیلومتری شهر بیارجمند را در سمت چپ خود خواهید دید. به‌سمت بیارجمند برانید. بعد از شهر بیارجمند و در فاصله‌ی ۲۴ کیلومتری از آن به روستای قلعه بالا می‌رسید.
۴. کویر رضاآباد
روستای کویری رضاآباد از جاهای دیدنی شاهرود است که در منطقه جنوب شرقی این شهر واقع شده و ۱۴۰ کیلومتر از شاهرود فاصله دارد. تپه‌های شنی در شکل‌های مختلف، سیاه‌چادر عشایر، خانه‌های گنبدی خشتی، گله‌های شتر و آسمان صاف کویر، ازجمله ویژگی‌های جذاب این روستاست که باعث می‌شود هرکسی لااقل یک‌بار به آن سر بزند.
فصول مناسب برای سفر به رضاآباد اوایل بهار یا پاییز و یا نیمه دوم زمستان است که آب و هوا برای گشت و گذار مناسب‌تر از فصل‌های دیگر است. برای قدم زدن روی ماسه‌های روان باید ظهر در کویر باشید و برای رصد آسمان، باید شب را آنجا بمانید.
برای رفتن به کویر رضاآباد از شهر شاهرود که به‌سمت مشهد حرکت کنید، در فاصله کمتر از ۶۰ کیلومتری جاده بیارجمند را در سمت راست خود خواهید دید. به‌سمت بیارجمند برانید. بعد از شهر بیارجمند و در فاصله‌ی ۱۲۳ کیلومتری از آن به روستای رضاآباد می‌رسید.
یکی از جاذبه‌های رضاآباد، گردشگری روستایی و عشایری است. این روستا مرکز عشایر چوداری در استان سمنان بوده و تا قبل از اسکان طایفه چوداری، چشمه کرو (چشمه کور شده) و بعد از آن، پای‌پیر نام داشته است. عبور رودخانه شور از غرب آبادی نیزارهای وسیعی را به وجود آورده بود که منجر به پنهان شدن این چشمه در بستر رود شده و به همین علت، آن را چشمه کرو می‌نامیدند. پای‌پیر هم در فاصله ۱۵۰۰ متری جنوب شرقی روستا قرار دارد و هنوز هم برای زیارت اهالی مورداحترام است.
از دیگر جاذبه‌های این روستا هنر دست زنان و دختران سخت‌کوش رضاآبادی است که در قامت گلیم، نقش زیست‌بوم بکر این منطقه را به نمایش می‌گذارد. امروزه یکی از مراکز اصلی تولید و فروش گلیم در استان سمنان این روستا است که با استفاده از پشم شتر و گوسفند نقش‌های برگرفته از طبیعت را بر دارهای گلیم به تصویر می‌کشند. این نقش‌ها شامل بز، آهو، سوسمار، سیاه‌چادر و پرنده بوده و همه به‌طور ذهنی بافته می‌شود. رنگ‌های به‌کاررفته در انواع گلیم شامل کاهی، طوسی، قرمز، زیتونی و خودرنگ است.
باید یادآور شد که گونه‌های جانوری این منطقه نیز در نوع خود کم‌نظیر است که می‌توان به نمونه‌هایی چون یوزپلنگ و گورخر آسیایی، هوبره و زاغ بور اشاره کرد.
چرا جاهای دیدنی شاهرود معروف است؟
مهم‌ترین عاملی که سبب جذابیت شهر شاهرود می‌شود نزدیکی آن به مناطق متنوع آب و هوایی است. طوری که اگر شما از میدان اصلی شاهرود فقط ۶۰ کیلومتر به سمت شمال حرکت کنید، به یکی از قدیمی‌ترین جنگل‌های دنیا، یعنی جنگل ابر می‌رسید. اگر از همین میدان ۱۰۰ کیلومتر به‌سمت شرق حرکت کنید، به منطقه‌ای بیابانی می‌رسید که زیستگاه یوزپلنگ ایرانی است. با ۱۰۰ کیلومتر حرکت به‌سمت جنوب شرقی، به تپه رمل‌های کویری می‌رسید. با ۷۰ کیلومتر پیشروی به‌سمت شمال غرب به بلندترین قله‌ی البرز شرقی خواهید رسید و قبل از آن و در میانه‌ی راه، روستای پلکانی مجن را خواهید دید. با ۱۰۰ کیلومتر رانندگی به‌سمت جنوب هم به نخلستان‌های طرود، مرکز تولید خرما و پرورش شتر شمال شرق کشور، می‌رسید.
جدا از تنوع آب و هوایی، جاذبه‌های طبیعی و همچنین مناطق حفاظت‌شده‌ی متعدد، به طبیعت و جاهای دیدنی شاهرود اهمیت خارق‌العاده‌ای بخشیده است.
از سوی دیگر، معماری، پوشش متنوع مردم روستایی، لهجه‌ها، گویش‌ها، آداب و سنت‌ها، عزاداری‌ها و جشن‌های ویژه‌ی محلی و همچنین آثار و ابنیه تاریخی، آرامگاه بزرگان دین و عرفان و هنر، همه و همه دست‌به‌هم داده‌اند که جاهای دیدنی شاهرود در همه جای ایران از محبوبیت خاصی برخوردار باشند.
