زرند، شهری تاریخی و پر از شگفتی‌های طبیعت است که باید حتما تجربه‌اش کنید؛ چرا که با توصیف جذابیت‌های آن نمی‌توانیم حق مطلب را در حق طبیعت سبز آن در دل کویر خشک و آثار باستانی‌اش ادا کنیم. اسم زرند به گوش اکثر ما آشنا است، اما اگر از ما بپرسند که جاهای دیدنی زرند کجاست و یا از فرهنگ، مردم و سوغات آن سوال کنند، احتمالا جوابی به ذهنمان نرسد.
شهرستان زرند، از آن مقصدهای گردشگری است که کمتر کسی به سراغ آن می‌رود و به همین دلیل شگفتی‌های این شهر کمتر شناخته شده است. حال بعد از خواندن این راهنمای سفر به زرند، این شهر را مثل کف دستتان بلد خواهید بود.
با دیدنی های زرند از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، با فرهنگ مردم شهر، با غذاهای محلی و سوغاتی‌ها و در نهایت با بهترین اقامتگاههای زرند کرمان آشنا می‌شوید و می‌توانید جزییات سفرتان به زرند را برنامه‌ریزی کنید. پس با مجله گردشگری علی بابا همراه باشید تا به سراغ یکی از جاهای دیدنی کرمان برویم و ماجراجویی کنیم.
زرند کجاست؟
جاهای دیدنی معروف زرند کجاست؟
در زرند کجا اقامت کنیم؟
سوغات زرند چیست؟
زرند کجاست؟
شهرستان زرند در شمال شرقی کرمان قرار دارد و به دو بخش مرکزی و یزدان‌آباد تقسیم می‌شود. شهر زرند مرکز این شهرستان است و سایر شهرهای آن شامل یزدان‌شهر، ریحان‌شهر، سیریز و خانوک می‌شود.
عکس از: سایت Neshan
شهرستان زرند با شهرستان کوهبنان، شهرستان بافق، رفسنجان، شهرستان کرمان و راور همسایه است.
لوکیشین زرند روی گوگل مپ
مسیرهای دسترسی به زرند
روش‌های مختلفی برای سفر به زرند وجود دارد که با توجه به بودجه و سلیقه خود می‌توانید از بین آن‌ها انتخاب کنید. اگر محدودیت بودجه دارید و ماشین شخصی هم ندارید، گزینه سفر با اتوبوس و قطار در دسترس است. اما اگر با هزینه بیشتر مشکلی ندارید، می‌توانید با هواپیما به زرند سفر کنید.
عکس از: سایت Google maps
سفر به زرند با هواپیما
سفر به زرند با هواپیما یکی از راحت‌ترین و البته پرهزینه‌ترین راه‌های دسترسی به این شهر است. راحتی در سفر، امکانات رفاهی و کوتاه‌ترین زمان دسترسی از ویژگی‌های مثبت سفر هوایی است. البته که خود شهرستان زرند فرودگاه ندارد و نزدیک‌ترین فرودگاه به آن، فرودگاه کرمان است. فاصله فرودگاه کرمان تا شهر زرند حدود ۹۴ کیلومتر (۱:۱۵ ساعت) است.
سفر زمینی به زرند
برای سفر زمینی به زرند سه گزینه پیش روی شماست که یک‌به‌یک آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
سفر با قطار: سفر ریلی می‌تواند تجربه خاطره‌انگیزی از سفر برای شما بسازد. قیمت اقتصادی و امکانات و خدمات رفاهی مناسب از مزیت‌های سفر با قطار هستند. نزدیک‌ترین راه‌آهن به زرند، راه‌آهن کرمان است که در فاصله ۹۴ کیلومتری آن (۱:۱۵ ساعت) قرار دارد. شما می‌توانید از مبدا تهران، یزد، زاهدان و مشهد بلیط قطار به مقصد کرمان را تهیه کنید.
عکس از: سایت Google maps
سفر با اتوبوس: اگر ماشین شخصی ندارید و بودجه سفرتان هم محدود است، سفر با اتوبوس بهترین گزینه برای شماست. از تمام شهرهای ایران به مقصد زرند اتوبوس وجود دارد و به راحتی می‌توانید مستقیم به خود شهر زرند برسید.
عکس از: سایت Google maps
سفر با ماشین شخصی: سفر با ماشین شخصی به شما فرصت بازدید از دیدنی‌های میان راه را هم می‌دهد و با خیال راحت می‌توانید هر کجا که خواستید توقف کنید. علاوه بر این برای گشتوگذار داخل شهر و دسترسی به جاهای دیدنی زرند هم محدودیتی نخواهید داشت.
عکس از: سایت Neshan
در سفر با ماشین شخصی از مبدا تهران باید از شهرهایی مثل قم، کاشان، اصفهان، یزد و در نهایت بافق بگذرید تا به زرند برسید.
- فاصله زرند تا تهران حدود ۹۱۳ کیلومتر (۱۰ ساعت) است.
- فاصله زرند تا کرمان حدود ۸۷ کیلومتر (۱ ساعت) است.
- فاصله زرند تا بافق حدود ۱۶۰ کیلومتر ( ۲ ساعت) است.
- فاصله زرند تا یزد حدود ۲۸۳ کیلومتر (۳ ساعت و ۱۷ دقیقه) است.
آبوهوای زرند
به صورت کلی آبوهوای زرند نیمه‌کویری است. به این شکل که تابستان‌هایی گرم و سوزان و زمستان‌هایی همراه با سوز و سرما را تجربه می‌کند. معتدل‌ترین فصل در شهرستان زرند، فصول بهار و پاییز است که بارش‌های پراکنده‌ای را تجربه می‌کند.
عکس از: سایت Sedayezarand
یکی از ویژگی‌های شاخص آب‌وهوایی شهر زرند، طوفان گرد و غبار است؛ به‌ویژه در بهار و اواخر تابستان بادهای شدیدی می‌وزد که باعث طوفان‌های گرد و غبار می‌شود. بنابراین به این ویژگی توجه کنید تا مانع از بازدیدتان از دیدنی های زرند نشود.
بهترین زمان سفر به زرند
بهترین زمان سفر به زرند، بهار و پاییز است. در این فصل‌ها، هوای زرند معتدل و دلپذیر است و شما می‌توانید به دور از سرما یا گرمای آزاردهنده به گشتوگذار و بازدید از دیدنی های زرند بپردازید. البته ممکن است فصل پاییز سردتر از بهار باشد، اما سرمای آن مانع فعالیت و ماجراجویی‌تان در شهر نمی‌شود.
عکس از: سایت Google maps
در تعطیلات مختلف، به‌ویژه تعطیلات نوروز، ساکنین شهرهای اطراف زرند مثل یزد به این شهر سری می‌زنند. به همین دلیل ممکن است جاهای دیدنی زرند از روزهای عادی شلوغ‌تر باشد و قیمت خدمات و اقامتگاه‌ها بیشتر شود. اگر می‌خواهید با آرامش و به دور از شلوغی، دیدنی های زرند را کشف کنید، بهتر است از سفر به زرند در تعطیلات پرطرفدار صرف‌نظر کنید.
حمل‌ونقل در زرند چطور است؟
حمل‌ونقل عمومی در زرند خیلی پیشرفته نیست و تمام نقاط شهر را پوشش نمی‌دهد. برای ترددهای درون‌شهری می‌توانید از خطوط اتوبوسرانی استفاده کنید. همچنین تاکسی‌های تلفنی و اینترنتی در این شهر فعال هستند و گزینه مناسبی برای گشتوگذار در اطراف شهر محسوب می‌شوند.
عکس از: سایت Google maps
جاهای دیدنی زرند کرمان
در ادامه راهنمای سفر به زرند به یکی از مهم‌ترین سوالات گردشگران می‌رسیم؛ دیدنی های زرند. جاهای دیدنی زرند کرمان منحصربهفرد و تماشایی هستند و بیشتر در دسته آثار تاریخی و باستانی قرار می‌گیرند. البته که شهرستان زرند روستاهای ییلاقی زیادی برای تفریح دارد که جلوتر با هم آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
– روستای جرجافک
روستای جرجافک یکی از زیباترین دیدنی های زرند کرمان است و در جنوب غربی این شهرستان قرار دارد. روستای جرجافک از روستاهای ییلاقی زرند محسوب می‌شود و هوای آن در اغلب اوقات خنک است. از آن‌جایی که شغل بیشتر مردم در جرجافک کشاورزی و باغداری است، میوه‌ها و سبزیجات این روستا بسیار معروف هستند.
عکس از: سایت Yjc
انار، توت فرنگی، زردآلو، سیب و پسته از معروفترین میوه‌های روستای جرجافک است و طعم بی‌نظیری دارند و می‌توانید آن‌ها را به عنوان سوغاتی هم تهیه کنید. این روستا امکانات و تفریحات خاصی ویژه گردشگران ندارد، اما آرامش و سکوتی را که در اختیارتان می‌گذارد، جای دیگر پیدا نمیکنید. فعالیت پیشنهادی ما به شما در روستای جرجافک، پیک‌نیک و قدم زدن در طبیعت است.
آدرس: استان کرمان، شهر زرند، کمربند جنوبی زرند
لوکیشن روستای جرجافک روی گوگل مپ
– ده علیرضا و باب هوتک
یکی از شگفت‌انگیزترین جاهای دیدنی زرند، ده علیرضا و باب هوتک است. نه تنها در زرند، بلکه در جهان، چنین جاذبه‌ای کم‌نظیر و منحصربهفرد است. فسیل دایناسورهایی که در ده علیرضا و باب هوتک کشف شده، نشان می‌دهد که این مکان محل زندگی ساکنان قدیمی زمین بوده است.
عکس از: سایت Fararu
تخته سنگ فسیل‌های کشف‌شده در روستای باب هوتک متعلق به ۱۹۰ میلیون سال پیش است و جای پای حدود ۱۵ دایناسور روی آن نقش بسته است. تخته سنگ دیگری حاوی ردپای یک دایناسور است و حدود ۱۸۰ میلیون سال قدمت دارد و متعلق به عصر ژوراسیک است.
عکس از: سایت zarand.ac
نکته جالب این است که تخته سنگ روستای باب هوتک به طور اتفاقی کشف شد و یکی از اهالی روستا از آن به عنوان دیواره حوض استفاده می‌کرد. کمی بعد دهیار روستا به سازمان زمین‌شناسی خبر داد و قدمت تخت سنگ تایید شد. فسیل دایناسورهای کشف‌شده مربوط به دایناسورهای گوشت‌خوار و گیاه‌خوار بوده است.
آدرس: استان کرمان، شهر زرند، جاده کرمان-زرند-کوهبنان
لوکیشن باب هوتک روی گوگل مپ
لوکیشن ده علیرضا روی گوگل مپ
– برج زرندوئیه
برج زرندوئیه یکی از آثار باستانی شهرستان زرند است که به لطف مصالح مستحکم از بلایای طبیعی مثل زلزله، جان سالم به در برده و همچنان استوار و برقرار است. داستان ساخت برج زرندوئیه هم در نوع خود جالب و شنیدنی است.
عکس از: سایت Shahrekhabar
در گذشته‌های خیلی دور این بخش از زرند همواره مورد حمله راهزنان بوده و امنیت کمی داشته است. حاج سید حسین عمرانی و پسرانش هم برای محفاظت شهر در برابر راهزنان دست به ساخت برج زرندوئیه زدند. این برج با استفاده از مصالح رایج آن زمان مثل خشت ساخته شده و یکی از محکم‌ترین آثار باستانی زرند محسوب می‌شود.
آدرس: استان کرمان، شهر زرند، انتهای خیابان شهید صدوقی
لوکیشن برج زرندوئیه روی گوگل مپ
– بازار سهرابی
اگر از فضا و حال‌وهوای بازارهای قدیمی و سنتی لذت می‌‍‌برید، بازار سهرابی در زرند کرمان را از دست ندهید. قدمت این بازار سنتی به ۱۴۰ سال پیش برمیگردد. بازار سهرابی روزهای جالب و پرچالشی را پشت سر گذاشته تا به امروز رسیده است.
عکس از: سایت Wikipedia
در ابتدا شخصی به نام حاج علی این بازار را با مغازه‌های سنتی ساخت، اما بعد از مدتی سیل مغازه‌ها را نابود کرد؛ به همین دلیل بازار، به داخل خندقی در نزدیکی بازار منتقل شد. حاج علی تصمیم گرفت تا به جای بازاری که سیل آن را برده بود، کوره آجرپزی بسازد. اما برادران سهرابی این مکان را از او خریدند و بازار را حفظ کردند. از آنجا بود که این بازار، به بازار سهرابی معروف شد.
عکس از: سایت Google maps
شما می‌توانید محصولات مختلفی مثل خوراکی و تنقلات، ادویه، صنایع دستی، نقره‌جات، پوشاک، کیف و کفش‌های مختلفی را با قیمت‌های مناسب در بازار سهرابی تهیه کنید. جالب است بدانید بازار سهرابی به بازار وکیل هم متصل است.
آدرس: استان کرمان، شهر زرند، خیابان شهید چمران
لوکیشن بازار سهرابی روی گوگل مپ
– روستای گزوییه
روستای گزوییه از دیگر روستاهای ییلاقی و دیدنی های زرند است. این روستا با وجود اینکه در فاصله کمی از کویر قرار گرفته است، آبوهوای معتدل و متفاوت از سایر شهرهای کرمان دارد و حتی زمستان‌ها شاهد بارش برف است.
عکس از: سایت zarand.ac
یکی از دلایل معروف بودن این روستا قرارگیری آن در مسیر کوهنوردی قله مزار حتکن است. این قله با ارتفاع ۳۴۰۰ متر مقصد بسیاری از کوهنوردان و طبیعت‌گردان است و از مسیرهای چالشی محسوب می‌شود. سختی مسیر حتی در زمستان و هنگام بارش برف، بیشتر هم می‌شود.
توجه داشته باشید که روستای گزوییه امکانات رفاهی و خدماتی زیادی ندارد و بهتر است غذا، تنقلات، آب و داروهای ضروری خود را همراه داشته باشید.
آدرس: استان کرمان، شهرستان زرند، شرق شهر زرند
لوکیشن روستای گزوییه روی گوگل مپ
– حُتکَن و سرباغ حتکن
بیشتر افراد روستای سرسبز و با صفایی را در نزدیکی شهر خود می‌شناسند که برای پیک‌نیک و طبیعت‌گردی به سراغ آن می‌روند. اهالی زرند هم به حتکن و سرباغ حتکن می‌روند تا از زیبایی‌های طبیعت لذت ببرند. روستای حتکن باز هم یکی دیگر از عجایب اقلیمی در زرند کرمان محسوب می‌شود که با وجود نزدیکی به کویر و اقلیم بیابانی، سرسبز است.
عکس از: سایت Sedayezarand
جاده کوهستانی و زیبای روستا در کنار چشمه آب، رود و جویبارهای کوچک و زمین‌های زراعی از شگفتی‌های این روستا است. به‌ویژه اگر در فصل بهار به روستای حتکن سفر کنید، بیش از سایر فصل‌ها با شگفتی‌های آن روبه‌رو می‌شوید.
آدرس: استان کرمان، شهرستان زرند، شرق شهر زرند
لوکیشن حُتکَن و سرباغ حتکن روی گوگل مپ
– حسینیه قلعه
حسینیه قلعه یکی دیگر از جاهای دیدنی زرند است که از دوران زندیه در این شهر به یادگار مانده است. با وجود بی‌مهری‌ها و بی‌‍توجهی‌ها به این بنای تاریخی، حسینیه قلعه همچنان پابرجاست و برخی از مراسم مذهبی شهر زرند در آن اجرا می‌شود.
عکس از: سایت Bia-kerman
مورخان قدمت بنا را حدود ۸۰۰ سال تخمین زده‌اند و معتقدند شخصی به نام فتحعلی بیگ دستور ساخت حسینیه قلعه را داده است. این حسینیه در دل خود مسجدی در بخش جنوبی دارد. مسجد قلعه از چند سالن، ایوان و اتاق تشکیل شده است.
عکس از: سایت neshan
حال‌وهوای معنوی حسینیه قلعه و بافت تاریخی آن به شما فرصت می‌دهد تا در لابه‌لای آجرهای تاریخ کمی تامل و با خود خلوت کنید.
آدرس: استان کرمان، شهر زرند، بلوار معلم
لوکیشن حسینیه قلعه روی گوگل مپ
– قلعه و چهار برج شاهرخ خان
یکی دیگر از جاهای دیدنی زرند که توصیه می‌کنیم حتما به آن سری بزنید، قلعه و چهار برج شاهرخ خان است. این جاذبه گردشگری در منطقه یزدان‌آباد قرار دارد و به مرکز شهر زرند بسیار نزدیک است. قلعه شاهرخ خان از مهم‌ترین بناهای تاریخی شهر زرند محسوب می‌شود که طبق معماری بناهای کویری ساخته شده است.
عکس از: سایت Hamshahrionline
معماری قلعه نشان از نبوغ مهندسان و معماران بنا دارد. معماران قلعه شاهرخ خان را حول یک حیاط مرکزی به نام باغچال ساخته‌اند و حیاط را طوری طراحی کرده‌اند که عایق حرارتی باشد. یعنی در روزهای سرد، فضا را گرم و در روزهای گرم فضا را خنک نگه دارد.
عکس از: سایت sedayezarand
قلعه شاهرخ خان قناتی هم دارد که برای دسترسی راحت‌تر، یک طبقه پایین‌تر ساخته شده است. از معماری بیرونی و پلان قلعه که بگذریم، به تزیینات و گچ‌بری‌های تماشایی آن می‌رسیم. مقرنس‌هایی که ظریف و هنرمندانه در حاشیه و سردر اتاق‌ها و سقف‌ها کار شده، جلوه‌ای بی نظیر به بنا داده است.
عکس از: سایت sedayezarand
همچنین درهای بنا از جنس چوب مرغوب هستند و روی آن‌ها کنده‌کاری‌های زیبایی حک شده است.
آدرس: استان کرمان، شهرستان زرند، منطقه یزدان‌آباد
لوکیشن قلعه و چهار برج شاهرخ خان روی گوگل مپ
سوغات زرند
بیشتر سوغاتیهای زرند در خوراکی‌های خاص و خوشمزه این شهر خلاصه می‌شود. معروفترین خوراکی زرند کرمان پسته‌های مرغوب و باکیفیت این شهر است. پسته‌های شهر زرند حتی به خارج از مرزهای ایران هم صادرات دارد.
عکس از: سایت Yjc
شهر زرند در تولید سوهان هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و حتی دستور تهیه سوهان آن به ثبت ملی هم رسیده است. شما می‌توانید انواع سوهان عسلی، کنجدی، پسته‌ای و لقمه‌ایِ نارگیلی را به عنوان سوغات زرند تهیه کنید. زعفران از دیگر سوغاتیهای معروف زرند است و حدود ۱۵۰ هکتار زمین کشاورزی این شهر زیر کشت زعفران هستند. به دلیل کیفیت بالای خاک، زعفران‌های زرند از مرغوب‌ترین زعفران‌های ایران محسوب می‌شوند.
فرهنگ مردم زرند
مردم زرند معروف به مهمان‌نوازی و پایبندی به سنت‌های اصیل خود هستند. زبان مردم زرند، فارسی است اما لهجه‌ای تحت‌تاثیر گویش‌های محلی کرمانی هم دارند. اکثر مردم زرند مسلمان و شیعه هستند و برگزاری مراسم مذهبی به‌ویژه در ماه محرم و روز عاشورا اهمیت زیادی برای آن‌ها دارد.
عکس از: سایت Neshan
در کنار اینگونه مراسم، مناسبت‌های دیگر مثل نوروز و یلدا را هم جشن می‌گیرند و برایشان اهمیت ویژه‌‌ای دارد. به صورت کلی فرهنگ سنتی و بومی برای مردم شهر زرند جایگاه مهمی دارد و در زندگی روزمره خود، به ویژه در روستاها، به آن پایبند هستند.
عکس از: سایت Google maps
مردم زرند مهمان‌نواز هستند و برخورد بسیار خوبی با مسافران شهر خود دارند؛ به طوری که از هیچ کمکی به مسافران دریغ نمی‌کنند.
غذاهای محلی و سنتی زرند
غذاهای سنتی و محلی شهر زرند هر کدام عطر و طعم فوق‌العاده‌ای دارند و توصیه می‌کنیم در سفر خود به زرند، غذاهای محلی این شهر را امتحان کنید. اگر از طرفداران آش و غذاهای آبکی هستید، می‌توانید آبگوشت بادمجان و کشک، آبگوشت زیره، آش گندم شیر و اوماچ آش را امتحان کنید.
عکس از: سایت Mochmag
از خورش‌های معروف شهرستان زرند هم می‌توانیم به خورشت بز قورمه، خورش آلوچه، خورش به آلو، و زیره پلو اشاره کنیم. سایر غذاهای معروف و سنتی زرند شامل کشک کدو، لپه پلو با زیره و مجور کدو اشاره کنیم.
رستوران‌های معروف زرند
راهنمای سفر به زرند که بدون بررسی رستوران‌های معروف شهر نمی‌شود. ما هم گشتیم و بهترین رستوران‌های شهر زرند را از غذای ایرانی و سنتی تا کافه و فست‌فودها برایتان پیدا کرده‌ایم. در لیست زیر نام برخی از رستوران‌های معروف زرند قرار دارد.
عکس از: سایت Iranmashaghel
- کبابی و جگرکی برهان‌نژاد
- بره کباب زرند
- فست‌فود پنگوئن
- رستوران نکویی
- رستوران سید معین
- رم لانژ
- کافه رئیس
- پیتزا نایت
در سفر به زرند کجا اقامت کنیم؟
در سفر به زرند گزینه‌های اقامتی متنوعی پیش روی شما نیست. از آن‌جایی که شهر زرند، شهری توریستی نیست و مسافران زیادی به آن سفر نمی‌کنند، هیچ هتلی در آن وجود ندارد.
عکس از: سایت Neshan
اما در عوض چند اقامتگاه بومگردی زیبا در شهرستان زرند قرار دارد که به شما فرصت آشنایی با فرهنگ و زندگی بومی مردم زرند را می‌دهد. همچنین چند مهمانسرا با قیمت مناسب و خدمات قابل‌قبول در شهر زرند فعالیت می‌کنند.
اقامتگاههای بومگردی زرند
اقامتگاههای بومگردی تجربه منحصربه‌فردی را به شما می‌دهند تا برای چند روز از سبک زندگی شهری و شلوغ فاصله بگیرید و زندگی در بافت سنتی را تجربه کنید. اقامتگاههای بومگردی زرند هم هر کدام حال‌وهوای خاص خود را دارند و خدمات تنوعی هم ارائه می‌دهند. در ادامه لیست برخی از بهترین بومگردی‌های شهرستان زرند قرار دارد.
عکس از: سایت Iribnews
- مجتمع اقامتی ایرانیمنش
- اقامتگاه بومگردی شاردون
- بومگردی سلطانیه
- بومگردی شهر پر ستاره
تاریخچه زرند
شهرستان زرند یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران محسوب می‌شود و در متون تاریخی در ادوار مختلف به آن اشاره شده است. شهر زرند پیش از دوران اسلامی رونق بیشتری داشته و مسیرهای تجاری مهمی از آن عبور می‌کردند.
عکس از: سایت Sedayezarand
شواهد نشان می‌دهد مسجد جامع کنونی زرند که بارها تخریب و بازسازی شده، در گذشته آتشکده زرتشتیان بوده است. سند تاریخی دیگری که از زرند نام برده، سفرنامه «هشت سال در ایران» از ژنرال سر پرسی سایکس است که به قدمت و اهمیت استراتژیک زرند اشاره کرده است.
عکس از: سایت Google maps
از متون تاریخی متعلق به دوره پس از اسلام، می‌توانیم به نوشته‌های ابن حوقل اشاره کنیم که از زرند به عنوان شهری مستقل و مهم در کرمان نام برده است. سایر منابع تاریخی هم به اینکه زرند کرمان شهری تاریخی، فرهنگی و اقتصادی بوده، اشاره کرده‌اند.
توصیه‌های علی بابا در سفر به زرند
راهنمای سفر به زرند را با توصیه‌هایی برای داشتن یک سفر خاطره‌انگیز به زرند تمام می‌کنیم.
- برای دیدن سرسبزی‌ها و طبیعت شهرستان زرند، اوایل بهار را برای سفر انتخاب کنید.
- در حفظ آثار تاریخی و باستانی زرند کوشا باشید.
- با اقامت در بومگردی‌ها، علاوه بر تقویت اقتصاد بومی، به حفظ اصالت و سنت‌های این سرزمین کمک کنید.
- برای آشنایی بیشتر با فرهنگ مردم زرند، غذاهای محلی و سنتی شهر زرند را امتحان کنید.
