کلیسا ننه مریم ارومیه؛ کلیسای تاریخی با معماری متفاوت

کلیسا ننه مریم ارومیه دومین کلیسای قدیمی جهان است. همین ویژگی بهترین دلیل است تا در اولین سفر به ارومیه نام این محل تاریخی را به فهرست جاهای دیدنی ارومیه اضافه کنید. جاذبه های گردشگری ارومیه کم نیست؛ اما کلیسای حضرت مریم ارومیه برخلاف کلیساهای دیگر معماری ساده‌ای دارد تا شما را بیشتر با معنویت همراه کند.

روایتی وجود دارد که می‌گوید این کلیسا از دوران ساسانی در دل ارومیه خانه کرده و بعدها تبدیل به کلیسا شده است.

در این مقاله از مجله علی بابا قصد دارم شما را با داستان کلیسای ننه مریم آشنا کنم که یکی از جاهای دیدنی آذربایجان غربی است. پس پای این داستان بشینید تا قبل از مسافرت به این شهر درباره آن بیشتر بدانید.

نگاهی به تاریخچه کلیسا ننه مریم ارومیه

کلیسای ننه مریم ارومیه مساحت کوچکی دارد؛ اما چیزی که آن را مشهور کرده، قدمت طولانی آن است. این بنا بعد از «کلیسای بیت‌لحم» دومین جایگاه را بین کلیساهای قدیمی به خود اختصاص داده است. نویسندگان مسیحی و آشوری معتقد هستند این بنا در دوره آشوریان آتشکده بود و مدتی بعد از پذیرش دین مسیح از طرف آن‌ها این بنا تغییر کاربری می‌دهد و به کلیسا تبدیل می‌شود.

عکس از: سایت Google Maps

روایت هیجان‌انگیز دیگری هم درباره کلیسا ننه مریم شنیده‌ام که به شما هم می‌گویم. در این روایت گفته می‌شود: «سه موبد زرتشتی هنگام تولد حضرت مسیح ستاره‌ای را می‌بینند که به‌سمت اورشلیم حرکت می‌کند. موبدها می‌گویند قرار است نوزادی متولد شود که نجات دهنده باشد.

به همین دلیل به اورشلیم سفر و دین مسیحیت را برای خود انتخاب می‌کنند. بعد از بازگشت موبدها آتشکده تبدیل به کلیسا می‌شود و حالا به یکی از جاهای دیدنی ارومیه تبدیل شده است.»

عکس از: سایت Google Maps

اولین تعمیر و بازسازی این کلیسا به سال ۶۴۲ میلادی برمی‌گردد که به دستور یکی از شاهزاده های چین انجام شد. اساسی‌ترین تغییر در معماری کلیسای ننه مریم به اواخر قرن ۱۹ میلادی برمی‌گردد که بعد از ورود زرتشتیان روسیه روی آن انجام شده است.

آخرین و موثرترین بازسازی و تعمیر مربوط به سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ شمسی است. در این بازسازی برج‌های بلندی کنار این ساختمان بنا شده‌اند.

پیشنهاد خواندنی: سه گنبد ارومیه نمادی از معماری زیبای سلجوقیان

کلیسا ننه مریم کجاست؟

استان آذربایجان غربی، شهر ارومیه، خیابان امام خمینی، خیابان خیام جنوبی، پشت کلیسای آنجلیک

کلیسای ننه مریم روی گوگل مپ

بهترین مسیر دسترسی به کلیسای ننه مریم

مهم نیست دقیقا کجای شهر ارومیه هستید! تاکسی و ماشین‌های شخصی در این شهر شما را به خیابان امام خمینی می‌رسانند تا بعد از عبور از خیابان خیام جنوبی پشت کلیسای آنجلیک این بنای قدیمی را ببینید.

البته اگر سفر با ماشین شخصی را به دیگر روش‌ها ترجیح داده‌اید، با من همراه شوید تا راهنماییتان کنم. اگر در قسمت غرب یا شمال ارومیه هستید، لازم است به قسمت مرکزی حرکت کنید. در این مسیر اتوبان باهنر را انتخاب کنید تا به مرکز شهر برسید.

عکس از: سایت Golnoor

وقتی به مرکز شهر رسیدید، از خروجی خیابان مدرس به‌سمت میدان ایالت حرکت کنید. بعد از رسیدن به این میدان سومین خروجی را پیچیده و وارد خیابان امام خمینی شوید. باقی مسیر دومین خیابان از سمت راست شما را به کلیسا می‌رساند.

اگر در قسمت شرق ارومیه هستید، مسیر دیگری برای کلیسا ننه مریم منتظرتان است تا ابتدا وارد اتوبان خاتم‌الانبیا شوید. بعد از کمی حرکت در مسیر اتوبان خاتم‌الانبیا در انتظارتان است تا بعد از پیچیدن به آن از خروجی شیخ شلتوت خارج شوید.

عکس از: سایت Google Maps

انتهای مسیر به میدان مهاباد می‌رسید. کافی است از دومین خروجی مسیرتان را ادامه دهید تا به خیابان شهید منتظری برسید. بعد از کمی حرکت در این مسیر خیابان امام خمینی را می‌بینید که کلیسای شرق آشوری در آن قرار دارد.

اگر رانندگی در شهر جدید که هیچ جای آن را بلد نیستید شما را حسابی سردرگم کرده‌ است، روی لینک گوگل مپ بالا کلیک کنید راهنمایتان باشد.

پیشنهاد خواندنی: جاهای دیدنی ارومیه؛ شهر آب‌ها را بیشتر بشناسید

نام‌های مختلف کلیسای ننه مریم

قدمت دورودراز این کلیسا اسامی مختلفی را برای آن ثبت کرده است. از «کلیسای شرق آشوری» بگیرید تا «کلیسای مارت مریم» و «کلیسای حضرت مریم» اسامی دیگری است که برای آن به‌کار برده می‌شود. بین بومی‌های ارومیه کلیسا ننه مریم اسم معروف‌تری است.

عکس از: سایت Google Maps

گشتی در بخش‌های مختلف کلیسای ننه مریم

وقتی وارد این بنا شوید صحن بزرگی جلوی چشمتان قرار می‌گیرد. حیاط این بنا با دو در ورودی به کوچه ضلع غربی و خیابان قدس دسترسی دارد.

کلیسا ننه مریم دو بخش کلی دارد؛ بخش اول شامل ورودی، محراب اتاق‌های پیرامون و سال نیایش است. در بخش دوم هم قسمت‌هایی مانند اتاقک‌های پشت محراب و سالن قرار گرفته‌اند.

– ورودی کلیسا

دو بخش راست و چپ در دالان ورودی کلیسا وجود دارد. این دو دهلیز محله دفن روحانیون مسیحی در زمان‌های گذشته بود که روی سنگ قبرهای آن‌ها متن‌هایی هک شده است.

اگر کمی روی اطلاعات این سنگ‌ها دقت کنید، متوجه می‌شوید تعدادی از مبلغان کلیسای ارتدوکس کشور روسیه و سه نفر از از رهبران این کشور در این بخش دفن شده‌اند.

عکس از: سایت Iranbekr

– نمازخانه کلیسا ننه مریم

موضوع جالبی که در این کلیسا به چشم می‌خورد نداشتن نیمکت برای نشستن و عبادت است. البته چیز دیگری که توجه را به خود جلب می‌کند، نبود تصاویر قدیسین مسیحی در آن است.

کف این بنا با فرش‌های دستباف ایرانی پوشیده شده است. البته اگر به‌خاطر پا درد نمی‌توانید روی این فرش‌ها بنشینید، قسمت انتهای سالن چند صندلی برای نشستن و عبادت وجود دارد.

عکس از: سایت Google Maps

– محراب عبادت

بعد از ورود به محراب قسمت سمت راست دالان کوتاه و تنگی وجود دارد. اگر کمی جلوتر بروید روی دیوار سمت راست اجاق دیواری را می‌بینید.

این اجاق همان محلی است که روی آن نان مقدس پخته می‌شد. دقیقا کنار این اجاق حوض کوچک سنگی در دیوار قرار دارد که برای غسل تعمید، کودکان را در آن قرار می‌دادند.

عکس از: سایت Google Maps

معماری کلیسای ننه مریم

اگر داستان‌ها و افسانه‌هایی را که درباره این بنا شنیده‌ایم، کنار بگذاریم و کمی به معماری آن دقت کنیم متوجه می‌شویم طراحی آن اشاره به دوره معماری اشکانیان و ساسانیان دارد. در معماری دوران ساسانیان قرینه‌سازی موضوعی بود که به آن توجه می‌کردند. یعنی همان ویژگی که در کلیسای ننه مریم و در بخش‌های مختلف آن می‌بینیم.

اگر فکر می‌کنید قرار است در این بنا تزیینات چشم‌نواز و زیبایی توجه شما را جلب کند، کمی انتظارتان را پایین بیاورید چون آشوریان اعتقاد زیادی به تزیین کلیسا نداشتند.

عکس از: سایت Deltapayam

همین سادگی حال معنوی عمیقی ایجاد می‌کند تا مدت‌ها به تاریخ بشریت و عمق احساس خود سفر کنید. قبل ورود به این کلیسا تصور می‌کنید سقف بلندی مانند دیگر کلیساها در انتظارتان است؛ اما خبری از این ویژگی هم نیست و برخلاف آن‌ها سقف کوتاه با درهای کوچک در انتظارتان است تا هنگام ورود کمی سر خود را خم کنید.

عکس از: سایت Google Maps

دیوارهای سنگی با ملات در بیشتر قسمت‌های کلیسای ننه مریم دیده می‌شوند. در این دیوارها سنگ‌های نامنظم باهنر دست استادهای ماهر محکم کنار هم قرار گرفته‌اند.

پیشنهاد خواندنی: راهنمای سفر به ارومیه زیبا؛ شهر اولین‌ها

ساعت بازدید از کلیسا ننه مریم

اگر قصد سر زدن به جاهای تاریخی ارومیه را دارید و اسم کلیسای حضرت مریم را هم به فهرست خود اضافه کرده‌اید، بدانید که زمان بازدید از آن در طول روز امکان‌پذیر است.

یادتان باشد ایام تعطیل این بنا بسته خواهد بود و نمی‌توانید از آن بازدید کنید ساعت ۹ صبح تا ۷ عصر بهترین زمان برای بازدید است.

برای بازدید هزینه پرداخت نمی‌کنید؛ چون لذت از این بنا برای گردشگران خارجی و داخلی رایگان است. حدود یک ساعت زمان برای بازدید کافی است تا زیبایی‌های این محله را ببینید.

عکس از: سایت Saednews

بهترین زمان بازدید از کلیسای ننه مریم

ارومیه از شهرهای سردسیر ایران است. یعنی اگر عادت به هوای برفی یا سرد ندارید لباس‌های گرم و ضخیم برای بازدید زمستان همراه داشته باشید. راستش را بخواهید نمی‌توانم بگویم در زمستان از این کلیسا بازدید نکنید، چون حیاط پوشیده از برف آن زیباترین منظره‌ای است که می‌توانید ببینید.

عکس از: سایت Akharinkhabar

تابستان هم هوای مناسبی دارد تا از بازدید کلیسا ننه مریم لذت ببرید. اگر دوست دارید به دور از شلوغی و در روزهای آرام با آرامش به جزئیات کلیسای ننه مریم دقت کنید روزهای تعطیل و عید نوروز به این محل نروید.

پیشنهاد خواندنی: بازار ارومیه گوهری کمیاب از دوران صفویه

توصیه‌هایی برای بازدید از کلیسا ننه مریم

این کلیسا دو قسمت دارد. قسمت قدیمی که برای بازدید گردشگران است و طرف دیگر ساختمان کوچک وجود دارد و برخلاف بخش قدیمی نمی‌توان از آن بازدید کرد.

روزهای تعطیل به این جاذبه تاریخی ارومیه مراجعه نکنید، چون نمی‌توانید وارد آن شوید. در این کلیسا امکانات رفاهی برای بازدید کنندگان فراهم نیست، پس اگر احساس می‌کنید در طول بازدید ممکن است تشنه یا گرسنه شوید مقداری خوراکی و آب همراه داشته باشید.

عکس از: سایت Tasnimnews

این هم داستانی از دومین کلیسای جهان!

اقلیت‌های مذهبی در شهرهای مختلف ایران سرگذشت پرفراز و نشیبی را تجربه کرده‌اند. داستان مهاجرت مسیحی‌ها به ایران بعد از حمله روس‌ها بیشتر شد.

از همان موقع بسیاری تصمیم گرفتند در شهرهای شمال‌غرب ایران مانند ارومیه، مراغه و تبریز سکونت کنند. اما قصه کلیسا ننه مریم آنقدرها قدیمی است که آن را به دومین کلیسای تاریخی جهان تبدیل می‌کند.

عکس از: سایت Imna

با نگاه عمیق به جزئیات این بنا سفری عمیق به تاریخ و معنویت را حس خواهید کرد. این احساس به دور از دیوارهای پرنقش‌ونگار و معماری حیرت‌انگیز رقم می‌خورد. پس دوربینتان آماده کنید و عکس‌هایی از این بنا بگیرید.

با تماشای به این تصاویر قرار است دلتنگ سفر به ارومیه و لذت بردن از جاهای دیدنی آذربایجان غربی شوید. نظراتتان را درباره این بنا با ما در میان بگذارید. آیا تابه‌حال ارومیه سفر کرده‌اید؟ در این سفر به کلیسای ننه مریم هم سر زده‌اید؟