قم شهری است که در کنار جایگاه مذهبی‌اش، پر از دیدنی‌های تاریخی و طبیعی است. در میان کوچه‌های قدیمی، بناهایی با معماری اصیل، خانه‌های قاجاری، حمام‌ها و کاروانسراهای کهن دیده می‌شود که روایتگر گذشته این شهر هستند.
شاید خیلی از ما از جاهای دیدنی قم را نشناسیم، چرا که معمولا برای زیارت حرم حضرت معصومه(س) و مسجد جمکران به این شهر سفر می‌کنیم و از سایر دیدنی های قم غافل می‌مانیم. در این مطلب از مجله گردشگری علی بابا، با ما همراه باشید تا با مکانهای دیدنی قم آشنا شوید.
۱. مکانهای تفریحی قم برای جوانان کداماند؟
۲. بهترین جاهای دیدنی قم در تابستان کجاست؟
۳. جاهای دیدنی قم در شب کدام است؟
۴. جاهای دیدنی قم در زمستان کدام است؟
حرم مطهر حضرت معصومه (س)
به لطف آرامگاه حضرت فاطمه معصومه(س) بوده که شهر قم به عنوان دومین شهر مذهبی ایران پس از مشهد مقدس شناخته شده است. حرم حضرت معصومه (س)، خواهر امام رضا (ع)، بودند که در راه رسیدن به آن حضرت بیمار شده و در شهر قم فوت می شوند.
در قرن هفتم هجری، بزرگ خاندال آل مظفر، از بزرگترین استادهای کاشی کاری آن زمان یعنی «محمد بن ابی طاهر کاشی قمی» خواست تا کار ساخت و تزیین کاشی های این حرم مطهر را انجام دهد که هشت سال به طول می انجامد.
ضریح حرم حضرت معصومه (س) در قرن ۱۰هجری به دستور شاه طهماسب صفوی با آجر و کاشی‌های هفت رنگ نفیس بنا شد. در قرن ۱۳ هجری، فتحعلی شاه همان ضریح را نقره‌پوش کرد ولی پس از ۵۰ سال با ضریحی از جنس نقره جایگزین شد.
در سال ۱۳۶۸خورشیدی بار دیگر ضریح حرم با ضریح دیگری از جنس نقره که با نقش‌های ظریفی تزیین شده بود، تعویض گردید که تاکنون بر روی آرامگاه آن حضرت قرار دارد.
جالب است بدانید گنبد این حرم مطهر نیز سیر تاریخی قابل توجهی دارد؛ اولین گنبد این آرامگاه پس از سایبان حصیری را حضرت زینب، دختر امام محمد تقی (ع)، با سنگ، آجر و گج در قرن سوم هجری به صورت برجی بنا کردند. به مرور زمان، برخی بانوان بزرگوار نیز در کنار آرامگاه این حضرت، به خاک سپرده شدند که موجب ساخت دو گنبد دیگر در کنار گنبد اصلی گردید.
در قرن ۵هجری «میر ابوالفضل عراقی» که وزیر وقت بود به همت شیخ طوسی این سه گنبد را با یک گنبد بزرگ با تزئینات آجری، نقاشی و کاشی کاری جایگزین کرد.
در قرن ۱۳هجری و در زمان فتحعلی شاه این گنبد با آجرهای طلایی تزیین شد که در سال ۱۳۸۰خورشیدی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته و تاکنون باقی است.
حرم مطهر حضرت معصومه (س) در خیابان ارم شهر قم قرار دارد و همیشه پذیرای دوستداران آن حضرت است.
بازار قدیم قم
بازار قدیم قم که به بازار کهنه نیز معروف است، در خیابان طالقانی این شهر قرار دارد و شامل مجموعه ای از دو راسته، چهار سوق، سرا و تیمچه می‌شود.
دو راسته بازار به سبک معماری بازارهای قدیم سرپوشیده و گنبدی شکل بنا شده که از ترکیب سنگ، آجر و خشت ساخته شده است. بازار قم در واقع همان کاروانسراهای قدیم هستند. بیشتر بافت قدیمی بازار قم نظیر راسته بازار نو، تیمچه و سراهای جانبی مربوط به دوران صفوی تا قاجار می شود.
تیمچه بزرگ بازار قم در شمال بازار نو قرار دارد که یکی از سه تیمچه بزرگ قم به شمار می‌رود. چندین مسجد نیز در دل این بازار بزرگ قرار دارد که از مهم ترین آن‌ها مسجد مسگرها، مسجد ملا جعفر، مسجد امام حسین (ع)، مسجد نجارها، مسجد کهنه (پامنار) و مسجد رضویه است.
مسجد امام حسن عسگری (ع)
مسجد امام حسن عسگری (ع) در خیابان طالقانی این شهر قرار دارد و از قدیمی‌ترین مسجدهای قم بوده که بنا به روایتی به فرمان امام حسن عسگری (ع) بر روی ویرانه‌های آتشکده قم بنا شده و اولین مسجدی بوده که در این شهر ساخته شده است.
سردر این مسجد، با سنگ، آجر، کاشی‌کاری‌های نفیس و همچنین کتیبه‌ای قرآنی تزیین شده که از کاشی‌های خشتی ساخته شده است.
پس از ورود به مسجد، یک هشتی هشت ضلعی قرار دارد که کاشی کاری شده و در ضلع جنوبی صحن اصلی ایوان قدیمی قرار دارد. این هشتی به دستور «مهدعلیا» یکی از بانوان دربار شاه سلیمان صفوی بنا گردید؛ دورتادور این ایوان، غرفه های متعددی قرار دارد که سقف محرابی آن‌ها با کاشی کاری، مقرنس کاری، گچ بری و کتبه های قرآنی تزیین شده است.
اطراف ایوان را شبستان‌ها فراگرفته‌اند که به شبستان فیض، شبستان کبیر، شبستان شرقی و شبستان غربی تقسیم میشوند و همگی به ایوان راه دارند.
جالب است بدانید در حد فاصل شبستان فیض و کبیر یک در کوچک چوبی قدیمی قرار دارد که به انبار و سرداب می‌رسد. از بیش از ۳۰۰سال پیش ۶جسد در این سرداب ییدا شده که به دستور یکی از علمای وقت روی آن پوشانده شد.
میدان آستانه
میدان آستانه قم یکی از میدان‌های اصلی شهر است که در نزدیکی حرم حضرت فاطمه معصومه(س) قرار دارد. بهترین زمان بازدید از این جای دیدنی قم، بعدازظهر است؛ چرا که نورپردازی زیبای حرم مطهر جلوی زیبایی به سنگفرش‌های مرمری این میدان می‌دهد و خانواده‌ها و زائرین برای گفتگو، دورهمی و رفع خستگی در میدان آستانه جمع میشوند.
مسجد آستانه
مسجد آستانه قم در میدان آستانه به سمت خیابان ارم شهر قرار دارد که در واقع قسمتی از حرم مطهر حضرت معصومه (س) محسوب می‌شود.
موزه این مسجد یکی از جاهای دیدنی قم بوده که پیشنهاد می‌کنیم از آن دیدن کنید. این موزه قرآن‌ها، نسخه‌های خطی، سکه‌ها و نقاشی‌های مذهبی و تاریخی نفیس زیادی را در خود جای داده است.
باغ گنبد سبز
باغ گنبد سبز در بلوار شهید روحانی شهر قم قرار دارد و درون آن سه اثر باستانی قرار دارد که قدمت آن‌ها به قرن هشتم هجری برمیگردد. از آنجایی که منطقه‌ای که این باغ در آن قرار گرفته، به دروازه کاشان معروف است، به این جای دیدنی قم، گنبدهای دروازه کاشان نیز می‌گویند.
این آثار باستانی در واقع سه مقبره باغ گنبد سبز قم هستند که از روی کتیبه‌های آن‌ها می‌توان متوجه شد که دو مقبره مربوط به بزرگان خاندان علی صفی است که در قرن ۸هجری بر این شهر حکمرانی می‌کردند. ولی از آنجایی که کتیبه سوم از بین رفته، اطلاعات موثقی از صاحب آرامگاه سوم در دست نیست.
معماری سه آرامگاه شبیه به هم و به صورت استوانه‌ای زاویه‌دار و دوازده وجهی است که گنبد برجی شکل دارد. مقابر باغ گنبد سبز از نظر گچ بری منحصربه‌فرد هستند.
خانه یزدان پناه
خانه یزدان پناه که به عمارت یزدان پناه نیز معروف است، یکی دیگر از جاهای دیدنی قم بوده که در بافت قدیمی شهر و نزدیکی بازار کهنه در خیابان ۱۹دی قرار دارد.
این خانه تاریخی که قدمت آن به دوره قاجار و پهلوی برمیگردد، سردر بسیار زیبا و باشکوهی دارد؛ این سردر به صورت طاق آجری بنا شده و چهار ستون زیبا، جذابیت آن را کامل کرده است.
جالب است بدانید دیوارهای این عمارت که از جاهای دیدنی قم است، کاه گلی بوده و در کل بیشتر شکوه خانه یزدان پناه را سردر آن به دوش می‌کشد.
از برجسته‌ترین مکانهای خانه یزدان می‌توان به پنج دری (اتاق مهمان) در ضلع غربی، سه دری (اتاق خواب) شمالی و جنوبی و زیرزمین‌ها اشاره کرد.
نکته قابل توجه دیگری که در مورد این خانه تاریخی که هم اکنون به رستوران تبدیل شده، وجود دارد این است که پذیرایی از مهمانان در اتاق‌ها، سراها و حیاط عمارت با انواع غذاها، دسرها و نوشیدنی‌های گرم و سرد سنتی ایرانی به گونه‌ای انجام می‌پذیرد که گویی به زمان گذشته سفر کرده و مهمان این خانه اشرافی در زمان خود شده‌اید.
خانه امام خمینی
خانه امام خمینی که با نام بیت تاریخی امام خمینی نیز شناخته می‌شود از جاهای دیدنی قم بوده و در بلوار معلم در نزدیکی میدان روح الله قم قرار دارد. این خانه تاریخی در سال ۱۳۳۵خورشیدی خریداری شد.
خانه امام خمینی حدود یک قرن قدمت دارد و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد جمکران
مسجد جمکران در انتهای بلوار پیامبر اعظم در ۶کیلومتری شهر قم به سمت جاده کاشان قرار دارد و از معروف‌ترین جاهای دیدنی قم است.
در گذشته به این مسجد قدمگاه هم می‌گفتند، چون سنگی مرمری درون مسجد قرار دارد که قدمگاه امام دوازدهم (ع) شناخته می‌شود. مسجد جمکران در قرن ۴هجری بنا شده و قدمت هزار ساله دارد.
کوه خضر نبی
کوه خضرنبی در ۶کیلومتری شهر قم و در نزدیکی مسجد جمکران و شهرک قدس قرار دارد و از جاهای دیدنی قم به‌شمار می‌رود. بر روی قله این کوه غاری وجود دارد که قدمت سه هزار ساله داشته و بنا به روایتی محل نیایش خضر نبی بوده است. امروزه این غار به یک مسجد تبدیل شده که از درون آن می توانید شهر قم را ببینید.
جالب است بدانید مسیر رسیدن به قله کوه و این مسجد طوری طراحی شده که فرقی نمی‌کند کودک باشید یا بزرگسال یا حتی میانسال، به راحتی می‌توانید از آن بالا رفته و از کوه خضر دیدن کنید.
دریاچه نمک
دریاچه نمک در نزدیکی سه شهر اصفهان، قم و سمنان و در کویر مرکزی ایران قرار دارد و بیش از ۶۰کیلومتر از شرق شهر قم فاصله دارد.
این دریاچه به صورت مثلث بوده و زمین های اطراف آن باتلاقی است. دریاچه نمک قم در بیشتر فصل‌های سال خشک و پوشیده از نمک است، چون سطح نمک دریاچه به حدی بالاست که حتی در وقت پر آبی نیز رسوب های نمک بر سطح آب دیده می شود دریاچه نمک نام گرفته است.
مجتمع گردشگری مهر و ماه
مجتمع گردشگری مهر و ماه قم در کیلومتر شش بزرگراه قم به تهران (بزرگراه خلیج فارس) قرار دارد.
این مجموعه حدود ۹هزار مترمربع زیربنا در دو طبقه است. از مهم‌ترین امکانات مجموعه گردشگری مهروماه می‌توان به انواع رستوران‌ها، از رستوران سنتی و کلاسیک گرفته تا فست فود و کافه، فروشگاه‌های مختلف، نمایشگاه، کتاب فروشی، نمازخانه و پمپ بنزین اشاره کرد.
حمام عشقعلی
اگر بخواهید ردی از زندگی روزمره مردم قم در قرن‌های گذشته را ببینید، حمام عشقعلی از جاهای دیدنی قم در بخش تاریخی، بهترین نقطه‌ی آغاز است. این حمام تاریخی که در بافت قدیمی شهر قرار دارد، با گنبدهای آجری، نورگیرهای سقفی و کاشی‌کاری‌های لاجوردی خود حال‌و‌هوایی گرم و صمیمی دارد.
وقتی وارد شوید، فضای رخت‌کن و سربینه با طاق‌های ضربی و تزئینات ظریف گچ‌کاری شما را به گذشته می‌برد؛ جایی که مردم برای استحمام، گفت‌وگو و استراحت گرد هم می‌آمدند.
در بخش گرم‌خانه هنوز آثار خزینه و دیوارهای آهکی دیده می‌شود و صدای طنین آب در فضا پیچیده است. این حمام در دوره قاجار ساخته شده و امروزه بخشی از آن مرمت شده تا برای بازدید گردشگران آماده باشد.
آدرس: قم، خیابان آذر، کوچه حمام عشقعلی
مدرسه فیضیه قم
مدرسه فیضیه در قلب شهر قم و در مجاورت حرم حضرت معصومه (س) واقع شده و از مهم‌ترین مدارس علوم دینی کشور و از جاهای دیدنی قم به شمار می‌رود.
با ورود به حیاط وسیع آن، حوض آبی و حجره‌های دو طبقه‌ای را می‌بینید که طلاب سال‌هاست در آن به تحصیل مشغول‌اند. ایوان‌های بلند، آجرکاری‌های ظریف و سادگی چشم‌نواز بنا، نشانه‌ای از ترکیب زیبای معماری ایرانی و معنویت اسلامی است.
اگر در ساعات آرام روز به این مجموعه سر بزنید، سکوت و هوای آمیخته با تلاوت قرآن، حس آرامش عمیقی به شما می‌دهد. مدرسه فیضیه نه فقط یک مرکز علمی بلکه یادگاری زنده از تاریخ حوزه و مبارزات دینی در سده اخیر است.
آدرس: قم، میدان آستانه، جنب حرم حضرت معصومه (س)
پارک ملی کویر
اگر اهل طبیعتگردی هستید، پارک ملی کویر از جاهای دیدنی قم، تجربهای فراموش‌نشدنی برایتان خواهد بود. این پارک پهناور در جنوب‌شرقی قم گسترده شده و یکی از بزرگترین زیست‌بوم‌های طبیعی کشور به شمار می‌رود. چشم‌انداز کویر، تپه‌های شنی و آسمان پرستاره شب، آرامشی عمیق به فضا بخشیده‌اند.
در مسیر بازدید، ممکن است جانورانی چون آهو، جبیر یا پرندگان کویری را ببینید که آزادانه در طبیعت زندگی می‌کنند. اگر در فصل خنک سال به این منطقه بروید، تماشای طلوع خورشید از افق کویر منظرهای بی‌همتاست.
آدرس: جنوب شرقی قم، مسیر جاده گرمسار
روستای کهک
روستای کهک با کوچه‌های باریک، خانه‌های خشتی و طبیعت دل‌انگیزش از زیباترین نواحی اطراف قم است. این روستا در دامنه کوه قرار گرفته و در فصل بهار، باغ‌ها و چشمه‌هایش سرسبز و زنده‌اند.
در سفر به کهک که از دیدنی‌ترین جاهای دیدنی قم است، می‌توانید از خانه ملاصدرا، فیلسوف بزرگ ایرانی، بازدید کنید و با فضای فکری و زندگی او بیشتر آشنا شوید. مسیرهای پیاده‌روی در دل کوه و مناظر چشم‌نواز اطراف، آرامش خاصی به شما می‌دهد. روستا امکانات اولیه گردشگری دارد و برای سفری کوتاه و آرامش‌بخش بسیار مناسب است.
آدرس: ۳۰ کیلومتری جنوب قم، مسیر جاده جعفریه
غار وشنوه
غار وشنوه یکی از جاذبههای طبیعی و رازآلود و از جاهای دیدنی قم است که در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. دهانه‌ی غار در دل کوه دیده می‌شود و با ورود به آن، بوی خنک سنگ و نم هوا، حال‌و‌هوایی متفاوت ایجاد می‌کند.
دیواره‌های آهکی و اشکال طبیعی حاصل از رسوبات، جلوه‌ای دیدنی به درون غار بخشیده‌اند. بر اساس روایت‌ها، در گذشته مردمانی در این ناحیه زندگی می‌کردند و غار پناهگاهی طبیعی برایشان بوده است. اگر اهل ماجراجویی هستید، با تجهیزات مناسب وارد شوید و از زیبایی اعماق زمین لذت ببرید.
آدرس: روستای وشنوه، ۶۰ کیلومتری جنوب قم
قبرستان شیخان
قبرستان شیخان از قدیمی‌ترین آرامستان‌های قم است که در نزدیکی حرم حضرت معصومه (س) قرار دارد. در میان درختان کهنسال و سنگ‌قبرهای قدیمی، آرامش خاصی جریان دارد.
بر روی برخی از قبور، کتیبه‌ها و نقش‌ونگارهایی با خط نستعلیق و نقوش مذهبی دیده می‌شود که روایتگر فرهنگ و هنر گذشتگان است. بزرگان بسیاری از علما و شخصیت‌های برجسته در این گورستان که از تاریخی‌ترین جاهای دیدنی قم است، آرمیده‌اند. بازدید از قبرستان شیخان فرصتی است برای تأمل در گذر زمان و یادکرد مردمانی که بخشی از تاریخ این شهر را ساخته‌اند.
آدرس: قم، خیابان آستانه، مجاور حرم حضرت معصومه (س)
محوطه باستانی قلی درویش
محوطه باستانی قلی درویش یکی از کهن‌ترین آثار شناسایی‌شده در قم است که قدمت آن به هزاران سال پیش برمیگردد. حفاری‌های باستان‌شناسی در این منطقه بقایای خانه‌ها، دیوارهای خشتی و ابزارهایی از دوران پیش‌تاریخ را آشکار کرده‌اند. راه رفتن در این محوطه حس قدم زدن بر تاریخ را به شما می‌دهد.
سکوت و وسعت زمین در کنار آثار مدفون، تصویری از زندگی مردمان نخستین این ناحیه ارائه می‌دهد. بازدید از قلی درویش فرصتی است برای کشف ریشه‌های کهن شهر قم.
آدرس: جنوب شهر قم، نزدیکی بزرگراه امام علی
میل علی‌آباد
میل علی‌آباد برجی تاریخی و دیدنی در نزدیکی قم است که زمانی نقش نشانه‌ای راهنما در مسیرهای کاروانی را داشته است. ارتفاع برج و سازه آجری آن، از دور در دشت نمایان است. با نزدیک شدن، ریزه‌کاری آجرچینی‌ها و تزیینات ساده اما هماهنگش چشم را خیره می‌کند.
این میل احتمالا در دوره سلجوقی ساخته شده و هنوز استواری خود را حفظ کرده است. بازدید از میل علی‌آباد فرصتی است برای دیدن معماری کاربردی ایرانی در دل طبیعت خشک کویری.
آدرس: جاده قم – کاشان، نزدیکی روستای علی‌آباد
قلعه قمرود
قلعه قمرود در روستایی به همین نام در شرق قم قرار دارد و یادگاری از روزگار دفاع و دلاوری است. دیوارهای ضخیم و برج‌های نگهبانی آن، نشانه‌ای از اهمیت راهبردی منطقه در قرون گذشته بوده‌اند.
درون قلعه، بقایای اتاق‌ها و حیاط مرکزی هنوز قابل مشاهده است و از بالای دیوارها چشم‌اندازی وسیع از دشت قمرود دیده می‌شود. این اثر تاریخی با وجود فرسودگی، هنوز روح مقاومت در خود دارد و برای علاقه‌مندان به تاریخ نظامی و معماری باستانی جذاب است.
آدرس: روستای قمرود، ۴۵ کیلومتری شرق قم
باغ پرندگان قم
باغ پرندگان قم از جاهای دیدنی قم و البته جدید این شهر است که محیطی دل‌انگیز برای تماشای گونه‌های مختلف پرندگان خواهد بود. در این مجموعه می‌توانید از نزدیک پرندگان بومی و مهاجر را ببینید و درباره زندگی آن‌ها بیشتر بدانید.
فضای سبز، مسیرهای سنگ‌فرش‌شده و برکه‌های کوچک، محیطی آرام برای گردش خانوادگی به‌وجود آورده‌اند. در کنار بازدید از پرندگان، امکانات رفاهی مانند آلاچیق، بوفه و محل استراحت نیز فراهم شده است. اگر به دنیای طبیعت و حیات‌وحش علاقه‌مند باشید، این باغ مقصدی لذت‌بخش است.
آدرس: قم، بلوار غدیر، انتهای پارک نور
تنگه قاهان
تنگه قاهان از جلوه‌های طبیعی بکر در شمال‌غرب قم است که با دیواره‌های صخره‌ای بلند و مسیر پرپیچ‌و‌خم رودخانه‌ای خود، منظرهای تماشایی خلق کرده است.
اگر در بهار یا اوایل تابستان به این منطقه سفر کنید، جریان آب، هوای خنک و سرسبزی درختان در دو سوی تنگه شما را شگفت‌زده می‌کند. در برخی بخش‌ها می‌توانید در حاشیه رود بنشینید و صدای پرندگان را بشنوید. مسیر دسترسی نسبتا آسان است اما کفش مناسب و آب کافی همراه داشته باشید. تنگه قاهان جایی است که طبیعت در سکوتش با شما سخن می‌گوید.
آدرس: روستای قاهان، ۷۵ کیلومتری شمال‌غرب قم
تالاب بهشت معصومه
تالاب بهشت معصومه، واقع در منطقه پردیسان، جایی آرام برای دوری از شلوغی شهر است. آب سطح تالاب در روزهای پرآب همچون آیینه‌ای آسمان را بازتاب می‌دهد و منظرهای دلنشین ایجاد می‌کند. پرندگان مهاجر در فصول خاص به این منطقه می‌آیند و محیطی مناسب برای عکاسی و طبیعتگردی فراهم می‌کنند.
مسیرهای سنگ‌فرش برای قدمزدن و سکوت طبیعی اطراف، تجربهای آرام‌بخش ایجاد می‌کند. همچنین چند آلاچیق و میز برای استراحت و پیک‌نیک در کنار تالاب تعبیه شده است.
آدرس: قم، جاده جعفریه، حوالی پردیسان
خلجستان
خلجستان با طبیعت کوهستانی و چشمه‌سارهایش، از جاهای دیدنی قم و مقصدی عالی برای گردش آخر هفته است. باغ‌های سرسبز و مسیرهای پیاده‌روی در بهار و تابستان، فضایی خنک و دلنشین برای گردشگران آماده می‌کنند.
روستاهای کوچک اطراف هنوز بافت سنتی خود را حفظ کرده‌اند و می‌توانند تجربهای از زندگی محلی برایتان ایجاد کنند. این منطقه امکانات پایه‌ای برای گردشگران دارد و می‌توان با ماشین شخصی به راحتی به آن دسترسی داشت. مسیرهای کوهستانی خلجستان برای طبیعت‌گردان و کوهنوردان هم جذاب است.
آدرس: ۸۵ کیلومتری شمال‌غرب قم
موزه دین و دنیا
موزه دین و دنیا در خیابان انقلاب واقع شده و تلفیقی از تاریخ، علم و اعتقادات دینی را نمایش می‌دهد. ماکت‌ها، تابلوهای آموزشی و آثار تاریخی، مفاهیم اعتقادی را به شکلی جذاب و آموزنده ارائه می‌کنند.
بخش‌های مختلف موزه که از جاهای دیدنی قم محسوب می‌شود، شامل «عجایب خلقت»، «کیهان» و «سیر تاریخ انبیا» هستند که تجربهای متفاوت از بازدید به شما می‌دهند. فضا روشن و مرتب است و برای خانواده‌ها و نوجوانان مناسب است. بازدید از موزه فرصتی است تا با نگاهی علمی و تعاملی به دین و فرهنگ نزدیک شوید.
آدرس: قم، خیابان انقلاب، جنب مسجد جمکران
کاروانسرای منظریه
کاروانسرای منظریه در مسیر تاریخی قم–کاشان قرار داردو از از جاهای دیدنی قم و یادگاری از دوران صفوی است. حیاط مرکزی وسیع، حجره‌های متعدد و طاق‌های آجری بلند، حس حضور در سفرهای گذشته را زنده می‌کند.
هنوز بوی خاک و تاریخ در دیوارهای ضخیمش حس می‌شود و چند آلاچیق برای استراحت بازدیدکنندگان تعبیه شده است. نور طبیعی و فضای باز حیاط، برای عکاسی و گردش کوتاه بسیار مناسب است. برخی بخش‌های بنا مرمت شده تا امنیت و راحتی بازدیدکنندگان تضمین شود.
آدرس: ۵ کیلومتری جنوب قم، جاده کاشان
کاروانسرای پاسنگان
این کاروانسرای تاریخی، نمونه‌ای دیگر از معماری صفوی با طاق‌های بلند و آجرچینی منظم است. حیاط بزرگ مرکزی و حجره‌های اطراف محیطی دلپذیر برای بازدید فراهم کرده‌اند. بنا در گذشته پناهگاهی برای کاروان‌ها بوده و امروز یکی از آثار مهم تاریخی قم محسوب می‌شود.
در این مکان تاریخی از جاهای دیدنی قم، دیوارها و ایوان‌های آجری هنوز استحکام خود را حفظ کرده‌اند و تماشای آن‌ها حس قدمزدن در تاریخ را به شما می‌دهد. فضای اطراف بنا برای پیاده‌روی و استراحت مناسب است.
آدرس: جاده قم – کاشان، حوالی روستای پاسنگان
موزه مردم‌شناسی و خانه تاریخی زند قم
خانه تاریخی زند از جاهای دیدنی قم بوده و از آن خانه‌هایی است که وقتی وارد حیاطش می‌شوید، انگار زمان برای چند لحظه می‌ایستد. این خانه قاجاری با گچ‌بری‌های ظریف، آینه‌کاری‌های درخشان و پنجره‌های چوبی قدیمی، حال‌و‌هوای اصیل قم را زنده می‌کند.
درون اتاق‌ها مجموعه‌ای از وسایل زندگی سنتی، لباس‌های محلی و صنایع دستی نگهداری می‌شود که شما را با فرهنگ مردم این شهر آشنا می‌کند. حوض فیروزه‌ای وسط حیاط، با صدای آرام آب و سایه درختان، برای نشستن و تماشای جزئیات بنا بسیار مناسب است.
آدرس: قم، خیابان آذر، کوچه زند
موزه تخصصی علوم زمین
موزه علوم زمین با مجموعه‌ای از فسیل‌ها، سنگ‌های معدنی و کریستال‌ها، تجربهای آموزشی و جذاب برای بازدیدکنندگان خواهد بود. فضای ایم موزه که از جاهای دیدنی قم است، روشن و طراحی شده برای یادگیری کودکان و نوجوانان بسیار مناسب است.
امکان مشاهده نمونه‌های زمین‌شناسی ایران و شناخت لایه‌های زمین از نزدیک، حس کنجکاوی شما را تحریک می‌کند. همچنین مسیرهای مشخص و تابلوهای راهنما، بازدید از این مکان علمی از جاهای تاریخی قم را آسان و لذت‌بخش می‌کنند.
آدرس: قم، بلوار غدیر، سازمان زمین‌شناسی
موزه آستانه مقدسه قم
این موزه در مجموعه حرم حضرت معصومه (س) واقع شده و آثار ارزشمندی از نسخه‌های خطی قرآن، ضریح‌های قدیمی و اشیای وقف‌شده را نگهداری می‌کند.
معماری ساده و نور ملایم فضای داخلی، تجربهای معنوی و دلنشین ایجاد می‌کند. بازدیدکنندگان می‌توانند ضمن دیدن آثار، حس حضور در مجموعه‌ای مقدس را تجربه کنند. مسیرهای مناسب و تابلوهای راهنما، گردش را راحت و لذت‌بخش کرده‌اند. اگر بعد از زیارت به‌دنبال بازدید از جاهای دیدنی قم هستید، بازدید از این موزه می‌تواند برایتان دلنشین باشد.
آدرس: قم، صحن امام رضا (ع)، حرم مطهر حضرت معصومه (س)
بوستان علو
یکی دیگر از جاهای دیدنی قم بوستان علوی با فضای سبز گسترده، دریاچه مصنوعی، مسیرهای دوچرخه‌سواری و زمین‌های بازی کودکان است که برای گذراندن اوقات فراغت گزینه مناسبی به نظر می‌رسد.
آلاچیق‌ها و نیمکت‌های متعدد و فضاهای مختلف برای پیک‌نیک یکی از موارد محبوبیت این بوستان بین خانواده‌هاست. شب‌ها نورپردازی ملایم و نسیم خنک فضای آرامی برای قدمزدن ایجاد می‌کند. خانواده‌ها و گروه‌های دوستانه می‌توانند از امکانات تفریحی و محیط طبیعی پارک بهره‌مند شوند.
آدرس: قم، بلوار غدیر، نزدیکی شهرک پردیسان
پارک آبی آب و تاب قم
پارک آبی آب و تاب با سرسره‌های متنوع، استخر موج، سونا و جکوزی، مکانی کامل برای تفریح خانوادگی و از جاهای دیدنی قم است. بخش‌های جداگانه برای بانوان و آقایان، رفاه و راحتی بازدیدکنندگان را تضمین می‌کند.
فضای باز و سرسبز اطراف پارک، محیطی دلپذیر برای استراحت و عکاسی است. همچنین پرسنل مجموعه آماده پاسخگویی و رعایت نکات ایمنی هستند.
آدرس: قم، بلوار امام علی (ع)، روبه‌روی بوستان علوی
سد کبار
سد کبار با قدمتی تاریخی و ساختاری سنگی، از جاهای دیدنی قم است. دیواره‌های قوسی شکل و طبیعت اطراف، پیک‌نیک، عکاسی و قدمزدن را ممکن می‌کنند. فضای باز اطراف سد، مناسب برای خانواده‌ها و گردشگران است و در غروب منظرهای دل‌انگیز ایجاد می‌کند.
همچنین امکان دسترسی با خودرو شخصی وجود دارد و مسیرهای پیاده‌روی کوتاه اطراف سد تجربهای آرام‌بخش ارائه می‌دهد.
آدرس: ۲۴ کیلومتری جنوب قم، جاده کهک
دریاچه حوض سلطان
دریاچه حوض سلطان، یکی از منحصربه‌فردترین چشم‌اندازهای طبیعی اطراف قم است که به آن «آینه ایران» هم می‌گویند. این دریاچه نمکی در روزهای بارانی پوشیده از لایه‌ای نازک از آب می‌شود و انعکاس آسمان بر سطحش، منظرهای رؤیایی می‌سازد.
وقتی در مسیر قم به تهران حرکت کنید، در دوردست سفیدی درخشان آن را می‌بینید که با هر تغییر نور خورشید رنگ عوض می‌کند. قدمزدن در کناره‌های خشک و ترک‌خورده دریاچه و تماشای بازتاب ابرها، تجربهای آرام و متفاوت است. این منطقه امکانات خاصی ندارد اما برای عکاسی، کمپ کوتاه‌مدت و تماشای غروب، یکی از زیباترین نقاط اطراف قم به‌شمار می‌آید.
آدرس: ۴۰ کیلومتری شمال قم، در مسیر آزادراه قم–تهران
مکانهای تفریحی قم برای جوانان
اگر به دنبال فضایی پرانرژی و شاد در قم هستید، مجموعههای تفریحی اطراف بلوار غدیر و پارک نور انتخاب‌های خوبی هستند. شهربازی بزرگ قم، بولینگ غدیر و باغ پرندگان از بهترین مکان های تفریحی قم برای جوانان هستند.
همچنین مراکز خرید مدرن مانند مجتمع تجاری زمزم و سیتی‌سنتر الغدیر، فضایی مناسب برای گشت‌و‌گذار عصرگاهی محسوب میشوند. اگر به تفریحات طبیعی علاقه‌مند باشید، تنگه قاهان و روستای کهک از جاهای دیدنی قم نیز برای گردشهای گروهی بسیار جذاب هستند. قم برخلاف تصور، در میان سکوتش پر از مکان‌هایی است که برای جوانان نشاط و تجربه‌های تازه به همراه دارند.
جاهای دیدنی قم در تابستان
تابستان‌های قم گرم و آفتابی هستند، بنابراین بازدید از مکان‌هایی با آب و هوای خنک‌تر گزینه‌ی بهتری است. روستای کهک، غار وشنوه و تنگه قاهان در این فصل حال‌و‌هوایی دلپذیر دارند و پناهگاهی از گرمای شهر به شمار می‌روند.
عصرها نیز پارکهای بزرگ شهر مانند پارک کوثر و پارک نور برای قدمزدن و استراحت مناسب هستند. همچنین می‌توانید از مکانهای سرپوشیده مثل موزه آستانه یا مراکز فرهنگی دیدن کنید.
جاهای دیدنی قم در شب
شب‌های قم حال‌و‌هوای خاصی دارند؛ وقتی چراغ‌های حرم حضرت معصومه (س) روشن می‌شود، فضا رنگی از آرامش و معنویت می‌گیرد. قدمزدن در اطراف حرم و میدان آستانه یکی از تجربه‌های ناب شبانه این شهر است.
همچنین پارکهای غدیر و نور با نورپردازی زیبا و فضای خانوادگی، مکان‌هایی مناسب برای سپری کردن شب هستند. در تابستان، برخی کافههای سنتی و بام‌های اطراف شهر هم چشم‌انداز دل‌انگیزی از قم در شب ارائه می‌دهند. این شهر در سکوت شبانه‌اش روحی آرام دارد که باید از نزدیک حسش کنید.
جاهای دیدنی قم در زمستان
زمستان‌های قم سرد اما آرام هستند و برای سفرهای معنوی و تاریخی بهترین زمان محسوب میشوند. در این فصل، زیارت از حرم حضرت معصومه (س) و بازدید از مدرسه فیضیه یا خانه‌های تاریخی شهر حال‌و‌هوایی خاص دارد.
هوای خنک و خلوتی شهر، فرصت مناسبی برای دیدن بناهایی مانند حمام عشقعلی یا بازار قدیمی قم است. در روزهای آفتابی می‌توانید سری به کویر اطراف شهر بزنید و چشم‌انداز طلایی آن را در هوای سرد زمستان تماشا کنید. زمستان قم، ترکیبی از سکوت، آرامش و تاریخ است.
جاهای دیدنی قم نزدیک حرم
در نزدیکی حرم حضرت معصومه (س)، جاذبههای متعددی وجود دارد که با چند قدم می‌توانید به آن‌ها برسید. مدرسه فیضیه با حیاط آرام و ایوان‌های باشکوهش درست در کنار حرم قرار دارد. قبرستان شیخان نیز در فاصله کوتاهی از صحن اصلی است و قدمتی چندصد ساله دارد.
بازار سنتی قم با حجره‌های قدیمی و عطر زعفران و تربت، فضایی زنده و دیدنی برای گردش است. در اطراف میدان آستانه هم رستوران‌ها و چایخانه‌های سنتی متنوعی قرار دارند که تجربهای دلپذیر برای زائران فراهم می‌کنند.
جاهای دیدنی اطراف قم
اطراف قم پر از جاذبههای طبیعی و تاریخی است که تجربهای متفاوت از سفر به این شهر ارائه می‌دهند. مسیرهای کوهستانی، کویرهای آرام و روستاهای سنتی، گردش کوتاه و طبیعتگردی را ممکن کرده‌اند. از جمله مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف قم می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- تنگه قاهان
- روستای کهک
- غار وشنوه
- قلعه قمرود
- پارک ملی کویر
- خلجستان
- میل علی‌آباد
- کاروانسرای پاسنگان
- کاروانسرای منظریه
توصیه علی بابا در بازدید از جاهای دیدنی قم
پیشنهاد می‌کنیم فصل‌های بهار و پاییز را برای سفر به قم انتخاب کنید چرا که آب و هوای قم خشک و کویری است و در این فصل‌ها بیشترین لذت را می‌توانید از جاهای دیدنی قم ببرید.
شما از چه جاهای دیدنی قم تابه‌حال دیدن کرده‌اید؟ خاطرات شیرین خود را با ما در مجله علی‌بابا در میان بگذارید و اگر مکان های دیدنی دیگری را در شهر قم می‌شناسید که جای آن‌ها در این فهرست خالیست، خوشحال می‌شویم به دوستان خود در زیر این مقاله معرفی کنید.
خوبه