تهران را چطور می‌شناسید؟ شهر برج‌های بلند و بی‌هویت یا شهری مدرن با ساختمان‌های نوساز چندطبقه؟ شاید هم طرفدار هیچ‌یک از این دو نگاه نباشید و نه به ساخت و سازهای تازه آن به چشم نمادی از رشد و ترقی نگاه می‌کنید و نه برج‌سازی‌ها و بافت تازه آن را دلیل بی‌هویت شدن می‌دانید.
شاید شما هم مثل ما هنوز به خانه‌ها و بناهای قدیمی این شهر سر می‌زنید و امید دارید این میراث‌های زیبای قدیمی بالاخره روزی راهنمای خلق بافتی اصولی و زیبا در سطح شهر خواهند شد. ساختمان های قدیمی تهران هنوز هم در گوشه و کنارش نفس می‌کشند و دلخوشی کوچکی هستند برای کسانی که معتقدند، روزی شکوه معماری قدیمی و سنتی ایرانی بالاخره با مدرنیته معقول گره خواهد خورد و حاصل این پیوند، یک تهران زیبا و دیدنی می‌شود. در ادامه با تعدادی از این ساختمان‌های جذاب با معماری سنتی و قدیمی آشنا خواهید شد.
۱. موزه سینما
امکان ندارد که در امتداد خیابان ولیعصر قدم بزنید، نگاه‌تان به موزه سینما بیفتد و دلتان نخواهد سری به آن بزنید. پشت باغ فردوس، بنایی قدیمی از دوران قاجار وجود دارد که به موزه سینمای ایران بدل شده است.
همه چیز این بنا زیباست؛ پنجره‌های چوبی، دیوارها و ستون‌های ظریف و حیاطی با درختان بلند و قدیمی که قدم زدن در محوطه آن خالی از لطف نیست. در فضای بیرونی موزه سینما، کافه‌هایی وجود دارد که می‌توانید برای لذت بردن از فضای قدیمی و جذاب موزه، در آنها بنشینید و یک نوشیدنی خوش‌طعم نوش‌جان کنید.
در این موزه، می‌توانید مروری بر تاریخ سینمای ایران هم داشته باشید. بازدید از تصاویر سینماگران، جوایز و دستاوردهای سینمای ایران و … برای دوست‌داران فیلم و سینما در این موزه قطعا جذاب خواهد بود.
نشانی: تهران، پشت باغ فردوس، خیابان ولیعصر، موزه سینما
۲. سرای روشن
خیابان ناصرخسرو از قدیمی‌ترین خیابان‌های تهران است. سرای روشن از عمارت‌های تاریخی و زیبای تهران به شمار می‌رود که در ناصرخسرو می‌درخشد.
سرای روشن در سال ۱۹۳۲ میلادی یا به عبارتی، حدود ۹۰ سال پیش به عنوان یکی از نخستین مجموعه‌های تجاری ایران بنا شد. ساختار گوتیک سرای روشن و معماری عجیبش برای آن سال‌های دور، از نکات قابل‌توجهی است که نمی‌توان به سادگی از آن گذشت.
اگر برایتان این سؤال به وجود آمده که گوتیک دقیقا یعنی چه، باید بگوییم که گوتیک یکی از سبک‌های معماری مذهبی است که در ساخت کلیساها از آن بهره می‌برده‌اند. قوس‌ها و طاق‌های نوک‌تیز از ویژگی‌های شاخصی است که برای معماری گوتیک می‌توان نام برد.
تقریبا هیچ ساختمان دیگری شبیه سرای روشن در ایران وجود ندارد. وجود نشان و نماد زرتشت (اهورامزدا) در بالای این عمارت هم به آن حال و هوایی ایرانی داده است.
نشانی: تهران، خیابان ناصرخسرو، سرای روشن
همچنین بخوانید: مراکز خرید تهران؛ از جمعه بازار تا لوکس‌ترین‌های پایتخت
۳. تماشاگه زمان
اگر دوست دارید که نمادی از معماری ایرانی در گذشته را ببینید و هم‌زمان از قدم زدن در باغی مجلل لذت ببرید، تماشاگه راز قطعا از گزینه‌های درجه یک فهرستتان خواهد بود.
صاحب این بنا که به جرئت در دسته جذاب ترین ساختمان های تهران قرار دارد، تاجری به نام حسین خداداد بوده است. به نظر می‌رسد که جناب خداداد، علاوه بر ثروت زیاد، سلیقه بسیار خوبی هم داشته است.
این عمارت ۸۰ ساله، معماری فوق‌العاده‌ای دارد؛ پنجره‌ها، نقشه ساختمان، رنگ در و دیوارها و… نشان از دقت و سلیقه زیاد سازندگان و صاحبانش دارند. این روزها، تماشاگه زمان، موزه‌ای است برای نمایش انواع ساعت‌ها که بازدیدش برای عموم آزاد است.
نشانی: تهران، خیابان زعفرانیه، بین خیابان کافی‌آبادی و خیابان بغدادی، تماشاگه زمان
۴. موزه آبگینه تهران
موزه آبگینه فعلی، زمانی خانه و محل کار قوام‌السلطنه، وزیر احمدشاه قاجار بوده است. سن این عمارت که بی‌شک یکی از جذاب ترین ساختمان های تهران به شمار می‌رود به بیش از ۹۰ سال می‌رسد.
بعدها، یعنی بعد از اینکه دیگر این خانه زیبا متعلق به قوام و خانواده‌اش نبود، از آن به عنوان سفارت مصر در ایران استفاده می‌شد؛ یعنی در سال‌های قبل از تبدیل شدن آن به موزه. در سال ۱۳۵۵ شمسی، خانه قوام به موزه آبگینه تبدیل شد.
ساختمان این موزه، تلفیقی از سبک‌های معماری ایرانی و اروپایی را به کار گرفته است. طبقه اول و دوم بنا هم از طریق پله‌هایی به سبک روسی به هم متصل شده‌اند. داخل و خارج موزه آبگینه به یک اندازه زیباست. اگر تزئینات این خانه با گچ‌بری‌ها، ستون‌های چوبی و لوسترهای کریستالی به چشمتان جذاب نیاید (که امکان ندارد!) باید در حس زیبایی‌شناختی‌تان کمی تأمل کنید.
در این موزه، تالارهای مختلف با معماری چشم‌گیر و البته اشیایی از دوره‌های قدیمی مثل سلجوقیان وجود دارد که دیدن‌شان هم برای علاقه‌مندان به تاریخ جذاب است و هم برای کسانی که از بازدید از یک بنای زیبا و قدیمی لذت می‌برند.
نشانی: تهران، خیابان سی‌تیر، موزه آبگینه تهران
همچنین بخوانید: بهترین پارک های تهران را بشناسید
۵. کاخ گلستان
در سال ۲۰۱۳، کاخ گلستان از سوی یونسکو به عنوان یکی از میراث‌های جهانی به ثبت رسید. این کاخ دیدنی، از مجموعه‌ای از بناهای سلطنتی تشکیل شده که دفتر مقامات دولتی در زمان حکومت قاجار بوده است.
معماری کاخ، ترکیبی از اصول ایرانی و غربی دارد. ساختمان با طاق‌ها و سقف‌های آینه‌کاری و دیوارهای کاشی‌کاری‌شده در دل باغی ایرانی قرار گرفته است. هر چقدر هم از ریزه‌کاری‌ها و بخش‌های مختلف این بنا مثل بادگیر ایرانی تعریف کنیم باز هم نمی‌توانیم آن‌طور که باید و شاید زیبایی و ظرافت این کاخ را برای کسی که آن را ندیده شرح بدهیم. پس اگر تاکنون به کاخ گلستان سر نزده‌اید، حتما دیدن آن را به عنوان یکی از جذاب ترین ساختمان های تهران در برنامه گردشگری خود بگذارید.
نشانی: تهران، میدان پانزده خرداد، کاخ گلستان
۶. شمس‌العماره
شمس‌العماره از آن بناهای جذاب تمام‌عیار است که از نام‌گذاری تا جزئی‌ترین بخش‌های معماری‌اش سلیقه و هنر موج می‌زند. ناصرالدین‌شاه در سال ۱۲۸۴ تصمیم می‌گیرد، بنایی در تهران بسازد که بتوان از آن چشم‌انداز وسیعی از شهر را مشاهده کرد.
دو سال بعد از این تاریخ، ساخت شمس‌العماره تمام و ناصرالدین‌شاه در اجرای بنای موردعلاقه‌اش سرافراز می‌شود. این بنا دو برج هم‌شکل در قسمت بالایی خود دارد. پنجره‌های طاق‌دار، کاشیهای ظریف و زیبا و در بزرگی که به سالن اصلی باز می‌شود از ویژگی‌های ممتاز طراحی شمس‌العماره هستند. روزگاری در غیاب، برج‌های تهران، شمس‌العماره بلندترین ساختمانی بود که در نهایت شکوه در تهران، برافراشته می‌ایستاد.
نشانی: تهران، خیابان ۱۵ خرداد، شمس‌العماره
همچنین بخوانید: معرفی بهترین رستوران های تهران با موسیقی زنده
۷. کاخ سبز
کاخ سبز یکی از بناهای مجموعه کاخ گلستان و شاید زیباترین آنهاست. کاخ سبز از جذاب ترین ساختمان های قدیمی تهران است که در زمان قاجار بنا شد. بعدها در زمان حکومت پهلوی، رضاشاه این بنا را به مدت یک سال به عنوان محل اقامت خود انتخاب کرد و پس از آن به کاخ مهمانان سلطنتی تبدیل شد.
سنگ مرمرهای سبزرنگ این کاخ از معادن معروف خراسان و زنجان به تهران آورده شده و علاوه بر ظاهر و نمای زیبای و رویایی‌اش، تالار آینه و فرش دست‌بافت معروف آن هم از ویژگی‌های شاخص بنا به شمار می‌رود. فرشی که در تالار آینه کاخ قرار دارد، در طی هفت سال و به دستور رضاشاه بافته شده است.
نشانی: تهران، خیابان البرزکوه، مجموعه سعدآباد، کاخ گلستان
۸. موزه هنرهای معاصر تهران
موزه هنرهای معاصر، بزرگ‌ترین و یکی از جذاب‌ترین موزه‌های ایران است. کامران دیبا، معمار و طراح بنای این موزه با الهام از عناصر موجود در معماری ایرانی و تلفیق آنها با عناصر مدرن، یکی از جذاب ترین ساختمان های تهران و حتی ایران را ساخته است.
با کمی دقت در ظاهر این بنا به وجود دو بادگیر که نمادی از طراحی سنتی ایرانی است در کنار عناصر مدرن دیگر پِی می‌برید. این حجم از شوق، سلیقه و هنر در طراحی یک بنای ماندگار واقعا ستودنی است.
نشانی: تهران، خیابان کارگر شمالی، موزه هنرهای معاصر
همچنین بخوانید: اول بخوانید بعد بروید: بهترین کافه های تهران
۹. کاخ مسعودیه
در زمان حکومت قاجار، ساختمان‌های زیبای بسیاری ساخته شده که کاخ مسعودیه هم یکی از آنهاست. کاخ مسعودیه را در سال ۱۲۵۱ ساخته‌اند. این بنا وقایع و رویدادهای مختلفی را دیده است؛ از تشکیل وزارت آموزش و پرورش تا نخستین کتابخانه رسمی.
موزائیک‌ها و کاشی‌ها، باغ‌ها و گچ‌کاری‌های کاخ مسعودیه از شاخصه‌های چشم‌گیر آن هستند. این روزها، با گشت و گذار در این موزه و ناهار خوردن در کافه کاخ می‌توانید در حال و هوای یک بنای قدیمی قاجاری، وقت بگذرانید و لذت ببرید.
نشانی: تهران، خیابان ملت، کاخ مسعودیه
۱۰. تئاتر شهر
تئاتر شهر در سال ۱۳۵۱ ساخته شده است. در این بنا هم تلفیقی از عناصر معماری مدرن با سنتی وجود دارد. ستون‌های بلند مجموعه، الگوی هندسی جذابی به آن اضافه کرده و کاشیهای سرامیکی به کار رفته در نما هم زیبایی و شکوه مجموعه را بیشتر می‌کند.
ورودی اصلی تئاتر شهر، در چوبی بزرگی دارد که به گرمی از بازدیدکنندگان استقبال می‌کند. تئاتر شهر چند طبقه دارد و بی‌اغراق در دسته جذاب ترین ساختمان های تهران است.
نشانی: تهران، خیابان انقلاب، تئاتر شهر
در آخر
تهران و بناهای قدیمی و ماندگارش تلاش می‌کنند تا در میان ساختمان‌های بلند و بی‌اصالت امروزی که بعضی از آنها کاریکاتوری از دنیای مدرن را تداعی می‌کنند، نفس بکشند. دیدن جذاب ترین ساختمان های تهران را از دست ندهید. برای رشد و پیشرفت، یادآوری کردن توانمندی‌ها لازم است. با دیدن معماری جذاب ساختمان های قدیمی تهرانی هم دوباره یادتان خواهد آمد که ساختمان‌های تهران روزگاری زیبا، پرنقش و نگار و خیره‌کننده بوده است.
سلام
خدا قوت
فقط عکس کاخ گلستان به اشتباه به جای عمارت مسعودیه گذاشته شده است.
مطلب جذابی بود، لذت بردم