ارز مسافرتی چیست و چگونه ارز مسافرتی بگیرید؟

پرتقاضاترین ارزها از سوی مسافران برای سفرهای خارجی، دلار و یورو و پوند است، چون همه صرافی‌ها در همه کشورها این ۳ ارز را قبول می‌کنند. از آن‌جایی که قیمت ارز در چند سال گذشته جهش زیادی پیدا کرد، قوانین مربوط به ارز مسافرتی مرتب در حال تغییر است. این روزها تنها ۲۰۰۰ دلار یا یورو به مسافران ارز مسافرتی تعلق می‌گیرد.

مسافری که می‌خواهد سهمیه این ارز را دریافت کند، باید به صرافی دولتی مراجعه و ارز خود را دریافت کند؛ اما واقعا گرفتن ارز مسافرتی ۱۴۰۱ به همین سادگی است؟ اصلا باید چه اقدامی انجام داد تا ارز مسافرتی گرفت؟

در مجله گردشگری علی‌بابا همراه ما باشید تا ببینیم چه کارهایی باید کرد و چه مدارکی باید همراه داشت؛ ولی قبل از هرچیز اجازه دهید ببینیم اصلا این ارز چیست؟

ارز مسافرتی چیست؟

براساس مصوبه‌ای که از سوی بانک مرکزی صادر شد، مسافرانی که می‌خواهند به خارج از کشور سفر کنند (البته نه هر کشور خارجی) می‌توانند مبلغی را به عنوان کمک هزینه سفر دریافت کنند. این کمک هزینه به این شکل است که بانک مرکزی، ارز را با قیمتی کمتر از قیمت بازار می‌دهد. این مبلغ تنها یک بار در سال به افراد تعلق می‌گیرد.

برای آنکه بتوانید این ارز را تهیه کنید، باید اول بلیط هواپیمای خود را بخرید و آن را به یکی از صرافی‌های دولتی که ارز مسافرتی ارائه می‌کنند، نشان دهید و حواله ارز مسافرتی خود را دریافت کنید.

قبلا ارز مسافرتی برابر با ۱۰۰۰ دلار آمریکا برای هر نفر بود، اما از سال ۹۷ به بعد که قیمت ارز جهش بسیار زیادی پیدا کرد، این مقدار تا مدتی به یک سوم خود کاهش یافت و به ۳۰۰ دلار یا یورو برای هر نفر رسید. پس اگر شما یک خانواده ۴ نفری هستید، در آن زمان به شما ۱۲۰۰ دلار یا یورو ارز مسافری تعلق می‌گرفت.

اما بعدها رقم این ارز دوباره افزایش پیدا می‌کرد و در حال حاضر برای سال ۱۴۰۱ مبلغ آن چیزی در حدود ۲۰۰۰ الی ۲۲۰۰ دلار یا یورو است.

داستان ارز مسافرتی ۱۴۰۱ چطور است؟

قبلا سهمیه ارز برای افرادی که قصد سفر به کشور خارجی داشتند، معادل با ۲۲۰۰ یورو بود؛ یعنی مهم نبود مسافر قصد سفر به کجا را دارد؟ یا اصلا هدفش از سفر چیست؟ یا حتی چگونه به آن کشور سفر می‌کند؟

اما از دی ماه سال ۱۴۰۰ بانک مرکزی بخشنامه‌ای صادر کرد تا به موجب این بخشنامه وضعیت فروش ارز مسافرتی را سروسامان دهد. براساس این بخشنامه سقف فروش این ارز کاهش پیدا کرد. البته در تیرماه ۱۴۰۱ این ارز مجدد کمتر شد و به مبالغ زیر رسید. حالا میزان ارز مسافرتی قابل دریافت توسط مسافرانی که با ویزای گردشگری یا مسافرتی قصد سفر به یک کشور خارجی را دارند به شرح زیر است:

• ارز مسافرتی در سفر هوایی به کشورهای نیازمند دریافت ویزا: ۵۰۰ یورو
• ارز مسافرتی در سفر هوایی به کشورهای بدون نیاز به دریافت ویزا: ۳۰۰ یورو
• ارز مسافرتی در سفر زمینی، ریلی و دریایی: ۳۰۰ یورو (یا معادل آن به تمامی ارزها)

متقاضیان و مسافران خارج از کشور همچنین این گزینه را در اختیار دارند که از صرافی‌های مجاز، تا ۲۰۰۰ یورو با نرخ بازار ارز توافقی خریداری کنند.

اگر قصد دارید در یک سال هم به کشورهای بدون ویزا و هم به کشورهای با ویزا سفر کنید، حواستان باشد در هر صورت فقط یک بار ارز مسافرتی را دریافت خواهید کرد. بنابراین توصیه می‌کنیم در چنین حالتی برای سفر به کشورهای بدون ویزا سهمیه ارز دلاری را دریافت نکنید تا سهمیه ارز برای سفر به کشورهای با ویزا را از دست ندهید.

مزایای دریافت ارز مسافرتی چیست؟

اگر برایتان سوال شده آیا قیمت ارز مسافرتی، از نرخ بازار آزاد کمتر است یا نه؟ باید بگوییم بله.

قیمت ارز مسافرتی ارزان‌تر از قیمت بازار است و به همین دلیل افرادی که می‌خواهند به خارج از کشور سفر کنند، ترجیح می‌دهند این ارز را دریافت کنند. مبلغ ارز مسافرتی اغلب حدود چند هزار تومان ارزان‌تر است و دریافت ارز به این قیمت، یک هزینه چند میلیونی را برای مسافران کمتر می‌کند.

البته باید توجه داشته باشید ارز مسافرتی تنها یک بار در سال به افراد تعلق می‌گیرد. در نظر داشته باشید طبق تجربه بعضی مسافران، گاهی اوقات وقتی که برای دریافت این ارز مسافرتی به صرافی‌های دولتی مواجعه می‌کنید، به تناسب شرایط خود به شما دلار یا یورو می‌دهند و ممکن است نوع ارز موردنظر شما را نداشته باشند.

در حاشیه نشستی که رئیس بانک مرکزی با فعالان اقتصادی داشت، تصمیم گرفته شد مجددا سهمیه ارز دانشجویی و ارز مسافرتی برقرار شود. البته مسئولان تلاش دارند مانع سواستفاده‌ افراد از این سهمیه‌ها شوند. به علاوه به نظر می‌رسد قرار است سامانه‌ای راه‌اندازی کنند که افراد از طریق آن سامانه و به صورت غیرحضوری درخواست خودشان را ثبت کنند، اما اینکه این سامانه چه زمانی به طور کامل قرار اجراست، چندان مشخص نیست. در حال حاضر گفته شده که سایت my.ice.ir برای این منظور راه‌اندازی شده است، اما مسافران زیادی تجربه استفاده از آن را ندارند.

برای دریافت ارز مسافرتی چه مدارکی لازم است؟

مهم‌ترین چیزی که باید بدانید و بسیار دقت کنید، مدارکی است که زمان درخواست ارز مسافرتی ۱۴۰۱ باید همراه داشته باشید. من در ادامه فهرست این مدارک را برای شما آماده کرده‌ام.

• اصل و کپی گذرنامه‌ ایرانی شخص: برای دریافت ارز مسافرتی حتما باید گذرنامه شما حداقل به مدت ۶ماه اعتبار داشته باشد.
• ارائه اصل و کپی بلیط هواپیما با مهر آژانس هواپیمایی: دقت داشته باشید اگر بلیط خود را به صورت اینترنتی خریده‌اید، کد رهگیری، اطلاعات شرکت صادرکننده بلیط و تاریخ و زمان خرید روی آن نوشته شده باشد.
• ارائه اصل و کپی کارت ملی
• ارائه رسید واریز وجه عوارض خروج از کشور: هر بار می‌خواهید از کشور خارج شوید، باید مبلغی تحت عنوان عوارض خروج از کشور بپردازید. این مبلغ بستگی به این که چندمین سفر خارجی شماست، متفاوت است.
• ارائه اصل و کپی ویزا: البته درصورتی که قصد سفر به کشورهای نیازمند ویزا را دارید.
• تکمیل فرم درخواست ارز: توجه داشته باشید باید این فرم را در کمال دقت پر کنید، چون اگر اشتباهی در آن باشد یا ناقص باقی بماند، برایتان مشکل‌ساز خواهد شد.
• پرداخت مبلغ ریالی مبادلاتی روز ارز درخواستی و تحویل رسید آن: امکان دارد صرافی‌های دولتی علاوه بر مبلغ روز ارز درخواستی، مبلغی هم به عنوان کارمزد فروش آن ارز از شما دریافت کنند.
• شماره موبایل و حساب بانکی معتبر: شماره تماسی و حساب بانکی که به صرافی دولتی اعلام می‌کنید، باید دقیقا به نام خودتان باشد.

چند نکته مهم در مورد ارز مسافرتی

درباره ارز مسافرتی لازم است چند نکته را بدانید و به آن توجه داشته باشید.

نکته ۱: صرافی دولتی فرم تقاضای ارز مسافرتی را به شما می‌دهد تا آن را پر کنید. نرخ مبادلاتی ارز نیز مثل نرخ بازار آزاد ارز هر روز درحال تغییر است؛ بنابراین صرافی قیمت روز مبادلاتی آن ارز را به شما اعلام می‌کند تا پرداخت کنید. پس اگر کسی هفته گذشته قیمت کمتر یا بیشتری پرداخت کرده، نباید تعجب کنید.

نکته ۲: اگر می‌خواهید برای سفر زیارتی این ارز را بخرید، واجب است نام شما در پرتال سازمان حج و زیارت قابل مشاهده باشد.

نکته ۳: برای دریافت ارز مسافرتی حتما باید خود متقاضی مراجعه کند، یعنی اگر یک خانواده ۴ نفره هستید که قصد سفر دارید، باید هر ۴ نفرتان برای دریافت ارز به صرافی مراجعه کنید.

نکته ۴: درصورتی که گذرنامه‌تان را عوض کردید یا المثنی گرفتید، باید گذرنامه قبلی خود را به متصدی صرافی دولتی ارائه بدهید تا آن را بررسی کند.

شرایط لازم برای دریافت ارز مسافرتی

اگر می‌خواهید ارز مسافرتی بگیرید، حتما باید شرایط زیر را داشته باشید:

• برای دریافت ارز مسافرتی لازم است حتما قصد سفر به یک کشور خارجی را داشته باشید. شما باید بلیط سفر خود را ارائه دهید تا بتوانید سهمیه ارز مسافرتی ۱۴۰۱ را تحویل بگیرید.
• توجه داشته باشید ارز مسافری تنها یک بار در سال به شما تعلق می‌گیرد.
• همچنین رده سنی مسافران هم برای دریافت این ارز اهمیت دارد. افراد بالای ۱۲ سال می‌توانند این ارز را دریافت کنند.

ارز مسافرتی به چه افرادی تعلق نمی‌گیرد؟

اما ۴ دسته از افراد هستند که ارز مسافرتی به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. این ۴ دسته به شرح زیر هستند:

• فرد متقاضی باید بالای ۱۲ سال سن داشته باشد و به افرادی که کمتر از ۱۲ سال سن دارند، ارز مسافرتی داده نمی‌شود.
• به ایرانیانی که مقیم کشور خارجی، یعنی دو تابعیتی هستند، ارز مسافرتی داده نمی‌شود.
• این نوع ارز به افرادی که گذرنامه خدمات یا سیاسی دارند، تعلق نخواهد گرفت.

از کجا ارز مسافرتی بگیرید؟

در حال حاضر می‌توانید ارز مسافرتی را از صرافی‌های بانکی، صرافی‌های دولتی و صرافی‌های خصوصی با مجوز رسمی از بانک مرکزی دریافت کنید. این مراکز اول مدارک شما را بررسی می‌کنند و بعد ارز مسافرتی را به یورو یا معادل دلاری و پوندی آن به شما خواهند داد.

‌برای آنکه به صورت حضوری این ارز را تهیه کنید، لازم است مدارک موردنیاز را جمع‌آوری و به یکی از صرافی‌های دولتی مراجعه کنید. درباره صرافی‌ها در نظر داشته باشید حتما به یک صرافی معتبر مراجعه کنید تا بعدا به مشکل نخورید.

علاوه‌براین بانک مرکزی ایران یک سامانه آنلاین برای عرضه ارز مسافرتی هم راه‌اندازی کرده است. شما می توانید به سایت https://my.ice.ir/ مراجعه کنید. این سایت با اسم بازار متشکل ارزی هم شناخته شده است. در این سایت اول  اطلاعات هویتی خود را ثبت می‌کنید و فهرست صرافی‌های مجاز را بررسی می‌کنید.

بعد از اینکه درخواستتان را برای صرافی موردنظر ثبت کردید، زمان مراجعه به صرافی و دریافت ارز مسافرتی از طریق پیامک به شما ارسال می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت این سامانه فرایند پیداکردن صرافی و امور اولیه را آسان‌تر کرده است.

چه زمانی برای دریافت و پرداخت ارز مسافرتی اقدام کنید؟

یادتان باشد مسافران حداکثر از ۷ روز قبل پرواز خارجی خود می‌توانند بای دریافت ارز مسافرتی از مراکز و صرافی‌های مجاز اقدام کند. اگر قبل از پرواز این ارز را دریافت نکنید، نمی‌توانید بعد از برگشت از سفر خارجی برای دریافت آن به مراکز مجاز مراجعه کنید.

بنابراین توصیه می‌کنیم حتما در همین بازه زمانی برای دریافت ارز اقدام کنید. همچنین اگر می‌خواهید دریافت ارز را به ساعات پایانی موکول کنید، ساعت پرواز را در نظر داشته باشید.

آیا می‌شود شخص دیگری را به‌جای خودتان به صرافی بفرستید؟

جواب این سوال منفی است. چون همان طور که بالاتر هم گفتم برای دریافت ارز مسافرتی حتما خود شخص متقاضی باید حضور داشته باشد و صرافی هیچ شخص دیگری به جز متقاضی حتی بستگان درجه اول را نمی‌پذیرد.

و در نهایت…

شما باید در ساعات بانکی به صرافی مراجعه کنید تا بتوانید از حسابتان پول را به حساب صرافی جابه‌جا و بعد ارز را نقدی دریافت کنید. اگر در مورد سهمیه ارز مسافرتی ۱۴۰۱ هر سوالی داشتید، می‌توانید در نظرات برای ما بنویسید تا ما در اولین فرصت جواب سوال شما را بدهیم.