برای دانشجویانی که قصد مهاجرت تحصیلی دارند، تحصیل در اروپا به دلیل استانداردهای بالای زندگی و سطح علمی دانشگاه‌های آن در اولویت قرار دارد. در میان کشورهای اروپایی تحصیل در کشوری مانند فرانسه برای جوانانی که رویای زندگی در پاریس بی‌مانند را در سر می‌پرورانند همیشه بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. امکانات رفاهی به همراه کیفیت مطلوب آموزش عالی دانشجویان بین‌المللی را به ادامه تحصیل در فرانسه ترغیب می‌کند. در این مقاله از مجله علی بابا قصد داریم شرایط تحصیل در فرانسه را برای دانشجویان علاقه‌مند به تحصیل دانشگاهی در این کشور بررسی کنیم.
فرانسه مقصدی ایدئال برای تحصیل
از آنجا که در فرانسه، دولت نظام آموزشی را مورد حمایت قرار می‌دهد ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز دولتی این کشور هزینه ناچیزی را دربرمی‌گیرد. از سوی دیگر طبق آمار رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان، ده دانشگاه برتر فرانسه در فهرست ۳۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارند. این ویژگی‌ها باعث شده فرانسه برای مهاجرت تحصیلی مورد توجه دانشجویان بین‌المللی قرار بگیرد. در حال حاضر فرانسه یکی از ده کشور فعال در زمینه جذب دانشجوی بین‌المللی در جهان محسوب می‌شود.
بیش از ۳۵۰۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی دولتی و خصوصی در فرانسه فعالیت می‌کنند. در موسسه‌های دولتی دوره‌های آموزشی در تمام علوم نظیر علوم پایه، فنی و مهندسی، پزشکی و علوم انسانی سالانه برگزار می‌شود و دانشجویان بسیاری از این موسسات فارغ‌التحصیل می‌شوند. از آنجا که طبق آمار تنها ۴۰ درصد از دانش‌آموزان فرانسوی پس از پایان تحصیلات دوره متوسطه وارد دانشگاه می‌شوند و از میان آنها حدود ۷۰ درصد از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند، پذیرش دانشجویان بین‌المللی در رشته‌های مختلف در فرانسه صورت می‌گیرد.
پذیرش از دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی فرانسه
مدرک معتبر زبان فرانسوی نظیر TCF یا TEF با حداقل نمره B1 یکی از پیش‌شرط‌های مهم دریافت پذیرش از دانشگاه‌های فرانسه است. به همین دلیل بسیاری از دانشجویان بین‌المللی ابتدا برای گذراندن دوره زبان فرانسوی در فرانسه درخواست پذیرش می‌کنند تا زبان این کشور را در محیط بیاموزند و پس از آن راحت‌تر بتوانند برای پذیرش در دانشگاه درخواست بدهند. مسلم است تسلط کافی به زبان فرانسوی یافتن شغل در حین تحصیل یا پس از آن را آسان خواهد کرد.
بازه زمانی برای درخواست پذیرش از دانشگاه‌های فرانسه از تاریخ ۱ نوامبر تا اواسط ژانویه تعیین شده است. دانشگاه‌ها نیز تا اواسط آوریل به درخواست‌ها پاسخ می‌دهند. سال تحصیلی در فرانسه از ماه سپتامبر یا اکتبر تا پایان ماه ژوئن برگزار می‌شود و دو ترم تحصیلی را دربردارد.
پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی
تمام دروس دوره کارشناسی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی فرانسه به زبان فرانسه ارائه می‌شود و در مقاطع بالاتر تحصیلی نیز تعداد کمی از دروس به زبان انگلیسی تدریس می‌شود، بنابراین تسلط به زبان فرانسه برای تحصیل در فرانسه اهمیت زیادی دارد.
دوره کارشناسی در فرانسه حدود سه تا چهار سال بسته به رشته تحصیلی زمان می‌برد. دانشجو برای پذیرش در این مقطع باید با دانشگاه مورد نظر مکاتبه کند و شرایط پذیرش را جویا شود.
برای ثبت درخواست مدارکی نظیر دیپلم یا پیش‌دانشگاهی و مدرک زبان فرانسه الزامی است. رشته‌های زبان فرانسه، هنر، داروسازی، روان‌شناسی و… در دوره کارشناسی دارای بیشترین درخواست از سوی دانشجویان بین‌المللی محسوب می‌شوند. این رشتهها برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و اشتغال به منظور اخذ اقامت پس از اتمام تحصیل در فرانسه نیز بسیار کاربردی هستند.
دانشجویان مقطع کارشناسی می‌توانند در طول دوره تحصیل با استفاده از خدمات دانشجویی از حمل‌ونقل شهری رایگان، کارت بیمه دانشجویی، کمک هزینه مسکن و… بهره‌مند شوند.
پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد
پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد برای دانشجویان بین‌المللی به شرط برخورداری از سوابق تحصیلی مطلوب و رزومه قوی شرایط آسان‌تری دارد. دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را دارند باید در آزمون TCF که از سوی سفارت فرانسه برگزار می‌شود شرکت کنند. برای قبولی در رشته‌های فنی و مهندسی حداقل نمره B1 و برای دانشجویان رشته‌های علوم انسانی حداقل نمره B2 مورد نیاز است. همچنین به دلیل تدریس برخی از دروس دوره کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی ارائه مدرک زبان انگلیسی آیلتس با حداقل نمره ۶ برای برخی از دانشگاه‌ها ضروری است.
دوره کارشناسی ارشد در فرانسه شامل دو دوره مستر ۱ و مستر ۲ است که هر کدام یک تا دو سال به طول می‌انجامد. دوره کارآموزی نیز با توجه به رشته تحصیلی و دانشگاه موردنظر برگزار می‌شود.
دانشجویان دوره کارشناسی ارشد نیز می‌توانند کار پاره‌وقت دانشجویی انجام دهند و حدود ۲۰۰ یورو در هفته حقوق دریافت کنند.
یکی از اقداماتی که به پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های فرانسه کمک می‌کند برقراری ارتباط با اساتید و مشورت درباره موضوع تز یا پروژه با آنهاست. توصیه‌نامه‌ای که استاد راهنما در اختیار دانشجو قرار می‌دهد به همراه سایر مدارک هنگام ثبت‌نام ارائه می‌شود.
پذیرش دانشجو در مقطع دکترا
مقطع دکترا در دانشگاه‌های فرانسه حدود سه تا چهار سال زمان نیاز دارد و دانشجویان این مقطع به عنوان محقق شناخته می‌شوند. تحصیل در مقطع دکترا در فرانسه شغل محسوب می‌شود و دانشجویان دکترا حقوق دریافت می‌کنند. دانشجویان دکترا نیز می‌توانند با ارائه کارت دانشجویی از برخی خدمات نظیر حمل‌ونقل عمومی به صورت رایگان استفاده کنند.
پذیرش دانشجو در رشته پزشکی
تحصیل در رشته‌های پزشکی در فرانسه نیاز به شرکت در آزمون ورودی دارد. دانشجو پس از ارائه مدارک به دانشگاه و دریافت پذیرش، سال اول تحصیل را به مطالعات سلامت و علوم پزشکی مشترک می‌پردازد و پس از شرکت در آزمون ورودی و در صورت کسب نمره قبولی رسما تحصیلات در رشته پزشکی را آغاز می‌کند.
در صورت عدم قبولی در آزمون دانشجو یک بار دیگر فرصت دارد شانس خود را امتحان کند. رشته پزشکی در فرانسه ۶ سال به طول می‌انجامد. پس از اتمام دوره تحصیلی نیز دوره کارآموزی به مدت ۳ سال در بیمارستان‌ها و مراکز خدمات درمانی باید سپری شود.
دریافت ویزای تحصیلی فرانسه
دانشجو پس از دریافت پذیرش در مقطع تحصیلی موردنظر باید برای دریافت ویزای تحصیلی اقدام کند. ویزای تحصیلی در دو نوع ویزای کوتاه‌مدت تحصیلی شینگن و ویزای بلندمدت تحصیلی شینگن ارائه می‌شود. ویزای کوتاه‌مدت سه ماه اعتبار دارد و برای افرادی که در دوره‌های زبان شرکت می‌کنند مناسب است. این ویزای تحصیلی تمدید نخواهد شد. ویزای بلندمدت برای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا که بیش از ۶ ماه به طول می‌انجامد صادر می‌شود و تا پایان دوره تحصیل دارای اعتبار است.
برای اخذ ویزای تحصیلی بلندمدت دانشجو باید پرونده ویزای بلندمدت دانشجویی را تشکیل دهد و مدارک لازم را تحویل و هزینه مصاحبه را پرداخت کند. سپس اصل مدارک لازم برای ویزای تحصیلی فرانسه را تحویل داده و مبلغ تعیین‌شده را به شرکت VFS پرداخت کند و پاسپورت خود را از این شرکت تحویل بگیرد.
محل اسکان دانشجو
دانشگاه‌های فرانسه برای دانشجویان خوابگاه در نظر گرفته‌اند و اطلاعات مربوط به آن در سایت دانشگاه قابل دسترسی است. به طور معمول اجاره خوابگاه در حدود ۲۵۰ تا ۳۵۰ یورو در ماه است. به جز خوابگاه، دانشجویان بین‌المللی می‌توانند مسکن دانشجویی اجاره کنند. برای این منظور کمک ویژه دولت برای هزینه مسکن دانشجو که تنها فرانسه در میان کشورهای اروپایی آن را ارائه می‌کند بسیار کمک‌کنننده است.
دانشجویان برای برخورداری از کمک هزینه مسکن باید محل مورد نظر را اجاره کرده باشند تا بتوانند آدرس و میزان اجاره‌بها را اعلام کنند. برخورداری از یک حساب بانکی در فرانسه و بیمه اجتماعی دانشجویی نیز برای دریافت کمک هزینه مسکن ضروری است. همچنین بعضی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی فرانسه نیز کمک‌هزینه‌هایی برای پرداخت اجاره مسکن دانشجویی و خوابگاه به دانشجویان اختصاص می‌دهند که در حین تحصیل قابل پیگیری است.
شرایط بورسیه تحصیلی
تحصیل در فرانسه به دلیل پایین بودن هزینه‌های تحصیل نسبت به دیگر کشورهای اروپایی و همچنین ارائه کمک‌هزینه‌های تحصیلی همواره مورد استقبال دانشجویان بین‌المللی قرار دارد. دولت، دانشگاه‌ها و خیریه‌ها در فرانسه بورسیه‌های تحصیلی متنوعی ارائه می‌کنند. رشته تحصیلی، مقطع، سوابق تحصیلی دانشجو و میزان شهریه مرکز آموزشی عواملی هستند که میزان مبلغ بورسیه را تعیین می‌کنند. بدیهی است دانشجویانی که از سوابق تحصیلی بهتر و نمرات بالاتری برخوردار باشند در اولویت اخذ بورسیه تحصیلی قرار می‌گیرند.
شرایط کار در دوران تحصیل در فرانسه
دانشجویان بین‌المللی در فرانسه حق دارند در طول دوران تحصیلی به صورت پاره‌وقت حداکثر تا ۲۰ ساعت در هفته کار کنند. البته این امکان برای دانشجویانی فراهم است که ۱۸ سال آنها تمام شده باشد و نوع ویزای آنها، ویزای تحصیلی بلندمدت با اعتبار بیش از سه ماه باشد.
دانشجویانی که تمایل به کار دانشجویی دارند باید مجوز کار دانشجویی را از وزارت کار فرانسه دریافت کنند. برای این منظور باید مدارکی نظیر گذرنامه یا ویزا، کارت دانشجویی، بیمه، قرارداد کاری و فرم درخواست کار که توسط متقاضی تکمیل شده را ارائه کنند.
با استفاده از ویزای تحصیلی بلندمدت می‌توان در طول یک سال ۹۴۶ ساعت کار کرد و با حقوق دریافتی بخشی از مخارج زندگی را تامین کرد. معمولا کار پاره‌وقت دانشجویی در همان دانشگاه یا مراکز دانشگاهی به صورت فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی، ورزشی، کمک به دانشجویان معلول و… ارائه می‌شود. انجام کار پاره‌وقت در حین تحصیل در فرانسه علاوه بر تامین رفاه مالی، به ارتباطات اجتماعی دانشجویان و آشنایی بیشتر آنها با فرهنگ جامعه کمک موثری می‌کند.
دانشجویان مقطع دکترا در فرانسه شاغل محسوب می‌شوند و بر اساس قانون کار در این کشور حقوق ماهانه دریافت می‌کنند. آنها تا ۶ ماه پس از فارغ‌التحصیلی فرصت دارند شغلی تمام وقت برای خود پیدا کنند.
کار پاره‌وقت یا کار دانشجویی علاوه بر کسب درآمد، تجربه و مهارت با ایجاد سابقه کار برای دانشجویان و جلب نظر کارفرما پیدا کردن کار تمام‌وقت را برای متقاضیان سهل خواهد کرد.
سایت‌های کاریابی و معرفی مشاغل نظیر Pôle Emploi آخرین آگهی‌های استخدام و درخواست همکاری را در اختیار کارجویان قرار می‌دهند. مراجعه به این سایت‌ها برای پیدا کردن شغل مناسب بسیار راهگشا خواهد بود. علاوه بر این در طول سال بارها نمایشگاه‌های کار در فرانسه برپا می‌شود که فرصت خوبی برای آشنایی با مشاغل و کارفرمایان به صورت حضوری است. توجه به شبکه‌های اجتماعی نظیر لینکدین نیز با تاکید بر سوابق تحصیلی و شغلی افراد یکی دیگر از راه‌های پیدا کردن شغل مناسب برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان است.
نکته مهمی که باید به خاطر داشت ارائه رزومه کامل توسط دانشجو و کارجو برای جلب توجه کارفرمایان است. نگارش یک رزومه خوب مهارتی است که به دانشجوی جویای کار در پیدا کردن مناسب‌ترین شغل کمک موثری خواهد کرد.
