حدود یک ساعت و نیم تا دو ساعت که از تهران دور و به استان البزر نزدیک شوید، به یک تالاب با مساحت ۱۰ هزار هکتاری می‌رسید که نامش تالاب صالحیه یا تالاب نظرآباد است. این تالاب از جاهای دیدنی کرج و استان البرز و جایی است که جان خیلی از پرندگان، گیاهان و جانوران به جان آن گرده خورده.
در این مطلب از مجله علی‌بابا همراه من شوید تا از جذابیت‌های این تالاب و نکات مهم سفر به آن بیشتر و مفصل‌تر بگویم.
تالاب صالحیه کجاست؟
مسیر تالاب صالحیه از تهران چطور است؟
جاهای دیدنی نزدیک به تالاب صالحیه کجاها هستند؟
در تالاب صالحیه کجا اقامت کنیم؟
برای بازدید از تالاب مجوز لازم است؟
معرفی کلی تالاب صالحیه
تالاب صالحیه از جاهای دیدنی استان البرز است که در نزدیکی روستای صالحیه میتوانید آن را پیدا کنید. تالاب صالحیه یک تالاب فصلی است یعنی در همه فصل‌ها پرآب نیست و با گرم‌شدن هوا و کم‌شدن بارندگی، از آب این تالاب عملا چیزی باقی نمی‌ماند.
وقتی آب تالاب صالحیه خشک می‌شود، دیگر این تالاب برای پرندگان جذاب و قابل سکونت نیست و ممکن است اصلا پرنده مهاجری به آن سفر نکنند. عمق تالاب نظرآباد در تمام قسمت‌هایش یکی نیست و بخش‌های نیمه‌عمیق، کم‌عمق و باتلاقی دارد. اما به‌طور میانگین عمق این تالاب ۲ متر است.
عکس از سایت: Google Maps
تالاب صالحیه حکم یک سرمایه طبیعی را دارد چون وجودش باعث می‌شود تا ذراتی مزاحم مثل ریزگرد و گردوغبار و نمک به شهرهای حوالی تالاب هجوم نیاورند و از همه مهم‌تر اینکه مامن و محل زندگی گیاهان، جانوران و پرندگان مختلف است.
موقعیت جغرافیایی تالاب صالحیه
به طور کلی قسمت‌های مختلف تالاب صالحیه به استان البرز و قزوین راه پیدا می‌کند. این تالاب از قسمت شمالی خود به فرودگاه آزادی شهرستان نظرآباد و روستای صالحیه (قارپوز آباد) و از بخش جنوبی به قشلاق دایلر استان البرز می‌رسد.
عکس از سایت: Google Maps
در غرب تالاب صالحیه از طرفی همزادش یعنی تالاب الله‌آباد شهرستان آبیک قرار دارد که با هم یک پهنه تالابی را شکل می‌دهند. از طرف دیگر قسمتی از غرب این تالاب به زمین‌های روستای شهرآباد استان قزوین محدود می‌شود و در شرق آن روستای شیخ حسن وجود دارد.
تالاب صالحیه کجاست؟
تالاب صالحیه در شهرستان نظرآباد استان البرز و دهستان احمدآباد قرار گرفته است. تمام این تالاب در استان البرز نیست و قسمتی از آن در استان قزوین هم وجود دارد.
عکس از: سایت Alborzpv
لوکیشن تالاب صالحیه روی گوگل مپ
بهترین مسیر دسترسی به تالاب صالحیه
برای رفتن از تهران به تالاب صالحیه باید اول به سمت اتوبان کرج_ قزوین بروید. بعد از اتوبان، مقصد بعدی شما باید خروجی نظرآباد باشد و از این خروجی باید به سمت نظرآباد بروید. بعد از نظرآباد در مسیرتان دو مکان ارزشمند هستند یکی تپه باستانی و قدیمی به نام ازبکی و مکان دیگر احمدآباد محل دفن پیکر دکتر مصدق است. بعد از احمدآباد، باید به سمت روستای صالحیه حرکت کنید و از فرودگاه آزادی رد شوید تا به تالاب صالحیه برسید.
عکس از سایت: Google Maps
نگاهی به تاریخچه و پیدایش تالاب صالحیه
تالاب صالحیه تا قبل از سال ۱۳۹۶ فقط یک آبگیر بود اما بعد از این زمان، اداره حفاظت محیط زیست استان البرز تصمیم گرفت آن را به عنوان تالاب ثبت کند تا بیشتر به آن توجه و رسیدگی شود.
عکس از سایت: Google Maps
مساحت و عمق تالاب صالحیه همیشه دستخوش یکسری عوامل طبیعی مثل بارندگی بوده و در حال حاضر با باتلاق‌هایش مساحتی در حدود ۱۰ هزار هکتار دارد. آب این تالاب از رودخانه کران، آب‌های روان و سیلاب‌ها تامین می‌شود و بسته به میزان بارش گاهی زیاد است و گاهی کم.
آب‌وهوای تالاب صالحیه
تالاب صالحیه در استان البرز و اقلیمی قرار گرفته که زمستان‌هایی سرد و تابستان‌هایی با آب و هوای معتدل دارد. معمولا تالاب صالحیه بیشترین حجم از بارندگی را در اسفند و فروردین ماه دارد و به طور کلی مقدار بارندگی در هر سال در این تالاب حدود ۲۲۰ میلی‌متر است.
عکس از سایت: Google Maps
پوشش گیاهی و جانوری اطراف تالاب صالحیه
ساکنان تالاب نظرآباد گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری هستند. پرندگان این تالاب حدود ۱۲۰ گونه هستند و جذابیت دیدنشان به این است که بعضی از آن‌ها مهاجرند و درواقع در فصل سرما مهمان تالاب می‌شوند.
بسته به زمانی که به تالاب صالحیه می‌روید، میتوانید همه یا تعدادی از پرندگان زیر را ببینید:
- درنای خاکستری
- غاز خاکستری
- اردک سبز
- تنجه (پرنده‌ای از تیره مرغابیان)
- آنقوت (اردکی شبیه به غاز)
- حواصیل (مرغ ماهی‌خوار)
- اگرت (نوعی از حواصیل کوچک و سفیدرنگ)
- فلامینگو
- لک‌لک سیاه
- پلیکان
عکس از سایت: Google Maps
خرگوش، روباه، گرگ، شغال، گراز و سنجاب پستاندارانی هستند که در تالاب صالحیه زندگی می‌کنند. گونه‌های گیاهی تالاب نظرآباد شمال گونه‌های گیاهی استپی (گونه‌هایی از گیاهان گندمی)، مرتعی، گرامینه (علوفه‌ای) و درمنه (گیاهی با خاصیت دارویی مفید برای سلامت گوارش و قلب) هستند.
جاهای تفریحی و دیدنی نزدیک به تالاب صالحیه
هر وقت به تالاب صالحیه سر زدید میتوانید به روستاهای خوشآبوهوای زیر که در حوالی این تالاب هستند، بروید.
عکس از سایت: Google Maps
– روستای صالحیه
روستای صالحیه که اسم قبلیش قارپوز آباد بود، مثل تالاب صالحیه در دهستان احمدآباد و شهرستان نظرآباد البرز قرار دارد. تپه ازبکی و فرودگاه آزادی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مکان‌های این روستا هستند.
عکس از: سایت Tasnimnews
– روستای شیخ حسن
شیخحسن یا نظرآباد روستایی است که در دهستان نجم‌آباد و منطقه تاریخی و قدمت‌داری به نام تنکمان در شهرستان نظرآباد استان البرز قرار دارد.
عکس از: سایت Farsnews
پرنده‌نگری در تالاب صالحیه
وقت سفر به تالاب صالحیه زمانی کاملا احساس آرامش می‌کنید که به تماشای پرندگان این تالاب بنشینید؛ البته اگر به پرندگان و رفتارشان علاقه‌مند باشید. پیشنهاد می‌کنم تجربه پرنده‌نگری در تالاب صالحیه را با توضیحات و اطلاعات یک تورلیدر یا پرنده‌نگر ماهر در این رابطه، عمیق‌تر و لذت‌بخش‌تر کنید.
عکس از سایت: Google Maps
بعضی از تورلیدرها با خودشان یک تلسکوپ مخصوص دارند که اگر پرنده‌ها را با این وسیله ببینید، حتما پرنده‌ها و رفتارشان به چشمتان شگفت‌انگیزتر به نظر می‌آیند. یک پرنده‌نگر متخصص به شما توضیح می‌دهد که چه پرندگانی در تالاب صالحیه زندگی می‌کنند و چه شکل و رفتاری دارند.
وسایل زیر برای پرنده‌نگری در تالاب صالحیه به کار شما می‌آیند:
- دفترچه یادداشت
- دوربین عکاسی
- دوربین دوچشمی
- لباس گرم
- چکمه
- لباس بادگیر
- آب و خوراکی
- کلاه و عینک آفتابی
عکس از سایت: Google Maps
بهترین زمان بازدید از تالاب صالحیه
بهترین زمان بازدید از تالاب صالحیه از این نظر که بتوانید بیشترین تعداد پرنده‌های مهاجر را ببینید، روزهای آخر شهریور تا روزهای اول بهار است. اگر طرفدار هوای بارانی و خنک هستید، بهترین زمان برای رفتن به این تالاب، اوایل بهار است.
عکس از سایت: Google Maps
اقامت در تالاب صالحیه
اقامتگاههای بومگردی، ویلاها و سوئیتهای نظرآباد گزینه‌های مناسبی هستند تا شما اقامت در نزدیکی تالاب صالحیه را با امکانات و هزینه‌ای مناسب تجربه کنید.
عکس از سایت: Google Maps
توصیه‌هایی برای سفر به تالاب صالحیه
- پرنده‌نگرها روی این موضوع تاکید دارند که هنگام رفتن به تالاب صالحیه بهتر است رنگ لباستان جیغ نباشد و لباسی هم‌رنگ طبیعت بپوشید تا آرامش این اکوسیستم به هم نخورد.
- هنگام تماشای پرندگان تالاب فقط آن‌ها را نگاه کنید و هیچ سروصدایی به پا نکنید تا این موجودات دچار استرس و تنش نشوند.
- اگر زمانی که به تالاب صالحیه می‌روید هوا سرد باشد، تعداد پرنده بیشتر مخصوصا پرندگان مهاجر بیشتری را هم میتوانید می‌بینید.
- اگر می‌خواهید حالت زنده‌تر و پرآب‌تری از تالاب صالحیه را ببینید، فصل بهار به این منطقه سفر کنید.
عکس از سایت: Google Maps
حال تالاب صالحیه خوش نیست…
چند سالی است که مسائلی مثل گرمای هوا، چرای بی‌رویه دام‌ها و استفاده بی‌ملاحظه از آب تالاب برای کشاورزی، باعث شده تا متاسفانه تالاب صالحیه خشک و بی‌رونق شود. همان‌طور که قبل‌تر گفتم این تالاب جایی برای زندگی جانوران مختلف است؛ پس اگر این تالاب خشک شود فقط یک طبیعت زیبا از بین نمی‌رود و جان موجودات زیادی هم به خطر می‌افتد.
چند سال پیش تالاب صالحیه تا مرزی نابودی هم پیش رف،ت اما خوشبختانه در سال ۱۳۹۷ احیا شد و موجودات ساکن این تالاب هم جان تازه‌ای گرفتند. هنوز هم تالاب صالحیه در معرض خطر خشکی و از بین‌رفتن قرار دارد و برای بقایش نیاز به مراقبت‌ها و تلاش‌های تخصصی محیط‌زیستی دارد.
