شیراز و موزه های شیراز نماد تاریخ هستند. این منطقه آن‌قدر موزه‌ها و گالری‌های ارزشمند و فوق‌العاده دارد که در کمتر شهری می‌توانید با آن روبه‌رو شوید. قدمت چند هزار ساله و پیشینه غنی تاریخی شیراز باعث شده تا این منطقه باستانی به یکی از قطب‌های گردشگری و توریستی ایران تبدیل شود. بدون شک گنجینه‌های تاریخی بسیاری در دل این منطقه نهفته است و این خود گواه موزه های شیراز و شهرهای اطراف آن است. موزه‌هایی که بر اساس زمینه‌های مختلف تاریخی، فرهنگی، اقلیمی، طبیعی و… شکل گرفته‌اند و آثار و اشیایی در خود جای داده‌اند که به اولین تمدن‌های ایران باستان بازمی‌گردند.
چه علاقه‌مند به تاریخ باشید چه نباشید از تماشای موزه های شیراز شگفت‌زده خواهید شد. به تک‌تک جزئیات توجه کنید؛ این موزه‌ها حافظه تاریخی این مرزوبوم هستند. این اشیا، این نوشته‌ها متعلق به مردمانی است که چندین هزار سال پیش در این منطقه زندگی می‌کردند. بر روی همین زمین گام برمی‌داشتند و در همین هوا نفس می‌کشیدند.
تماشای موزه های شیراز یکی از اصلی‌ترین برنامه‌هایی است که باید در سفر به شیراز گنجانده شود. اصالتی که در این موزه‌ها وجود دارد را هیچ‌گاه از یاد نخواهید برد. در سکوت به کتیبه‌ها، مجسمه‌ها، سرنیزه‌ها و… نگاه کنید صدای تاریخ را می‌شنوید؟
در این مقاله به طور مفصل به معرفی موزه های شهر شیراز می‌پردازیم.
موزه تخت جمشید
یکی از مشهورترین موزه های شیراز، موزه تخت‌جمشید است. ساختمان این موزه در منطقه باستانی مرودشت و در مجموعه ۲۵۰۰ ساله تخت جمشید قرار گرفته است. منطقه مرودشت، یکی از زیباترین جاهای دیدنی شیراز است و هر ساله گردشگران بسیاری به قصد بازدید از این منطقه تاریخی، به شیراز سفر می‌کنند.
این بنا در گذشته به عنوان کاخ ملکه شناخته می‌شده. ساخت آن به دستور خشایارشاه صورت گرفته و نهایتا در زمان اردشیر یکم به پایان رسیده است. ساختمان موزه تخت جمشید به عنوان قدیمی‌ترین بنای بازسازی شده ایران شناخته می‌شود.
این موزه فوق‌العاده پر است از آثار و اشیای کشف شده ایران باستان و بنای آن از یک تالار بزرگ، دو گالری و یک ایوان تشکیل شده است. در بازدید از موزه تخت‌جمشید می‌توانید بقایای ارزشمندی مثل کتیبه حرم خشایارشاه، مجسمه‌های سنگی و فلزی، گل‌نبشته‌هایی با خط ایلامی، زیورآلاتی از جنس طلا و نقره، سازهای قدیمی، سرستون‌ها، سرنیزه و پیکان، خمره‌ها و ظروف سفالی و… را تماشا کنید.
ساعت بازدید موزه تخت‌جمشید
بهار و تابستان: ۱۹:۳۰_ ۷:۳۰
پاییز و زمستان: ۱۸:۰۰_۸:۰۰
چطور به موزه تخت‌جمشید برویم؟
آدرس: شیراز، 10 کیلومتری شمال شهر مرودشت
موزه پارس
یکی از جذاب‌ترین موزه های شیراز، موزه پارس است. این موزه ارزشمند در خیابان زند و منطقه باغ نظر شیراز قرار گرفته و بنای آن متعلق به دوره زندیه است. این بنا از سال 1315 به عنوان موزه استفاده شده و در سال 1314 به ثبت ملی رسیده است.
ویژگی اصلی موزه پارس، قرار گرفتن آرامگاه کریم‌خان‌زند در بخش شاه‌نشین شرقی این عمارت است. این موزه شامل آثار بسیار ارزشمندی از دوره‌های متفاوت تاریخی است. از جمله این اشیا تاریخی می‌توان به شمشیر کریم‌خان‌زند، نقاشی‌های لطفعلی‌خان صورتگر، کتیبه‌ها و مفرغ‌های لرستان، مجموعه قرآن خطی نفیس، اشیای تزئینی میناکاری‌شده و… اشاره کرد.
ساعت بازدید موزه پارس
از ۷:۳۰ تا ۲۰
چطور به موزه پارس برویم؟
آدرس: شیراز، میدان شهرداری، مقابل ارگ کریمخان
موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز
بدون شک یکی از بی‌نظیرترین موزه های شیراز، موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی است. این موزه در سال ۱۳۵۳ با هدف بالا بردن سطح دانش عمومی و شناخت ارزش جانوران، گیاهان، کانی‌ها و فسیل‌ها در زندگی انسان و محیط زیست تأسیس شد.
موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز شامل بخش‌های ویژه‌ای مثل بخش جانورشناسی، گیاه شناسی، زمین شناسی، مردم شناسی، آناتومی، تکنولوژی، تاکسیدرمی و… می‌شود. در این مجموعه، بیش از ۲۵۰۰ نمونه از جانوران بی‌مهره و مهره‌دار، ۶۰ گونه گیاهان دارویی، فسیل ماهی با قدمت ۷۰ میلیون سال و انواع کانی معدنی و… نگه‌داری می‌شود.
ساعت بازدید موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز
از 8 تا 16
چطور به موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز برویم؟
آدرس: شیراز، بلوار مدرس، خیابان آزادگان
موزه هنرهای تجسمی شیراز در خانه فروغ الملک (مشکین فام)
خانه فروغ‌الملک یکی از بناهای باارزش به جا مانده از دوره قاجار است. این ساختمان در اصل متعلق به یکی از زنان سرشناس و ثروتمند شیراز به نام فروغ‌الملک است که به هنر، عرفان و مشروطه‌خواهی شهرت داشت. این خانه در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی توسط فروغ الملک قوامی در زمینی به مساحت ۱۰۲۰ متر مربع ساخته شد و در سال ۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در این موزه، آثار ارزشمندی در قالب نقاشی، عکاسی، خوشنویسی، نقش برجسته و… به نمایش گذاشته شده است.
در سال ۸۱ این بنای ۳ طبقه مرمت و بازسازی شد و با هدف ایجاد مرکزی برای نمایش آثار هنرمندان بزرگ شیرازی از جمله آثار خانواده هنردوست و هنرمند مشکین‌فام، به حسین مشکین‌فام واگذار شد.
ساختمان این موزه شامل آشپزخانه، اسطبل، حمام و دو باب منزل مسکونی است. از زیبایی‌های این بنای تاریخی می‌توان به کاشی‌کاری‌ها، نقاشی‌های روی سنگ، دیوارهای آجری، سقف‌های تیرچوبی و… اشاره کرد. یکی از بخش‌های اصلی موزه فروغ‌الملک، کتابخانه‌ای با بیش از ۱۰۰ جلد کتاب و مجله تخصصی است که لطف بازدید از این مکان را دوچندان می‌کند.
موزه هنرهای تجسمی فروغ‌الملک (مشکین‌فام) یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های توریستی و گردشگری شیراز است که در آن آثار هنرمندان معاصر فارس به نمایش گذاشته شده است. این موزه ارزشمند در بافت قدیمی شهر شیراز و در محله سنگ‌سیاه در حوالی امامزاده بی‌بی‌دختران قرار گرفته و همه روزه پذیرای بازدیدکنندگان است.
ساعت بازدید موزه هنرهای تجسمی شیراز در خانه فروغ الملک (مشکین فام)
از ۸ تا ۱۹
چطور به موزه هنرهای تجسمی شیراز در خانه فروغ الملک (مشکین فام) برویم؟
آدرس: شیراز، بافت قدیمی شیراز، بلوار آیت‌الله دستغیب، محله سنگ‌سیاه، پشت امامزاده بی‌‌بی دختران
موزه شاهچراغ شیراز
یکی از اصلی‌ترین جاهای دیدنی شیراز، آرامگاه شاهچراغ است که در سال ۱۳۴۴ برای بازدید گردشگران و زائران حرم شاهچراغ تاسیس شد. در بخشی از صحن بارگاه حضرت شاهچراغ موزه‌ای فوق‌العاده قرار گرفته که در آن آثاری از دوران قبل و بعد از اسلام نگه‌داری می‌شود.
موزه شاهچراغ شیراز شامل یک سالن بزرگ و وسیع است و در آن تعداد بالایی آثار ارزشمند از جمله قرآن‌های نفیس، نسخ خطی، سکه‌های باستانی، انواع ظروف قدیمی از جنس فلز، سفال و شیشه، اسلحه‌های به جا مانده از دوره‌های مختلف، اشیای ارزشمندی مثل فانوس، شمعدان و همچنین نقاشی‌های افراد مشهور به نمایش گذاشته شده است.
ساعت بازدید موزه شاهچراغ شیراز
از ۸ تا ۲۱
چطور به موزه شاهچراغ شیرازبرویم؟
آدرس: شیراز، میدان احمدی، آستان حضرت شاهچراغ
موزه گرمابه شیراز (حمام وکیل)
حمام وکیل در دوره زندیه به دست کریمخان زند ساخته شد. این بنا بدون شک یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است که هر ساله گردشگران و توریست‌های بسیاری را به سمت خود جذب می‌کند. بنایی که امروزه به یکی از بی‌نظیرترین موزه‌های مردم شناسی تبدیل شده است.
حمام وکیل در گذشته بعد از یک دوره مرمت و بازسازی به رستوران و سپس به موزه فرش تبدیل شد اما بعد از مدتی با توجه به کاربری اصلی ساختمان، به عنوان موزه گرمابه شیراز با شماره‌ی ۹۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
درحال حاضر در قسمت سربینه حمام وکیل 30 مجسمه مومی در حالت‌های مختلف طراحی شده که نمایشی از نحوه استحمام و آداب ویژه آن است. با ورود به موزه گرمابه شیراز می‌توان به آداب و رسوم، نحوه پوشش و فرهنگ مردم شیراز در گذشته پی برد.
ساعت بازدید موزه گرمابه شیراز (حمام وکیل)
از ۸ تا ۲۰
چطور به موزه گرمابه شیراز (حمام وکیل) برویم؟
آدرس: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند، خیابان طالقانی، موزه حمام وکیل
موزه مشاهیر شیراز (خانه زینت الملک)
یکی از اصلی‌ترین جذابیت‌های گردشگری شیراز، موزه مشاهیر است. موزه‌ای شبیه به موزه مادام توسو در شهر لندن.
ساختمان خانه زینت‌الملک متعلق به خاندان قوام‌الملک بوده که ساخت آن در سال ۱۲۹۰ هجری قمری توسط علی محمدخان قوام‌الملک دوم آغاز شد و در سال ۱۳۰۲ هجری قمری توسط محمدرضا خان قوام‌الملک سوم به پایان رسید.
ساعت بازدید موزه مشاهیر شیراز (خانه زینت الملک)
از 8 تا 20
چطور به موزه مشاهیر شیراز (خانه زینت‌الملک) برویم؟
آدرس: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند
موزه نظامی شیراز (عفیف آباد)
موزه نظامی شیراز در باغ عفیف‌آباد قرار گرفته و به صورت تخصصی به ابزارآلات و سلاح‌های جنگی و نظامی کشف شده در شیراز می‌پردازد. در این موزه مجموعه‌ای ارزشمند از انواع سلاح‌های سرد و گرم، خودکار و نیمه خودکار، انواع شمشیر، زره، نیزه، کلاه خود، سپر، انواع تفنگ‌های سرپر، سنگ چخماق، تفنگ‌های شکاری، تپانچه، انواع مسلسل و… وجود دارد که متعلق به دوره‌های متفاوت است؛ از دوره صفویه تا عصر حاضر.
ساختمان موزه عفیف آباد از دو طبقه تشکیل شده است که طبقه اول آن شامل موزه اسلحه و طبقه دوم شامل موزه عبرت می‌شود. این ساختمان در گذشته به عنوان محلی برای اقامت خاندان پهلوی در شیراز شناخته می‌‌شد.
از سلاح‌های ارزشمند این موزه می‌توان به تفنگ‌های شخصی فتحعلی شاه، ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، رضاشاه، محمدرضاشاه و همچنین تفنگ‌های دلاوران نهضت جنگل، تپانچه دکتر حشمت و مسلسل آب انباری رئیس علی دلواری اشاره کرد.
ساعت بازدید موزه نظامی شیراز (عفیف‌آباد)
از ۸ تا ۱۳ و از ۱۵ تا ۱۹
چطور به موزه نظامی شیراز (عفیف‌آباد) برویم؟
آدرس: شیراز، جنوب خیابان قصرالدشت، انتهای خیابان عفیف‌آباد
باغ موزه نارنجستان قوام
یکی از زیباترین موزه‌های شیراز، باغ موزه نارنجستان قوام است. عمارتی بزرگ، زیبا و با شکوه متعلق به دوره قاجار که به دلیل معماری زیبا و بی‌نظیر خود به یکی از جاهای دلنشین و محبوب شیراز برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است.
این بنا در سال ۱۲۵۷ به سفارش خاندان قوام و به دست محمدعلی‌خان و پسرش محمدرضاخان ساخته شد. آینه کاری‌ها و گچ‌بری‌های این ساختمان بی‌نظیر است و آن را به یکی از شاهکارهای معماری ایرانی تبدیل کرده. آجرکاری، منبت‌کاری و نقاشی‌های سنتی دوره قاجار در سراسر این بنای فوق‌العاده دیده می‌شود. در بخشی از این ساختمان تاریخی، آثار باستانی کشف شده در شیراز به نمایش گذاشته شده است.
ساعت بازدید باغ موزه نارنجستان قوام
از ۸ تا ۱۳ و از ۱۵ تا ۱۹
چطور به باغ موزه نارنجستان قوام برویم؟
آدرس: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند، نارنجستان قوام
موزه لباس های سنتی و آیینی شیراز (خانه صالحی)
خانه صالحی یکی از بناهای به‌جا مانده دوره قاجار است که در سال 1384 توسط سازمان میراث فرهنگی کشور به موزه لباس‌های سنتی و آیینی شیراز اختصاص یافت. در جای‌جای این خانه می‌توانید نظاره‌گر زیبایی‌های معماری ایرانی و اسلامی باشید. تمام هنر به کار رفته در این ساختمان از جمله تزئینات گره‌چینی، گچ‌کاری، سقف‌های چوبی، همه از ویژگی‌های شاخص معماری دوره قاجار به شمار می‌روند.
خانه صالحی از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده و دارای اتاق‌های سه دری و پنج دری است. دیوارهای حیاط، کاشی‌کاری شده و بر روی آن نقوش بسیار زیبایی همانند طرح‌های اسلیمی، گل و مرغ و نقوشی از پادشاهان و سربازان قاجار به تصویر کشیده شده است.
چطور موزه لباس‌های سنتی و آیینی شیراز (خانه صالحی) برویم؟
آدرس: شیراز، بافت تاریخی، روبه‌روی شاهچراغ، کوچه هفت پیچ، خانه صالحی
موزه سنگ شیراز (هفت تنان)
یکی از باشکوه‌ترین موزه‌های شیراز، موزه سنگ هفت تنان است.
در دوره زندیه، کریم خان زند تصمیم گرفت سنگ بنایی برای هفت تن از عارفان شیرازی که سال‌ها پیش در دامنه کوه چهل‌مقام دفن شده بودند بسازد اما به دلیل گمنام بودنشان سنگ قبرها بدون کتیبه باقی ماندند. این مکان امروزه به عنوان موزه سنگ شیراز شناخته می‌شود و در آن نمونه هایی از سنگ‌های تاریخی و کتیبه‌های کهن نگه‌داری می شوند.
خطوط استفاده شده روی این سنگ‌ها از نوع کوفی، نستعلیق، نسخ و توقیع هستند. این گنجینه با ارزش متعلق به قرن سوم تا یازدهم هجری قمری است.
این موزه در حال حاضر زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور اداره می شود و در فهرست انجمن آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .
ساعت بازدید موزه سنگ شیراز (هفت تنان)
از ۳۰ :۸ تا ۱۷:۳۰
چطور به موزه سنگ شیراز (هفت تنان) برویم؟
آدرس: شیراز، انتهای بلوار هفت تنان
موزه موسیقی شیراز (خانه منطقی‌نژاد)
یکی از موزه‌های تخصصی شهر شیراز، موزه موسیقی (آواها و نواها) است که در آن به شکل ویژه و خاص به موسیقی و سازهای ایرانی پرداخته شده. این موزه ارزشمند در یکی از خانه‌های به جا مانده از دوران قاجار به نام خانه منطقی‌نژاد قرار گرفته که در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان میراث فرهنگی به موزه تبدیل شد.
از بخش‌های ویژه موزه موسیقی شیراز می‌توان به اتاق شنیداری، اتاق دیداری، آرشیو صوتی- تصویری، اسناد و دست‌نوشته‌های استادان موسیقی و گالری ساز شامل انواع سازهای ایرانی و نواحی مختلف ایران و… اشاره کرد.
چطور به موزه موسیقی شیراز (خانه منطقی‌نژاد) برویم؟
آدرس: شیراز، میدان احمدی، پشت مسجد نو
موزه آب شیراز (آب انبار وکیل)
در ضلع شرقی ارگ کریمخان شهر شیراز، موزه‌ای به نام موزه آب قرار گرفته که یادگاری است از دوره زندیه.
در این موزه انواع ماکت‌های سازه‌های آبی به نمایش گذاشته شده که به دوره‌های مختلف تاریخی ایران تعلق دارند. این بنا به‌عنوان یکی از آب‌انبارهای کریمخانی، با شماره ۹۳۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ساعت بازدید از موزه آب شیراز (آب‌انبار وکیل)
از ۹:۳۰ تا ۱۴
چطور به موزه آب شیراز (آب‌انبار وکیل) برویم؟
آدرس: شیراز، میدان توپخانه، ضلع شرقی ارگ کریمخانی
موزه سنگ و گوهر دریای نور
این موزه دومین موزه سنگ و گوهر ایران بعد از موزه سنگ تهران است. موزه‌ای کاملا ویژه و خاص که در سال 1390 افتتاح شد و از همان موقع تا به امروز گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب کرده است. این موزه فوق‌العاده شامل 140 نوع سنگ قیمتی، نیمه‌قیمتی و گوهر است که تعداد بسیاری از آن‌ها به عنوان سنگ‌های نایاب شناخته می‌شود.
موزه سنگ و گوهر دریای نور در طبقه همکف ساختمان اصلی باغ ارم شیراز قرار گرفته و به عنوان یکی از پربازدیدترین بخش‌های این باغ عظیم شناخته می‌شود.
ساعت بازدید موزه سنگ و گوهر دریای نور
از ۸ تا ۲۱
چطور به موزه سنگ و گوهر دریای نور برویم؟
آدرس: استان فارس. شهرستان شیراز. بلوار ارم. باغ ارم
سخن آخر در مورد موزه های شیراز
تماشای موزه های شیراز یکی از اصلی‌ترین برنامه‌هایی است که باید در سفر به این شهر گنجانده شود. موزه‌های این منطقه یکی از غنی‌ترین و پربازدیدترین موزه‌های ایران هستند که هر ساله گردشگران بسیاری به شوق تماشای آن به شیراز سفر می‌کنند.
مگر می‌شود به شهری با قدمتی چند هزار ساله سفر کرد و به موزه‌های تاریخی آن سر نزد؟ جای‌جای این شهر باستانی یادگار پیشینیان است، خانه‌های تاریخی، باغ‌های چند صد ساله و فرهنگی چند هزار ساله. همه این‌ها اصالتی به شیراز بخشیده که به راحتی نمی‌توان از آن گذشت. گنجینه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری در این منطقه تاریخی کشف شده که خود گواه موزه‌های پرشمار آن است.
در برنامه سفر به شیراز، حتما از موزه‌ها و گالری‌های این شهر دیدن کنید و از تماشای مجموعه‌‌های بی‌نظیر تمدن ایران لذت ببرید.
