سوژه این خاطـره حتی میتواند یک گردش کوتاه در اطراف شهر محل زندگیتان باشد، نه یک سفر طولانی و چندروزه.
در واقع قرار است روی لحظهای زوم کنید که اتفاق خاصی افتاده است.
- نویسنده نه کتاب سفرنامه
- مجری رادیو و تلویزیون
- تهیهکننده و برنامهساز
- روزنامهنگار و نویسنده


- هر شرکتکننده میتواند با هر تعداد اثر در هر یک از دو بخش مسابقه حضور داشته باشد.
- آثار ارسالی باید توسط خودِ شرکتکننده نوشته شده باشد و هیچ بخشی از آن از منابع دیگر برداشته نشده باشد.
- استفاده از عکس در نوشتهها الزامی نیست اما میتواند به جذابیت نوشته شرکتکنندگان بیفزاید. بدیهی است که عکسها میباید توسط خود نویسنده گرفته شده باشد.
- تا قبل از اعلام برندگان نهایی، کل یا بخشی از آثار نباید برای جشنواره دیگری ارسال یا در رسانه دیگری منتشر شده باشد.
- هرگونه مغایرت با شئونات اخلاقی یا توهین به قومیتها و ملیتها و... موجب حذف اثر از مسابقه خواهد شد.
- برندگان نهایی برای دریافت جایزهشان باید اسکن کارت ملی را برای دبیرخانه مسابقه ارسال کنند.
- کلیه حقوق متنهای ارسالشده متعلق به علیبابا بوده و علیبابا میتواند آن را به نحو مقتضی منتشر یا تغییراتی در آن ایجاد کند.
سفرنامه نویسی
سفرنامه چیست؟
سفرنامه یکی از گونه یا ژانرهای ادبی است و به نوشتههایی گفته میشود که نویسنده با استفاده از تجربههای سفرهایش مینویسد. سفرنامه میتواند شامل خاطرهها و اتفاقات سفر، آداب و رسوب مردم و همچنین سبک زندگی ساکنان یک منطقه باشد. در این نوع از نوشته، معمولا نویسنده سعی میکند با افراد محلی ارتباط گرفته و دنیا را از چشم آنها ببیند.
معمولا سفرنامهها در مقایسه با سایر ژانرهای ادبی، زبانی سادهتر و بیانی شیرینتر دارند چون اکثرا در حین سفر نوشته میشوند و همچنین قرار است که در اختیار عموم مردم قرار بگیرند.
فواید سفرنامه نویسی
سفرنامه نویسی در حقیقت انتقال تجربهها و فرهنگهاست. شاید هر کسی این فرصت را نداشته باشد که به جاهای مختلف دنیا سفر کرده و سرد و گرم سفر را بچشد، اما در عوض هر کسی میتواند با خواندن سفرنامه، با فرهنگ و رسوم مناطق مختلف دنیا آشنا شود. آشنایی با فرهنگهای مختلف از طریق خواندن سفرنامه میتواند تعصبها و ترسهای مردم محتلف نسبت به یکدیگر را کمتر کرده و مانند یک گفتگوی فرهنگی عمل کند.
انواع سفرنامه
در یکی از دستهبندیها، میتوانیم بگوییم که دو نوع سفرنامه داریم. سفرنامه خیالی و سفرنامه واقعی. در ادامه توضیح کوتاهی در مورد هر کدام از این انواع سفرنامه میدهیم.
سفرنامه خیالی: سفرنامههای خیالی نوعی از سفرنامه هستند که نویسنده آن، الزاما سفرهایی که نوشته است را تجربه نکرده، بلکه به شکل یک داستان ادبی، در مورد آنها اطلاعات به دست آورده و دست به قلم میبرد. نکته مهم در مورد سفرنامه خیالی این است که اطلاعات آن الزاما خیالی و غیرواقعی نیست و میتواند بر اساس تجربیات دیگران بوده و حقیقت داشته باشد.
سفرنامه واقعی: در این نوع از سفرنامه، نویسنده در مورد تجربیاتش از سفرهایی که رفته مینویسد. در بعضی از منابع، این نوع از سفرنامه را با اسم «شرح سفر» هم آوردهاند.
سفرنامه ایران
سفرنامههای زیادی در مورد جاهای دیدنی شاخص ایران (مثل شیراز، اصفهان، تهران، تبریز و...) نوشته شده است. تعدادی از این سفرنامهها توسط گردشگران ایرانی و بخشی هم توسط گردشگران خارجی نوشته شده که برای گردش یا برای کار و تجارت به ایران آمدهاند. بیایید در ادامه چند نمونه از سفرنامه ایران را بشناسیم.
سفرنامه اصفهان تا عسلویه: این کتاب یکی از معروفترین سفرنامههای ایران است. نویسنده این کتاب ظاهرا یکی از ماموران محمدشاه بوده که برای یک امر سیاسی، از اصفهان تا عسلویه رفته و خاطرات و تجربههایش را ثبت کرده.
سفرنامه عبور از صحاری ایران: این سفرنامه توسط یک پزشک اتریشی نوشته شده که چند بار به همراه همسرش به ایران سفر کرده. در این سفرنامه، بیشتر از همه چیز به بررسی صحراهای ایران و کویرگردی پرداخته شده.
سفرنامه اروپا
اروپا همیشه یکی از مقاصد جذاب برای گردشگران بوده، حتی برای خودِ اروپاییها. یکی از دلایل تولید سفرنامه اروپا این است که وسعت و تنوع جغرافیایی و فرهنگی در اروپا بسیار زیاد است. مثلا شما همین الان یک سفرنامه استانبول را با سفرنامه اسپانیا یا سفرنامه پاریس مقایسه کنید، متوجه میشوید که چقدر میتوان فرهنگها و رسوم مختلفی را در یک قاره تجربه کرد. در همین راستا بیایید نگاهی بیندازیم به یکی از معروفترین سفرنامههای اروپا.
سفرنامه ژان ژاک دمورگان: ژان ژاک دمورگان نه تنها یک گردشگر، بلکه یک تحلیلگر گردش بود؛ یعنی همیشه دوست داشت به کشورهای مختلف سفر کرده و در مورد ویژگیهای جغرافیایی، زبانشناختی، جامعهشناختی و... آن کشور یا شهر تحقیق کند. یکی از اولین سفرهای ژان ژاک دمورگان به انگلستان، بلژیک، آلمان، اتریش و حوزه اسکاندیناوی بود که اطلاعات خوبی در مورد این بخش از اروپا میدهد.
سفرنامه آسیا و اقیانوسیه
تقریبا هر سفرنامهنویسی که در سطح حرفهای گشته و نوشته، راهش به آسیا افتاده است. آسیا حتی برای ساکنین قاره هم پر از تجربههای عجیب و خاص است، اما برای ساکنین قارههای دیگر، اینجا مقصدی جذاب و مرموز است. به همین دلیل، سفرنامههای زیادی هستند که در مورد قاره آسیا و کشورهای آسیایی صحبت کردهاند.
سفرنامه ابنبطوطه: ابنبطوطه چندین سفر به دور دنیا داشته و در مورد کشورهای زیادی نوشته است، اما در این میان، توصیفاتی که در مورد آسیا دارد، جذابیت خاصی دارند.
سایر سفرنامههای معروف که حرفی از آسیا زدهاند عبارتاند از سفرنامه ماژلان، سفرنامه مارکوپولو، سفرنامه ماهوان و... .
معروفترین سفرنامه ها و سفرنامه نویس ها
در ژانر سفرنامه نویسی، نویسندههای معروف زیادی دست به قلم بردهاند و احتمالا شما هم خیلی از این افراد را میشناسید و حتی شاید بخشی از آثارشان را خوانده باشید.
معروفترین سفرنامه نویس های ایرانی
- سفرنامه ناصرخسرو
- سفرنامه حاجی سیاح محلاتی
- سفرنامه حاج ایاز خان قشقایی
- سفرنامه محمدعلی معینالسلطنه
- سفرنامه میرزا ابوالحسن شیرازی مشهور به ایلچی
- سفرنامه میرزا صالح شیرازی
- سفرنامه رضاقلی میرزا
- سفرنامه ابوطالب غفاری مشهور به امین الدوله
- سفرنامه خوزستان رضاشاه پهلوی
- سفرنامه برادران امیدوار
- سیاحتنامه ابراهیمبیگ
- سفرنامه عبداللطیف موسوی شوشتری
- سفرنامه علیخان امینالدوله
- سفرنامهی خوزستان و مازندران رضاشاه
معروفترین سفرنامه نویس های خارجی
- سفرنامه مارکوپولو
- سفرنامه پیترو دلاواله
- سفرنامه ژان باتیست تاورنیه
- سفرنامه ماژلان
- سفرنامه ژان دیولافوا
- سفرنامه ابن بطوطه
- سفرنامه ابن فضلان
- سفرنامه ژان شاردن
- سفرنامه فرد ریچاردز
- سفرنامه کلاویخو
- سفرنامه کارری
- سفرنامه ژاک دمورگان
- سفرنامه سانسون
- سفرنامه جکسن
- سفرنامه چین و ژاپن
- سفرنامه ماهوان
چگونه یک سفرنامه بنویسیم؟
برای نوشتن سفرنامه، میتوانید اول تمام خاطرههایی که در ذهنتان از سفر دارید را یادداشت کنید. سپس میتوانید به ویدیوها یا عکسهایی که از سفرتان دارید مراجعه کرده و نوشتهتان را تکمیل کنید و یا اصلا بخشهایی که نوشتهاید را بیشتر توضیح دهید. در کل بهتر است صرفا به جای توصیف، از برداشت خودتان از مقاصد بگویید.
نکات مهم نوشتن سفرنامه
بهتر است در حین نوشتن سفرنامه، به این موارد دقت داشته باشید:
وقایع و افراد را آنطور که دیدهاید، توصیف کنید؛ یعنی در مورد مسالهای اغراق نکنید.
اگر قرار است اسم یا تصویر یک شخص یا مجموعه را استفاده کنید، بهتر است قبلا این موضوع را مطرح کرده و مطمئن شوید که طرفتان از این موضوع آسیبی نمیبیند یا ناراحت نمیشود.
قلمهایتان را آماده کنید و در مسابقه سفرنامه نویسی علی بابا شرکت کنید...
همانطور که دیدید، هزار و یک سفر: مسابقه سفرنامه نویسی علی بابا در دو بخش سفرنامه نویسی و خاطره نویسی سفر شروع شده و جمعا 200 میلیون تومان برای برندگان داوری تخصصی و داوری مردمی جایزه دارد. یادتان نرود که فقط تا 31 تیر فرصت دارید که اثرهایتان را برای ما ارسال کنید. پس همین الان تصمیم بگیرید که میخواهید در مورد کدام سفرتان بنویسید و دست به قلم شوید.