
در دل بافت قدیمی کرمانشاه یک مسجد تاریخی وجود دارد که سالهای زیادی است که با استواری و صلابت مکانی برای نیایش اهل دین محسوب میشود. مسجد جامع کرمانشاه در سال ۱۱۹۶، در دوره پادشاهی علی مراد خان زند، ساخته شد. گفته میشود این مسجد روی مسجد قدیمیتری ساخته شده و از آنجا که مسجد قدیمی ۴۵ طاق و چشمه داشته است، در گذشته به آن مسجد چهل ستون میگفتند. هماکنون، تنها ۲۵ طاق از مسجد فوق باقی مانده است و برخی هنوز به مسجد جامع کرمانشاه، مسجد چهل ستون میگویند. درب ورودی مسجد در ضلع شرقی بنا قرار دارد و یک برج ساعت، با نمای کاشیکاریشده با طرحهای هندسی، ختایی و اسلیمی، به گردشگران خوشآمد میگویند. در قسمت ورودی مسجد جامع کرمانشاه سه کتیبه قرار گرفته است که کتیبه اول، به ساخت بنا در دوره زندیه، کتیبه دوم، به خریدوفروش مصالح بهکاررفته و دیگری به وقف مسجد در سال ۱۲۰۰ اشاره دارند. شعر زیبایی از شاعری به نام شهاب هم روی کتیبه اول نوشته شده است. بنا بر بیت دوم این شعر: «حسینیه و مسجد و مدرسی/ نکووضع و خوشطرح و دلکش بسی» مسجد جامع کرمانشاه در ابتدا یک مدرسه و حسینیه هم در خود داشته است. احتمالا مدرسه این بنای تاریخی در ضلع غربی و در بالاخانه آن بوده، اما با وجود آسیبهای زیادی که در طی سالها به بنا وارد شده است، نمیتوان به طور دقیق محل مدرسه و حسینیه را دانست. مسجد جامع کرمانشاه یک بار در مرمتهای پس از جنگ بازسازی شد وکه طی آن دو مناره به بنا اضافه و نمای خارجی دوباره کاشیکاری شد و بار دیگر، در سال ۱۳۹۰ پروژه مرمت مسجد از نو آغاز شد تا ارزش این بنای تاریخی همچنان حفظ شود.