شرکت سفرهای علی بابا در راستای حمایت از تولید علم و توسعه فناوری‌های روز، با حمایت مالی از جایزه مصطفی در این حرکت بزرگ علمی در جهان اسلام سهیم شده است.
اسلام، آیینی علم پرور
از زمان ظهور اسلام، به موازات توسعه جغرافیایی این دین آسمانی، مسلمانان بنابر توصیه‌های حضرت محمد صلی علی الله علیه و آله و ائمه اطهار، مرزهای علم و دانش را نیز درنوردیدند. با پیشرفت و تقویت تمدن اسلامی، پایه‌های علمی آن نیز تقویت می‌شد.
روند علم‌آموزی مسلمانان و توسعه علمی تمدن اسلامی قرن‌های متمادی ادامه داشت، اگرچه در برخی مقاطع زمانی این فرآیند با افت و خیزهایی روبه‌رو بوده است، اما هیچ گاه متوقف نشده و تا امروز نیز ادامه داشته است.
با توجه به این مسیر رو به رشد و قدرت همفزایی علمی در میان مسلمانان، شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۱ طی مصوبه‌ای اعطای جایزه مصطفی (ص) به برترین دانشمندان جهان اسلام را در دستور کار نهادهای علمی جمهوری اسلامی قرار داد. بنابر تصویب این نهاد، جایزه علم و فناوری مصطفی هر دو سال یک بار به دانشمندان و پژوهشگران برتر جهان اسلام اعطا می‌شود.
این جایزه برای ارج نهادن به مقام پیامبر اکرم اسلام “مصطفی” نام گذاری شده که به معنای برگزیده است.
بیشتر بخوانید: صدای پای آب
جایگاه و اهمیت جایزه مصطفی
بنیان‌گذاران جایزه مصطفی اهداف متعددی را از اهدای این جایزه به دانشمندان و محققان برتر جهان اسلام در سر می‌پرورانند که از اصلی‌ترین این اهداف می‌توان به معرفی و شناساندن برترین‌های حوزه‌های متفاوت علم و فناوری، تشویق آنها به منظور ایجاد انگیزه در نسل جوان ملل مسلمان و توسعه همکاری بین کشورهای اسلامی اشاره کرد.
عناوین جایزه مصطفی
جایزه مصطفی آثار را در چهار گروه اصلی می‌پذیرد و برای اهدای جایزه مورد بررسی قرار می‌دهد. چهار زمینه اصلی از این قرارند:
علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات
توسعه علوم ارتباطات و اطلاعات طی دهه‌های اخیر روند خیره‌کننده‌ای داشته است تا حدی که دیگر تصور دنیایی بدون ارتباطات برای هیچ کس میسر نیست. جایزه مصطفی با انگیزه تشویق دانشمندان و پژوهشگران این حوزه، درصدد برآمده تا با اهدای جایزه به برترین‌های این رشته، عاملی در راستای تقویت علوم و فناوری اطلاعات و ارتباطات، خصوصا در جامعه اسلامی باشد.
علم و فناوری زیستی و پزشکی
با پیشرفت فناوری‌های نوین، علوم پزشکی نیز دستخوش تحولات بسیاری شده‌اند و از این راه است که رشته‌های علوم زیستی از جمله ژنتیک، زیست‌شناسی مولکولی، علوم اعصاب و شاخه‌هایی از این دست، بر شناخت از عملکرد موجودات زنده، تأثیر شگرفی گذاشته‌اند. با توجه به اثرگذاری و سودمندی علوم و فناوری زیستی و پزشکی، جایزه مصطفی به یکی از آثار برتر در این زمینه‌ها نیز تعلق می‌گیرد.
علم و فناوری نانو
یکی از شاخه‌های علمی که طی سال‌های اخیر ظهور پیدا کرده و توسعه یافته، علم نانو است. این علم با بررسی و اِعمال تغییرات در مواد در ابعاد بسیار کوچک (به اندازه ۱۰ به توان منفی ۹) زمینه‌های جدیدی را در مقابل پژوهشگران و محققان گشوده است. توسعه در این شاخه از علوم و ترسیم افق‌های جدیدی در آن، مد نظر بنیان‌گذاران جایزه مصطفی بوده است از این رو یکی از جوایز نیز به برترین اثر حوزه مذکور تعلق می‌گیرد.
کلیه زمینه‌های علم و فناوری
به منظور ترویج و توسعه سایر علوم در میان مسلمانان و افزایش ارتباطات میان آنها به منظور توسعه همکاری‌ها، در سایر رشته‌ها نیز جایزه مصطفی به برترین اثر در حوزه علوم پایه، علوم پزشکی، علوم دامپزشکی، علوم کشاورزی، علوم مهندسی و علوم شناختی و همچنین از علوم انسانی در زمینه اقتصاد و بانکداری اسلامی به برترین پژوهشگر یا محقق مسلمان تعلق می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:حضور جاباما در جشنواره مهربانی آنلاین
برگزیدگان جایزه در سال ۲۰۱۵
در سال ۲۰۱۵ که نخستین دوره جایزه مصطفی برگزار شد، خانم پرفسور جکی ای- رو اینگ در حوزۀ علوم و فناوری نانوزیستی و آقای پرفسور عمر یاغی در حوزه‌ی علوم و فناوری نانو این جایزه را به دست آوردند.
پرفسور جکی ای- رو اینگ
جایزه مصطفی به پاس تلاش‌های خانوم پرفسور جکی ای- رو اینگ در ساخت مواد و سیستم‌های پیشرفتۀ نانو، مواد زیستی با ساخت نانویی و سیستم‌های بیویی مینیاتوری شده به ایشان اهدا شد.
پروفسور اینگ در سال ۱۹۶۶ در تایپه به دنیا آمد و در نیویورک بزرگ شد. او مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای خود را از دانشگاه پرینستون دریافت کرده است. خانوم اینگ در سال ۱۹۹۲ به عضویت هیئت علمی موسسۀ فناوری ماساچوست درآمد و تا سال ۲۰۰۵ به عنوان استاد شیمی در آنجا به تدریس و پژوهش پرداخت. وی یکی از صد مهندس برتر جهان است و در سال‌های ۲۰۱۵- ۲۰۱۲ در میان ۵۰۰ مسلمان برتر جهان قرار داشت.
پرفسور عمر یاغی
جایزه حوزه‌ی علوم و فناوری نانو به خاطر طراحی و تولید طبقاتی از ترکیبات با عنوان قالب‌های فلزی و ارگانیک، قالب‌های زیولایت ایمادوزالیت و قالب‌های ارگانیک کووالانسی به پرفسور عمر یاغی اعطا شد.
عمر یاغی دانشمندی امریکایی-اردنی است که در سال ۱۹۶۶ در امان اردن به دنیا آمد. او مدرک لیسانس خود را در رشتۀ شیمی از دانشگاه نیویورک و مدرک دکترایش را از دانشگاه ایلینویس اروبانا گرفت. وی از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ در مقطع فوق دکترا در دانشگاه هاروارد تحصیل کرد. یاغی طی سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۱ در دانشگاه‌های آریزونا، میشیگان و یو سی ال ای، به عنوان استاد مشغول تدریس و پژوهش بود. از آن زمان تا کنون نیز وی استاد شیمی دانشگاه برکلی است.
وی تا به حال بیش از ۲۰۰ مقاله در مجله‌های معتبر جهان منتشر کرده و در حال حاضر در میان پنج دانشمند بزرگ جهان اسلام قرار دارد.
معیارهای اعطای جایزه
برگزارکنندگان جایزه مصطفی، سه معیار اصلی را برای اختصاص دادن جایزه‌ها در نظر گرفته‌اند.
ویژگی برجسته اثر: نوآوری قابل مشاهده در روش علمی اثر، پیشرو بودن آن و همچنین ماندگاری از شاخصه‌هایی است که مد نظر داوران قرار می‌گیرد.
دامنه نفوذ: از سوی دیگر اثری که شایسته دریافت جایزه شناخته می‌شود باید در وسعت یافتن مرزهای دانش در جهان سهم داشته و اثری قابل توجه بر علم بگذارد.
ویژگی‌های صاحب اثر: معیار دیگری که در واجد شرایط شناخته شدن اثر مهم است، ویژگی‌های پدیدآوردنده آن است. تعدد آثار و مقالات منتشرشده در مجلات معتبر و همچنین نوآوری و اختراعات ثبت شده، در کنار جامع‌نگری و روحیه نوآوری، این شاخص را تقویت می‌کنند.
برگزارکننده جایزه مصطفی
طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، نظارت بر فرآیند اعطای این جایزه را یک شورای سیاستگذاری انجام می‌دهد که از دانشگاه‌ها و مراکز بزرگ علمی ایران و جهان اسلام تشکیل شده است. مسئولیت دبیرخانه و برگزاری جایزه مصطفی نیز بر عهده پارک فناوری پردیس گذاشته شده است.
حامیان جایزه
تأمین مالی این جایزه ۵۰۰ هزار دلاری از وقف اموال و دارایی‌های مراکز بزرگ اقتصادی، شرکت‌های دانش بنیان، سرمایه‌گذاران و اشخاص حقیقی و حقوقی علاقه‌مند به توسعه علمی جهان اسلام صورت می‌گیرد. همان طور که اشاره شد، علی بابا نیز با توجه به اهداف علمی و فرهنگی خود و به منظور تحقق آرمان‌های آینده‌نگرانه‌اش، این افتخار را پیدا کرده که در زمره حامیان مالی جایزه مصطفی قرار بگیرد.
