آبشار نیاسر کاشان؛ اینجا خبری از آب‌وهوای کویری کاشان نیست
سفر به آبشار نیاسر و طبیعت‌گردی
مگر می‌شود اهل طبیعت و طبیعت‌گردی باشید ولی تماشای عظمت و زیبایی آبشاری در دل منطقه‌ای کویری و گوش دادن به صدای پرجوش‌وخروش آن‌ها شما را سر ذوق نیاورد؟ درمورد آبشار نیاسر کاشان، یکی از جذاب‌ترین آبشارهای رسوبی ایران، صحبت می‌کنم.
به نظر من اگر به کاشان سفر کنید و آبشار نیاسر را از نزدیک نبینید انگار اصلا کاشان نرفته‌اید! به همین خاطر هم در این مقاله از مجله گردشگری علی‌بابا می‌خواهم یک راهنمای کامل بازدید از آبشار نیاسر را در اختیارتان قرار بدهم. در این سفر با هم در کوچه‌پس‌کوچه‌های تنگ پر از تاریخ نیاسر قدم می‌زنیم، از آبشار دیدنی نیاسر بازدید می‌کنیم و در آخر هم سری به جاهای دیدنی اطراف آبشار نیاسر می‌زنیم.
آبشار نیاسر در استان اصفهان، شهر کاشان، شهرستان نیاشهر و محله سرکمر است.
جاذبههای طبیعی و تاریخی زیادی مثل چشمه اسکندریه، غار رئیس، آسیاب آبی و گرمابه صفوی، آتشکده ساسانی یا چهارطاق و باغ تالار و عمارت کوشک در حوالی آبشار نیاسر وجود دارد.
شلوغترین و باصفاترین فصل برای بازدید از آبشار نیاسر فصل بهار است.
نگاهی به تاریخچه نیاسر، خوش‌آب‌وهواترین منطقه کاشان
اگر از مرکز کاشان حدود 30 کیلومتر به سمت شمال غربی بروید به شهر نیاسر می‌رسید. هر جا که ردی از آب باشد آبادی هم هست. در نیاسر هم به خاطر شرایط آب‌وهوایی متعدل و کوهستانی و رودخانه‌ها و چشمه‌های پرآب، باغات بادام و به، مزرعه‌های گل محمدی و روستاهای آبادی به وجود آمده‌اند.
اسم کاشان و نیاسر که به میان می‌آید بیشتر ما یاد عطر گل‌های محمدی و گلاب و گلاب‌گیری و عرقیات گیاهی می‌افتیم. اما نیاسر به همین‌ها ختم نمی‌شود. نیاسر یکی از جاهای دیدنی کاشان است که در کنار جاذبههای طبیعی، جاذبههای تاریخی و فرهنگی زیادی را در خودش جای داده است.
با اینکه این شهر در کنار کویر نمک کاشان قرار گرفته ولی به خاطر وجود رودخانه و آبشار معروفش هوایی بسیار متعدل و خنک دارد. به همین دلیل نیاسر از زمان‌های بسیار دور همیشه یکی از ییلاقات باصفا و موردعلاقه پادشاهان ایرانی بوده است.
اسم شهر نیاسر در کتاب‌ها و آثاری که حدود 800 سال پیش نوشته شده‌اند آمده و این نشان می‌دهد که نیاسر شهری با قدمت چند هزارساله است. داستان‌ها و افسانه‌های جورواجوری هم درمورد نیاسر وجود دارد. یکی از این افسانه‌ها به زمان اولین پادشاه ساسانی یعنی اردشیر بابکان برمی‌گردد.
گفته‌اند وقتی جناب اردشیر به سلطنت رسید همه کسانی که بر ضد او شورش کرده بودند را گرفت و سر از تنشان جدا کرد. اما دلش به همین مقدار راضی نشده و سرها را برداشته و با خودش به چشمه اسکندریه در نیاسر برده و یک مهمانی باشکوه در آنجا برگزار کرده و پیروزی خود را با سرهای شورشیان جشن گرفته است! بعد هم یک سخنرانی مفصل ترتیب داده و در بخشی از آن گفته:«ما بر سر نیکان سر جشن گرفتیم.»
بعضی‌ها بر اساس همین داستان می‌گویند نام «نیاسر» از همین «نیکان سر» به معنی سرهای ارزشمند گرفته شده. گروهی هم نیاسر را به معنی سایه و سرما می‌دانند که خیلی بی‌ربط به شرایط آب‌وهوایی سرد و کوهستانی آنجا نیست.
آبشار نیاسر کاشان
وقتی به نیاسر رسیدید مسیر خود را به سمت محله سرکمر و چهارتاقی ادامه دهید. از درخت قدیمی و استخر پرورش ماهی که در مسیر پیاده‌روی به سمت آبشار می‌بینید عبور کنید و کوچه‌های کاهگلی نیاسر را رد کنید تا به محوطه باز و بزرگی برسید. دیگر داریم نزدیک آبشار می‌شویم. فقط کافی است پله‌های ناهموار و سنگی کنار رودخانه را پایین بروید تا بعد از چند دقیقه پیاده‌روی صدای آبشار و خنکای آن حالتان را جا بیاورد.
آبشار نیاسر کاشان معروف‌ترین جاذبه طبیعی نیاسر است که هر سال گردشگران داخلی و خارجی زیادی مخصوصا در ماه اردیبهشت که بازار گلاب‌گیری و گل‌غلتان به راه است برای بازدید از آن به کاشان می‌آیند.
آبشار نیاسر تقریبا 25 متر ارتفاع دارد. مقدار آب آبشار در فصل زمستان و بهار بیشترین و در پاییز و تابستان به کمرین حد خود می‌سد.
چیزی که این آبشار را منحصربه‌فرد می‌کند بدنه رسوبی و آهکی آبشار است. در آب این آبشار مقداری آهک وجود دارد که در طول سال‌های طولانی به‌صورت لایه‌لایه و به شکل قندیل روی هم انباشته شدند و شکل و شمایل خاصی به این آبشار داده‌اند.
شرایط آب‌وهوایی منطقه آبشار نیاسر
آب‌وهوای نیاسر مخصوصا در بخش‌های نزدیک با آبشار زمین تا آسمان با کاشان و شهرهای اطرافش فرق دارد. هر چقدر که کاشان منطقه‌ای گرم و خشک و کویری است، در عوض نیاسر آب‌وهوای سرد و کوهستانی دارد.
پوشش گیاهی و جانوری حوالی آبشار چطور است؟
به دلیل وجود آب فراوان و شرایط اقلیمی مناسب، پوشش گیاهی متنوعی در حوالی آبشار به چشم می‌خورد. درختان میوه توت و مو، درخت عرعر و بید شیرین در اطراف آبشار به‌وفور دیده می‌شوند. گیاهانی مثل علف شوره، پر سیاوش، خیار بوته مار یا هندونه مار هم از گیاهان خودرو آبشار نیاسر هستند که خواص درمانی هم دارند و مردم در قدیم برای درمان انواع بیماری‌ها مثل سردرد، کمردرد و پادرد و درمان سرفه از آن‌ها استفاده می‌کردند.
گونه‌های جانوری در آبشار نیاسر کاشان در منطقه حفاظت شده کوه کرکس زندگی می‌کنند و بعید است سروکله‌شان نزدیک آبشار پیدا شود. کوه کرکس محل زندگی حیواناتی مثل گراز، پلنگ، گربه وحشی، گرگ، کفتار، شغال، روباه، قوچ و میش، انواع خزندگان و پرندگان مخصوصا بلدرچین، کبک، شاهین، عقاب طلایی و قرقی است.
جاهای دیدنی اطراف آبشار نیاسر
جاهای دیدنی کاشان و شهرهای اطراف نیاسر به قدری زیاد است و کوچه به کوچه و منطقه به منطقه پر از آثار تاریخی و طبیعی کم‌نظیرست که چند روز یا حتی چند هفته باید وقت بگذارید تا همه آن‌ها را ببینید. خانه‌های تاریخی کاشان، قمصر و ابیانه، نوش‌آباد و شهر زیرزمینی خارق‌العاده‌اش تنها گوشه‌ای از جاهای دیدنی کاشان به حساب می‌آیند. در اینجا فقط درمورد دیدنی‌های اطراف آبشار نیاسر، صحبت می‌کنیم.
از آبشار نیاسر که بگذریم کلی جاهای دیدنی هم در فاصله کمی از آبشار وجود دارد که با بازدید از آن‌ها نیاسر‌گردی شما تکمیل می‌شود.
غار و پناهگاه زیرزمینی سوراخ رئیس
یکی از پررمزورازترین جاهای دینی کاشان غار رئیس است که کاشانی‌ها به آن غار تالار یا غار ویس هم می‌گویند. غار رئیس یک غار مصنوعی است که در دوره اشکانیان برای انجام اعمال مذهبی به شکل یک معبد درون کوه‌های کرکس به دست بشر ساخته شد و هنوز هم نشانه‌های کنده‌کاری روی دیوارهای غار دیده می‌شود.
این غار نزدیک به 2500 متر طول دارد و شامل راهروهای پیچ‌درپیچ، اتاق‌ها، تونل‌ها و محوطه‌های زیادی است. غار رئیس سه طبقه دارد که از طریق دو کانال به هم وصل می‌شوند. راهروهای این غار به قدری باریک‌اند که امکان چرخیدن در آن‌ها وجود ندارد و راه رفتن در آن کمی مشکل است و تقریبا بیشتر غار را باید به‌صورت دولا و نیم‌خیز طی کنید.
نکته جالب درمورد این غار شیوه جریان هواست. این غار آنقدر حرفه‌ای ساخته شده است که همیشه هوای تازه در داخل غار جریان دارد، حتی در عمیق‌ترین نقاط غار.
در پایین‌ترین طبقه این غار یک پناهگاه زیرزمینی وجود دارد که به آن سوراخ ویس می‌گویند. این غار در زمان جنگ‌ها و حملات دشمن مامن مطمئنی برای پناه گرفتن بوده است. در اتاقک‌های این غار محلی برای نشستن و استراحت گردشگران وجود دارد که بعد از غارنوردی می‌توانید چند دقیقه‌ای در آنجا استراحت کنید.
آتشکده ساسانی
اگر علاقه‌مند به تاریخ و باستان‌شناسی هستید فرصت رفتن به آتشکده ساسانی نیاسر را از دست ندهید.
400 متر که از غار رئیس به سمت بالای چشمه اسکندریه حرکت کنید آتشکده ساسانی یا همان چهارطاق را می‌بینید. آتشکده ساسانی یک از مهم‌ترین آثار تاریخی کاشان است که در زمان ساسانیان ساخته شده. این بنای مربعی شکل از 4 طاق و یک گنبد در بالای آن تشکیل شده است.
این بنا علاوه بر اینکه محل نگهداری آتش و عبادتگاه زرتشتیان بوده به عنوان یک تقویم هم عمل می‌کرده. اینطوری که وقتی نور آفتاب به پایه‌های این آتشکده می‌تابید، منجمان از طریق اندازه‌گیری طول سایه هنگام طلوع و غروب آفتاب زمان و روز اول تابستان و زمستان را تشخیص می‌دادند. فکرش را کنید در 1700 سال قبل از یک بنا به عنوان تقویم استفاده می‌کردند!
آسیاب آبی و گرمابه صفوی
در بازدید از آبشار نیاسر یکی از چیزهایی که احتمالا توجهتان را جلب می‌کند آسیاب آبی آبشار است. در دوران صفوی 13 آسیاب آبی در مسیر آبشار ساخته شد که برای خرد کردن گندم و انتقال آب به جاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفت. متاسفانه فقط یکی از آن آسیاب‌‌ها در پای آبشار باقی مانده است و بقیه خراب شدند.
در نزدیکی آبشار نیاسر کاشان یک گرمابه معروف هم وجود دارد که آن هم یادگار دوران صفوی است. حمام‌ها از قدیم در ایران نقش پررنگی در بین عامه مردم داشتند. از نظافت و سلمانی گرفته تا جلسات بحث و مذاکره درمورد موضوعات مختلف در حمام‌ها برگزار می‌شد.
معماری گرمابه صفوی کاشان مثل بیشتر حمام‌های ایرانی است؛ یک حوض در وسط گرمابه قرار دارد و دورتادور آن حجره‌هایی به عنوان رختکن قرار دارد. شاید کمی برایتان عجیب باشد اما تبعیض طبقاتی حتی به گرمابه صفوی هم راه پیدا کرده و حجره‌های اربابان با مردم عادی و رعیت‌ها کاملا متفاوت بوده!
آب این گرمابه از طریق همان آسیاب‌های آبی که در مسیر آبشار بودند وارد آبراه‌های گلی داخل حمام می‌شدند و از آنجا به تمام گرمابه منتقل می‌شدند.
اگر اهل ماجراجویی در سفر هستید بازدید از گرمابه تاریخی نیاسر قطعا تجربه جذابی برایتان خواهد بود.
چشمه اسکندریه
اگر بگویم نیاسر تمدن چند هزار ساله و شهرت و آبادیش را مدیون این چشمه است اغراق نکرده‌ام. چشمه اسکندریه یکی دیگر از جاهای دیدنی کاشان است که آب بسیار زلال و گوارایی دارد و در چند متری آتشکده ساسانی از دل زمین می‌جوشد.
این چشمه در بیشتر مواقع سال پرآب است و در تابستان آب خنک و در زمستان آب ولرمی دارد. این چشمه مسیر زیادی را طی می‌کند و در نهایت به شکل آبشار زیبای نیاسر به مسیرش ادامه می‌دهد. چشمه اسکندریه به باغات اطراف منشعب می‌شود و مسئولیت سیراب کردن آن‌ها را هم بر عهده دارد.
باغ تالار و عمارت کوشک
در آخر هم نیاسر‌گردیمان را با بازدید از باغ تالار و عمارت کوشک نیاسر به پایان می‌رسانیم. در بین کاشانی‌ها باغ تالار به درختان سرو خوش‌قدوبالا و کهنسالش شناخته می‌شود. باغ تالار از آن تفرجگاه‌های موردعلاقه شاهزادگان صفوی بوده که معمولا برای فراغت و تفریح به آنجا می‌آمدند. به جز فضای سبز و درختکاری گسترده در باغ تالار، عمارت تاریخی کوشک هم درست در وسط باغ خودنمایی می‌کند.
عمارت کوشک به تمام نیاسر مشرف است و از هر نقطه‌ای در نیاسر دیده می‌شود. امکانات رفاهی مناسبی مثل سالن غذاخوری، سرویس بهداشتی، آبخوری و صندلی و نیمکت هم برای گردشگران فراهم شده است.
بهترین زمان بازدید از آبشار
آبشار نیاسر در هر فصل یک چیزی در چنته دارد تا غافلگیرتان کند. فصل بهار در کاشان حال‌وهوای دیگری دارد و شلوغترین روزهایش را سپری می‌کند. آب‌وهوای خنک و مطبوع، درختان به گل نشسته و سرسبز و مراسم گلاب‌گیری در فصل بهار و مخصوصا اردیبهشت‌ماه مسافران زیادی را به آبشار نیاسر می‌کشاند و عطر گل‌های محمدی هوش از سرتان می‌برد.
اگر می‌خواهید یکی دو روزی از گرمای تابستان به جاهای خنک‌تری پناه ببرید آبشار نیاسر گزینه مناسبی است. در فصل پاییز و زمستان هم بازدید از آبشار یخی و قندیل‌بسته نیاسر لطف دیگری دارد.
آبشار نیاسر کجاست؟
آبشار نیاسر استان اصفهان، شهر نیاسر کاشان و نزدیک محله سرکمر در شهرک آبشار قرار دارد. برای رفتن به آبشار نیاسر بعد از رسیدن به میدان گل‌های نیاسر به سمت چهارطاق حرکت کنید. از اینجا با کمی پیاده‌روی به آبشار می‌رسید. می‌توانید از نقشه گوگل مپ هم برای پیدا کردن آدرس دقیق آبشار استفاده کنید.
بهترین مسیر دسترسی به آبشار
بهترین مسیر برای رفتن به آبشار نیاسر با ماشین این است که خودتان را به بزرگراه تهران-کاشان برسانید و از جاده نیاسر وارد خیابان ولیعصر و شهرک آبشار شوید. پارکینگ بزرگی در نزدیکی چهارطاق وجود دارد که باید ماشین را در آنجا پارک کنید و بقیه راه را پیاده تا آبشار بروید.
مسیر پیاده‌روی تا آبشار خیلی طولانی نیست و بعد از 10 تا 15 دقیقه آبشار را خواهید دید. برای پیدا کردن مسیر از مردم محلی هم می‌توانید کمک بگیرید.
در سفر به آبشار چه وسایل و تجهیزاتی همراهمان باشد؟
ما ایرانی‌ها ذاتا عاشق طبیعت هستیم و امکان ندارد آب روان و فضای سرسبزی ببینیم و زیرانداز به دست، برای یک اتراق چند ساعته خودمان را آماده نکنیم. حالا فکر کنید چنین شرایطی در یک شهر خشک و کویری وجود داشته باشد؛ حتما نمی‌توانید از آنجا دل بکنید!
اقامتگاه، سوئیت و هتل‌های خوبی در نزدیکی آبشار نیاسر وجود دارد که برای اقامت یک یا چند روزه می‌توانید با توجه به بودجه‌تان یکی از آن‌ها را رزرو کنید.
اما به نظر من کمپینگ در دل طبیعت مخصوصا در فصل بهار و تابستان و تماشای آسمان پاک و پرستاره شب‌ها یک جور دیگر به آدم می‌چسبد. در پارک بالای آبشار یا باغ تالار که چشمه اسکندریه هم در آنجا جاری است مکان‌هایی برای چادر زدن مناسب‌سازی شده و امکان چادر زدن و اقامت وجود دارد.
اگر می‌خواهید شب را در چادر سپری کنید یادتان باشد که وسایل ایمنی موردنیاز، کیسه خواب، وسایل پخت‌وپز و چند دست لباس همراه خودتان داشته باشید.
توصیه‌های علی‌بابایی برای سفر به آبشار نیاسر
رعایت کردن یک سری نکات در هنگام سفر می‌تواند تجربه بهتری را در خاطرات شما ثبت کند. اگر در زمستان به آبشار نیاسر سفر کردید از سالم‌بودن برف‌پا‌ک‌کن و وضعیت کلی ماشینتان مطمئن شوید و حتما زنجیر چرخ به همراه داشته باشید.
سفر به آبشار نیاسر به خاطر مسیر پیاده‌روی نسبتا ناهمواری که تا آبشار وجود دارد برای سالمندان و کسانی که محدودیت‌‌های جسمانی دارند توصیه نمی‌شود. اگر هم تصمیم به کمپینگ دارید کمپ را در فاصله مناسب از رودخانه اسکندریه برپا کنید و خیلی نزدیک آب نباشید.
بدون سوغاتی از نیاسر برنگردید!
سفر کردن آن هم سفر به نیاسر، شهر گل و گلاب، بدون خرید سوغاتی که اصلا مزه نمی‌دهد. اطراف آبشار نیاسر پر از مغازه‌های عرقیات‌فروشی و صنایع دستی مثل گیوه و سبدهای حصیری است. با خرید صنایع دستی از نیاسر هر وقت که چشمتان به آن‌ها بیفتد یاد سفر دل‌انگیزتان به نیاسر برایتان تازه می‌شود. خدا را چه دیدید شاید دوباره باروبندیلتان را جمع کردید و راهی نیاسر شدید.
سفر ما به آبشار نیاسر با علی‌بابا به پایان رسید. حالا از شما می‌خواهم که اگر تجربه یا خاطره جالبی از سفر به آبشار نیاسر کاشان دارید در کامنت‌ها برای ما بنویسید.
عکس آبشار نیاسر
در ادامه ابعاد دیگری از زیبایی‌های آبشار نیاسر را ببینید.
